De brandweer is dol op water. Overal waar we naar toe gaan zeulen we een paar kuub mee, voor het geval dat.
En je kan het werkelijk overal voor gebruiken. Kleine uitslaande? Pompbediener, eerste straal water. Ammoniaklek? Neerslaan met water. Acetyleenfles bij de vuurhaard? Hup, overmaat water.
Maar water is niet alleen aan de oppervlakte van het bestaan een redelijk onmisbare stof. Om in leven te blijven wordt aangeraden elke dag voldoende vocht te drinken. Ik heb het zelf nooit geprobeerd, maar men schijnt het langer zonder voedsel dan zonder water te kunnen stellen.
Een mens bestaat voor zo’n 80 procent uit water. Daarnaast is er nog een behoorlijk percentage waterachtige substantie in het lichaam. Al met al kan je concluderen dat het een belangrijke stof voor het lichaam is.
Een deel van dat water verdampt, via transpiratie. De verbranding van voedingsstoffen levert energie die mede als warmte vrijkomt. Meer inspanning is meer warmte is meer transpiratie, om te voorkomen dat het lichaam zo warm wordt dat er eiwitten gaan stollen. Maar water is ook belangrijk om een aantal vitale stofwisselingsprocessen op peil te houden.
Gebrek aan water heeft een negatieve invloed op de prestaties. Mede daarom (maar ook omdat het zo goed verkoopt) zijn er zogeheten isotone dranken die het vocht snel aanvullen om de prestatie op peil te houden.
In de normale brandweerpraktijk heeft u zelden isotone dranken nodig. Er zijn omstandigheden die het belangrijk maken om wel voldoende gewoon water te drinken. Zoals u als brandweermens wellicht ervaren heeft, wordt het bij sommige branden nogal warm. U verliest dan snel veel vocht, zeker als u zich ook nog inspant.
Dit fenomeen is in gaspakken nog extra sterk. Omdat een gaspak water- en gasdicht is, laat het dus ook geen transpiratie door. Een gaspakdrager bouwt daardoor continu zijn lichaamstemperatuur op. Dit kan uiteindelijk gepaard gaan met koortsverschijnselen, een verstoorde waarneming en flauwvallen. Men spreekt dan van een heatstroke.
Het is zodoende belangrijk dat u voldoende vocht heeft gedronken voordat u zwaar gaat inzetten, met of zonder gaspak. En omdat het onvoorspelbaar is wanneer u zwaar moet inzetten, doet u er verstandig aan om tijdens diensttijd voldoende vocht binnen te hebben.
Er zijn een aantal voedingsstoffen die de interne waterstand verstoren, ook al verricht men geen inspanning. Deze stoffen werken uitdroging in de hand.
Koffie is een hele bekende. Van veel koffie moet je veel plassen, en je krijgt er dorst van. Alcohol werkt ook sterk vochtafdrijvend. Een overmatige alcoholconsumptie leidt tot een grote waterbehoefte, vooral de dag erna (nadorst, wel bekend). Hoewel veel mensen koffie drinken om een kater te bestrijden heeft dat juist een averechts effect.
Veel water, dat helpt wel, bij voorkeur vlak voor het slapen gaan. Zware inspanning gecombineerd met veel alcohol leidt vaak tot uitdroging. Op het Fire Service College is onlangs om die reden een campagne tegen alcoholgebruik gestart, omdat bij een toenemend aantal opleidingen cursisten tijdens brandoefeningen onderuit gingen en naar het ziekenhuis konden worden afgevoerd met uitdrogingsverschijnselen.
Maar je kan ook overdrijven met vochthuishouding. Een Engelse vrouw kreeg het advies van haar dokter om voldoende vocht te drinken. Binnen het uur had ze vijftien liter water gedronken en stierf aan de gevolgen van een oedeem (vochtophoping). U bent gewaarschuwd.
Naschrift
Dit blog is voor het eerst verschenen als Ome Ed column in de Brand & Brandweer. Toen ik hem weer terugvond op de site vond ik het wel leuk om het verhaal weer even wat redactioneel op te poetsen en te herplaatsen. Met een GIF van de laatste wandelingen op Vlieland. Want daar heb je ook veel water. Aan de tekst zelf is niks veranderd.
En als je van water houdt, check dan ook even de Kleine Waterwerken van Nederland.
Geef een reactie