Dit is het Rizoomes Jaaroverzicht 2023. Alle blogs die ik in dat jaar heb geschreven op een rijtje. Het Rizoomes Jaaroverzicht 2022 staat hier en die van 2021 hier. Heb je alle jaaroverzichten vlak bij elkaar.
26 december 2023
Illusionaire incidenten
Illusionaire incidenten zijn gebeurtenissen waar een hoge dreiging met mogelijk grote impact wordt waargenomen, die achteraf niet bevestigd kan worden. Men zag een Black Swan vliegen, nam verregaande maatregelen maar bij nadere beschouwing kon er niets worden aangetoond. Een eerste verkenning.
16 december 2023
Onveiligheidskunde
Stel dat je veiligheidskunde voortaan onveiligheidskunde noemt, terwijl je verder alles hetzelfde laat, verandert er dan iets? En wat als je veiligheid en onveiligheid als twee variabelen zou definiëren, in plaats van als een dichotomie, wat gebeurt er dan? Een klein gedachtenexperiment.
10 december 2023
De cobra van Extremistan
Het cobra effect komt uit de economische psychologie en is de metafoor voor een oplossing die het originele probleem juist groter maakt. Als je er iets dieper induikt, zie je dat de cobra uit Extremistan komt en dat je eigenlijk opnieuw naar je grote risico’s zou moeten kijken. Omdat die niet zouden moeten gaan over kansen op een effect, maar over de grenzen van het effect.
3 december 2023
De beste muziek van 2023
De beste muziek van 2023 staat deze keer in een lijstje van 20 nummers, voornamelijk americana en jazz. Het is elk jaar weer even kijken wat logisch is op basis van de groslijst, soms kies ik er iets meer en dan weer iets minder. Daarnaast moet Youtube meewerken natuurlijk. Want ook daar kan het zowel mee- als tegenzitten. En dat zat het dit jaar.
25 november 2023
Het Zeigarnik effect in je crisisteam
Het Zeigarnik effect komt uit de psychologie en zegt dat je een onafgemaakte taak beter onthoudt dan een afgeronde klus. De implicaties daarvan kunnen best groot zijn, ook voor crisisteams. Om dat een beetje te managen geef ik je drie totaal logische tips, die je waarschijnlijk al lang toepast. Na het lezen van dit blog weet je ook waarom je dat vooral moet blijven doen.
19 november 2023
De collapse of complex societies
The collapse of complex societies is een boek uit 1988 van de Amerikaanse antropoloog Joseph Tainter. Daarin onderzoekt hij waarom complexe samenlevingen instorten aan de hand van bekende voorbeelden als de Maya’s en de oude Romeinen. Een interessante vraag is of huidige samenlevingen ook nog kunnen vergaan of dat zoiets toch echt van vroeger is.
11 november 2023
Brand in de Wereldtentoonstelling Brussel 1910
Het #MuseumOfAccidents brengt ons vandaag in Brussel, 1910. Daar brandde op 14 augustus van dat jaar de Wereldtentoonstelling voor een groot deel af. Met deze rampsichtkaarten als stille getuigen. Nieuwe aanvulling op ‘Groetjes van de ramp.’
4 november 2023
De Von Münchhausen manoeuvre
De Von Münchhausen manoeuvre, jezelf aan je haren uit het moeras kunnen trekken, is een essentiële vaardigheid voor crisismanagers. Je kunt er helaas lastig op trainen, het moet maar net voorbij komen tijdens een oefenscenario. Maar je kunt er wel over vertellen, daar leren we ook van. Bij deze.
28 oktober 2023
WYSIATI: What You See Is All There Is
De afkorting WYSIATI staat voor What You See Is All There Is. Daniel Kahneman introduceerde het begrip in zijn boek Thinking fast and slow. Het staat ook wel bekend als ‘jumping into conclusions’. Ook in het crisismanagement komt het regelmatig voor: dan slaat het team de oordeelsvorming over en gaat het direct van beeldvorming naar besluitvorming. En da’s niet goed. Maar er is wat aan te doen.
22 oktober 2023
Het veiligheidsdilemma van snelheid
Dat is het veiligheidsdilemma van snelheid: hoe harder we gaan, hoe groter het effect van een crash. Ligt daar nog ergens een grens, of accepteren we stilzwijgend de risico’s? De vraag is zelfs of het veiligheidsdilemma van snelheid niet de moeder van alle veiligheidsdilemma’s is. Moeten we wel steeds harder?
15 oktober 2023
De non-binaire crisis
De gedachte achter de non-binaire crisis is dat het altijd crisis is, alleen de ene keer wat meer dan anders. Er is dus geen aan- en uitknop voor crisis, het is niet binair. Dat is precies wat crisis onderscheidt van rampen of incidenten. Er is geen begin of eind, het is er gewoon, altijd.
7 oktober 2023
Overspronggedrag; tussen vechten en vluchten
Overspronggedrag is dat wat gebeurt als de vechten/vluchten respons wordt beteugeld door de sociale context. Zo gaan katten bijvoorbeeld opeens hun vacht wassen als geblaas met soortgenoten niet leidde tot een gevecht of een aftocht. En gaan sommige mensen tijdens incidentbestrijding op hun hoofd krabben of aan hun ring zitten friemelen. Een intrigerend fenomeen.
30 september 2023
Beter wordt het niet. Een boekrecensie
‘Beter wordt het niet’ is een geweldig boek van Caroline de Gruyter op het grensvlak van journalistiek, geschiedenis, politicologie en, jawel, crisismanagement. Mocht er een verplichte leeslijst zijn voor een brede algemene ontwikkeling dan zou dit boek er zeker op staan. Niet al te dik en het leest nog lekker weg ook.
29 september 2023
Update Catharsis na Corona
Op 29 september 2023 opent de expositie ‘Stilstaan bij corona’ in het Provinciehuis van Noord Brabant. Dat is alles wat de Rijksoverheid doet aan de nationale verwerking van de corona pandemie. Het is niet eens een begin van catharsis.
24 september 2023
Tien jaar Rizoomes. Over resilience en kintsugi
Tien jaar Rizoomes vraagt om een reflectie die verder gaat dan hoeveel lezers er zijn geweest, zo had ik bedacht. Laat het een associatief verhaal zijn, een rizomatisch essay over crisis en resilience. Gewoon ergens beginnen en kijken hoe het eindigt. En dat is het geworden.
17 september 2023
De zeven complexiteitsprincipes van Casti
De complexiteitsprincipes van Casti zijn een hulpmiddel om een inschatting te maken van de complexiteit van een systeem. Het is geen exacte maatstaf, maar het geeft een crisismanager wel inzicht in de fragiliteit van een situatie. En dat zegt dan weer iets over de voorzienbaarheid van een Black Swan of een X-event.
8 september 2023
Disastersongs of 9/11
Disastersongs of 9/11 is een lijst van 11 nummers die allemaal gaan over de aanslagen van 11 september 2001. Het is de tweede serie liedjes over ongevallen en rampen in het Museum of Accidents.
2 september 2023
De Perfecte Ramp
Tijdens het lezen van de Perfecte Ramp vielen opeens een heleboel lijntjes samen. Eigenlijk ontstaan Black Swans, Fundamental- en Predictable Surprises, crises en X-events (extreme gebeurtenissen) allemaal via hetzelfde patroon. Dat gevoel sluimerde al enige tijd in het boekenblog van Rizoomes, maar werd met dit boek van John Casti bevestigd. Leren is dus niet alleen iets nieuws lezen, soms is het ook bevestigd worden in wat je tussen de regels al wist.
26 augustus 2023
Groetjes van de ramp
Groetjes van de ramp is een voortschrijdend blog met zo af en toe nieuwe verhalen van oude ansichtkaarten. Wij zijn immers allemaal ramptoerist, staan het liefst met de neus bovenop de brand of het ongeval zelf. Maar als het niet anders kan is een mooi schilderij of foto ook goed. Want kijken zullen we.
19 augustus 2023
Friendly Fire
Friendly Fire is een klassiek boek uit de veiligheidswetenschap van Scott Snook. Daarin onderzoekt hij de omstandigheden waaronder twee Amerikaanse Black Hawk helikopters in 1994 door eigen F15’s uit de lucht werden geschoten. Het is een grondige analyse van een original accident die thuishoort in het Museum of Accidents.
12 augustus 2023
The original accident
The original accident is een concept van de Franse filosoof Paul Virilio, waarmee hij waarschuwt voor de onbedoelde gevolgen van technologische ontwikkeling. Uiteindelijk stuit elke technologie op een grens waardoor er een ongeval zal ontstaan, zo stelt hij. Daarmee leren we wat er verbeterd moet worden. Tegelijkertijd maakte hij zich steeds meer zorgen over de onbeheersbaarheid van technologische vooruitgang. Stevenen we af op een doomsday?
6 augustus 2023
Benedictijnse Stuurmanskunst
Benedictijnse stuurmanskunst is een boek van Wil Derkse uit 2021. Ik zag het bij een vriend op tafel liggen en dat deed me gelijk denken aan toen ik eens enkele dagen in een Benedictijns klooster verbleef. Waarop we besloten het boek gezamenlijk te lezen en van gedachten te wisselen over hoe je meer aandacht voor echte waarden in het management krijgt.
30 juli 2023
Preparatie volgens Prinsen.
Preparatie volgens Prinsen is een boekbespreking van ‘Een bevoorrecht mens’ met de bril van een crisismanager. Uit de honderd portretten die Joost schreef pikte ik er drie, die ieder een interessant aspect van ons vak belichten. Empathie, improvisatie en simulatie zijn daarbij de kernwoorden.
23 juli 2023
Rampen in Valkenburg
Rampen in Valkenburg zijn nauwer verbonden met de nationale rampgeschiedenis dan velen zullen denken, zo bleek tijdens een bezoek aan het Museum Valkenburg. En eerlijk is eerlijk, voor mij was het ook een verrassing. Die wel degelijk in het Museum of Accidents thuis hoort.
16 juli 2023
Internetveiligheid
In de serie ‘andere veiligheid’ ben ik na kennisveiligheid en psychologische veiligheid aangekomen bij internetveiligheid. Wat vinden we als veiligheidskundigen daar nu eens van?
Lichtelijk uit de heup schietend: een zooitje.
9 juli 2023
Wandelen op Schiermonnikoog
Wandelen op Schiermonnikoog is het derde blog van het project Waddenwandelen. En hoewel het natuurlijk veel lijkt op Texel en Vlieland, lijkt het er net zo goed helemaal niet op. Eigenlijk kent elk eiland zo zijn eigen microcultuur. Wat je ergens ook wel weet, maar in de praktijk dan toch weer heel anders uitpakt.
1 juli 2023
Not Knowing en het finisterre
Not Knowing is een intrigerend boek over hoe je om kan gaan met onzekerheid. Met name het begrip finisterre vind ik fascinerend. Dat je een nader bericht geeft aan jezelf dat hier je kennis ophoudt. Althans, dat heb ik ervan gemaakt. We lezen immers met de bril van de crisismanager.
26 juni 2023
Ogenblikken in Valois. Een boekrecensie
Ogenblikken in Valois is een klein en sympathiek boekje van Hella Haasse over de streek rondom haar toenmalige woning in Saint-Witz. Niet dat ik dat wist, trouwens, ik was sowieso vergeten dat ik het had. Het stond al jaren in mijn kast te wachten totdat het gelezen zou worden. Nu was het dan zover.
25 juni 2023
Afgeboekt: A Hunter-Gatherer’s guide to the 21st Century
Heather Heying en Bret Weinstein zijn evolutiebiologen en ook nog eens met elkaar getrouwd. Samen schreven ze dit boek over de evolutionaire uitdagingen van deze eeuw.
Eigenlijk had ik toen al gewaarschuwd moeten zijn. Maar nee, eigenwijs als ik ben, kocht ik het toch. En zat toen op vakantie met de gebakken peren en een k*tboek.
24 juni 2023
Schwung – Wilfried de Jong
Schwung is het nieuwe boek van Wilfried de Jong. Tien verhalen en een blues, staat er op de kaft, bij wijze van ondertitel. Ik nam het mee op een paar vrije dagen en las het in een Limburgse kasteeltuin. Met de omgeving was in ieder geval al niets mis. Hoe zit het met Schwung zelf?
23 juni 2023
De heropening van kazerne Dirk
De heropening van kazerne Dirk werd niet zozeer de heropening van een gebouw als wel die van een voorbije brandweercultuur. Een omvangrijk slapend rizoom van een oude uitrukdienst, dat voor de gelegenheid werd gewekt, opstond en daarna weer ging liggen. Mogelijk voor altijd, maar je weet het nooit.
16 juni 2023
Waar blijft de catharsis na corona?
‘Waar blijft de catharsis na corona’ is een blog waar ik een paar maanden op aan het broeden ben geweest. De basisgedachte was simpel: waar is het moment dat we de emoties over corona gezamenlijk hebben geduid, bezworen en afgerond?
“Precies op dat moment besefte ik dat we de covid periode nog helemaal niet goed afgesloten hadden. We zijn hem gewoon collectief ontvlucht. Toen op 25 februari 2022 alle deuren weer opengingen is iedereen weggerend naar zijn eigen leven, zo hard mogelijk en zonder achterom te kijken.”
11 juni 2023
Brieven uit Alvites
Brieven uit Alvites van Gerrit Komrij leest als een literaire variant van het populaire Tv-programma ‘Ik vertrek’. Het is de kroniek van een aangekondigd drama dat misschien niet alleen achteraf voorzienbaar was.
10 juni 2023
Overwegingen bij een ICT-storing
De ICT-storing bij Prorail in het eerste weekend van juni riep allerlei overwegingen bij mij op. Zoals de eerste crisiswet: crisis is koffie + kroketten. Maar belangrijker nog is dat deze storing een signaal is. Een signaal dat we moeten leren omgaan met onzekerheden.
3 juni 2023
Strijdvaardig Leven – Pablo Lamberti
Strijdvaardig Leven is een boek van Pablo Lamberti over de Weg van de Krijger. In het spoor van Socrates, Seneca en de Samoerai trek je langs allerlei principes over instelling, bewustzijn en handelen die in mijn ogen elke crisismanager zou moeten kennen en kunnen. Hier en daar aangevuld met ervaringen van mezelf. Uiteindelijk gaat het om Prohairesis, jezelf voorbereiden op jezelf. En daar kan je niet vroeg genoeg mee beginnen.
28 mei 2023
Gerben Bakker – Dansen met de Hydra
Gerben Bakker is docent wijsbegeerte aan de Haagse Hogeschool en onderzoeker op het gebied van ethiek en veiligheid. Als ik het goed heb begrepen is ‘Dansen met de Hydra’ de publieksuitgave van zijn proefschrift. Kennelijk is hij hier op gepromoveerd. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: van mij had hij dat niet hoeven te doen, die publieksuitgave.
27 mei 2023
Kham Meslien – Fantomes…Futurs
Er is muziek waarvan je niet wist dat je het miste tot je het voor de eerste keer hoort. Fantomes…Futurs van Kham Meslien is daar een goed voorbeeld van. Meslien maakte een solo-album met zijn contrabas. Het leverde een plaatje op met een prachtig diep geluid, meditatief haast. Alsof je op reis gaat in een nieuwe omgeving.
20 mei 2023
Externe crisis als strijd
De afsluitende speech van het congres over de menskant van de brandweer werd gegeven door luitenant kolonel Gijs Tuinman. Hij is promovendus aan de Nederlandse Defensie Academie en in het bezit van een Willemsorde. Overtuigender bewijs van een goede combinatie tussen theorie en praktijk bestaat er niet. Tuinman heeft skin in the game, zou Taleb zeggen. Dus lette ik extra goed op wat hij te vertellen had.
17 mei 2023
De menskant van de brandweer
Op 16 mei organiseerde het NIPV een congres over de menskant van de brandweer. Ik was er de dagvoorzitter en sprak de openingsspeech uit. Die tekst vind je hier terug.
14 mei 2023
De Wolf van Max Pam
De Wolf van Nederland is een boek van Max Pam, dat bestaat uit een verzameling columns en toespraken uit de afgelopen twintig jaar. Hij schreef veel over wat mij ook bezig hield en houdt. Dat maakt De Wolf een aangename trip down memory lane. Herinneringen ophalen met een boek.
7 mei 2023
Crisis als complex systeem
Door crisis als complex systeem te definiëren, kun je de dynamiek die vaak tijdens dat soort processen optreedt veel beter herkennen. De driedeling uit de oratie van Sanneke Kuipers gaf mij het laatste zetje om dat te zien. Tussen veel van mijn blogs bleek namelijk al een impliciet verband te bestaan, een rizoom, dat te herleiden viel tot crisis in, over of voor een organisatie.
26 april 2023
Red Right Hand – Nick Cave
Red Right Hand van Nick Cave is één van de meest fascinerende nummers uit de hedendaagse popmuziek. Ik dook er eens wat dieper in en kwam boven met de tekstuele en muzikale achtergronden van deze song uit 1994, die voor het eerst verscheen op het album Let Love In. Plus nog een muzikaal zijpaadje over de lange zwarte jas en een paar covers. Maar we gaan eerst terug naar de 17e eeuw.
26 april 2023
Siciliaanse brieven – Geerten Meijsing
Siciliaanse brieven van Geerten Meijsing is een fijn boekje dat het volgens mij ook op vakantie heel goed doet. Ik las het thuis, maar al na een paar bladzijden voelde het of ik daar op het eiland zat. Iets wat me met dat andere Siciliaanse boek, De Tijgerkat, ook al overkwam. Misschien moet ik er een keer echt heen.
23 april 2023
Supervoorspellers. Een boekrecensie
Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat. Deze uitspraak wordt algemeen toegeschreven aan Niels Bohr, de Deense natuurkundige. Toch meent Philip Tetlock dat het wel degelijk mogelijk is over bepaalde onderwerpen een adequate toekomstvoorspelling te doen. Sterker nog, sommige mensen kunnen dat zo goed dat hij ze supervoorspellers noemt. Omdat supervoorspellen mij een heel handige vaardigheid in het crisismanagement lijkt, las ik Tetlock’s boek. Eens checken of er iets af te kijken valt.
16 april 2023
Afgeboekt: Vrijheid Veiligheid van Mark Elchardus
Het was alweer zes maanden geleden dat een boek door mij ontraden werd. Doch deze week was het toch weer zover: Vrijheid Veiligheid van Mark Elchardus haalde Afgeboekt, mijn lijst met on-tips; wat niet te lezen. Niet zozeer omdat ik het met Elchardus oneens ben. Maar drommels, wat maakt die man het zwaar. Zo zwaar dat zelfs de mondhoeken gingen hangen en ik opgelucht was dat ik er van mezelf mee op mocht houden.
8 april 2023
Retrospectieve vertekening bij ongevalsonderzoek
Retrospectieve vertekening betekent dat je met de kennis van achteraf een oordeel velt over een incident of een situatie. Het wordt ook wel hindsight bias genoemd. Deze vertekening speelt een grote rol bij het onderzoek naar ongevallen en rampen. Achteraf voorspellen (want dat is retrospectieve vertekening) houdt namelijk de mythe van maakbaarheid in stand. En dat is een venijnig probleem.
1 april 2023
Regressie naar het gemiddelde in de oefenpraktijk
Regressie naar het gemiddelde zorgt ervoor dat de trainingsresultaten van een groep of een persoon zich uiteindelijk rondom een gemiddelde groeperen. Uitschieters naar boven of beneden zijn dan niet de voorbode van nieuwe extremiteiten, maar gewoon toeval. Het wordt vanzelf weer normaal. De vraag is wat dat betekent voor de oefenpraktijk. Als iedereen uiteindelijk toch gemiddeld scoort, wat is dan nog het nut van een trainer / instructeur?
26 maart 2023
Doe zelf normaal. Een boekrecensie
‘Doe zelf normaal’ is het nieuwste boek van Maxim Februari. Het is een essay, zegt ie er zelf over, een Versuch. Een kapstok om jassen aan op te hangen, hoe meer hoe beter. Want er moet kennis over de toekomst worden opgehaald bij deskundigen om een publiek gesprek te gaan voeren. Over de veranderingen die op ons afkomen en wat die betekenen voor de rechtsstaat.
19 maart 2023
Psychologische veiligheid
Psychologische veiligheid is de belangrijkste voorspeller voor het succes van een team. Als mensen het gevoel hebben dat ze fouten mogen maken en er niet onterecht op afgerekend worden, hebben ze het goed naar hun zin en leveren de beste prestaties. Dat maakt het een raadsel waarom zoveel managers zich nog steeds zo lomp gedragen. Tegelijkertijd moeten medewerkers zich ook niet alles laten aanleunen. Psychologische veiligheid begint volgens de Stoa bij jezelf.
12 maart 2023
Het Onwaarschijnlijkheidsprincipe. Een boekrecensie
Het Onwaarschijnlijkheidsprincipe is een interessant boek dat laat zien dat de kans op een buitengewoon zeldzame gebeurtenis helemaal zo klein niet is. Sterker nog, het is juist heel logisch dat er vaak iets onalledaags gebeurt, zo illustreren de vijf wetten van onwaarschijnlijkheid ons. Zat Taleb er dan naast, en is zijn Black Swan helemaal niet zo’n “highly impropable event”?
10 maart 2023
Sorry voor mijn sorry
Het met-de-kennis-van-nu syndroom is een nieuwe episode ingegaan. Liet men voorheen weten dat er met de kennis van nu wellicht een beter besluit mogelijk was geweest, of juist niet, opeens is er een tweede orde met-de-kennis-van-nu syndroom: Met de kennis van nu zou ik anders geoordeeld hebben over mijn vorige kennis van nu.
Oftewel: sorry voor mijn sorry.
Ik oordeel hier natuurlijk niet over, ik constateer slechts. Anders zou je er nog spijt van kunnen krijgen en daar dan ook weer spijt over kunnen krijgen en dan is het einde zoek. En dat willen we niet, een zoek einde.
4 maart 2023
Crisis door talkshows
Crisis komt door talkshows, dat was mijn conclusie toen ik nog eens nadacht over het gesprek dat ik met Beatrice de Graaf had gehad. Praatprogramma’s zijn namelijk verworden tot een vorm van social media onder leiding van een moderator, wiens taak het is zo veel mogelijk lekkere uitspraken los te krijgen van gasten die er niet noodzakelijkerwijs ook verstand van hebben.
3 maart 2023
De Regel van Hermans bij het OM
Op 1 maart 2023 bracht de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) een rapport uit over de beveiligingssituatie rondom de moord op onder andere Peter R. de Vries. Dat was aanleiding tot een update van het blog over de Nieuwe Wet van Murphy. De werkwijze en de argumentatie van de baas van het OM voldeden namelijk precies aan de Regel van Hermans. Laat het een spiegel zijn voor iedereen die met grote onzekerheid in zijn werk te maken heeft.
20 februari 2023
Trial & Error – Ben Freidkin
Achtentwintig is hij pas, drummer Ben Freidkin, en nu al wordt hij gezien als één van de grootste jazztalenten ter wereld. Als je zijn debuutplaat Trial & Error afspeelt, dan hoor je ook gelijk waarom dat zo is. In vrijwel elk nummer speelt zijn polyritmisch drumwerk een grote rol, zonder dat het de overhand heeft. Verplicht luistervoer voor de liefhebber en tegelijkertijd een goed album om mee te beginnen als je nog niet zo thuis bent in de jazz.
19 februari 2023
Predictable Surprise. Een boekrecensie
Ergens in het landschap van de Zwarte Zwaan, de Grijze Neushoorn en de Zwarte Eend bevindt zich ook de Predictable Surprise. Na het lezen van Max Bazerman’s boek ben ik geneigd de voorspelbare verrassing een olifant in de kamer te noemen. Een glazen olifant om precies te zijn. Eentje waar je dwars door heen kunt kijken, maar die als je hem verkeerd raakt met donderend geraas versplintert.
12 februari 2023
Wanderings in crisis
Wanderings in crisis is een proces. Je doet het voor, tijdens en na een crisis. Het is een manier van kijken die je leert zien wat je eerst niet zag. Essentieel daarbij is dat je geen doel hebt. Want ‘if you don’t know where you’re going, any road will bring you there’.
5 februari 2023
Rizoomes date eens lekker up
Het grote geheim van schrijven is teksten verzamelen. Stukken uit de krant, zinnen uit artikelen, snippers van Twitter, je kan het zo gek niet verzinnen of ik heb er ergens wel een mapje voor. En helemaal digitaal, anders vind je nooit meer iets terug.
Zo spaar ik in de loop van de tijd van alles op en gebruik het voor nieuwe verhalen, of voor het aanvullen van blogs die al op de site staan. Deze week besloot ik dat achterstallige stapeltje maar eens te verwerken en de boel eens lekker up te daten. Aan vier blogs heb ik iets voor je toegevoegd.
Ernstige ziekten bij brandweer na Grenfell Tower
Begin januari kwam het nieuws naar buiten dat zeker 12 brandweermannen een vorm van kanker hebben opgelopen die toe te schrijven is aan de inzet bij de Grenfell Tower. Dat is veel, heel veel en mogelijk nog maar het tipje van de ijsberg. Het roept een aantal vragen op en niet de minste is deze: hoe zou in Nederland deze brand aangepakt zijn?
Bij de Zwarte Eend zit veel mening de kennis in de weg
Uit een nieuw onderzoek blijkt dat mensen die een sterke mening hebben over bijvoorbeeld vaccinaties of het klimaat hun wetenschappelijke onderbouwing daarvan schromeloos overschatten. Een nieuwe variant van het Dunning Kruger syndroom, schrijf ik in de update van De Zwarte Eend.
“Zo langzamerhand kruipen de Zwarte Eend en andere blogs over zelfoverschatting, domheid en ongewenste gebeurtenissen steeds dichter naar elkaar. Ervan uitgaande dat alles altijd erger wordt is dit iets waar wij als crisismanagers een geduchte uitdaging aan zullen hebben.”
Hypocognitie is als je niet weet wat hypocognitie is
Hypocognitie is geïntroduceerd door de antropoloog Robert Levy. Het betekent dat je geen linguistische of taalkundige representatie hebt voor een object, een situatie of een idee. Dat kan er toe leiden dat je een unknown unknown ervaart (situation awareness level nul) ofwel dat je iets ziet maar het niet kunt benoemen omdat je er geen woorden voor hebt. Dit sluit aan op de Sapir Whorf Hypothese.
En hypocognitie is natuurlijk ook opgenomen in het Glossarium. Daar staan nu 92 lemma’s in, een spoedcursus crisismanagement.
Dure ruis door scheidsrechterbesluiten
In de Champions League kan een fout besluit van de scheidsrechter in de groepsfase zomaar 2.8 miljoen euro kosten. Het is dus zaak dat de arbiters fluiten conform de regelgeving, anders kon het wel eens dure ruis worden. Althans, voor de club die aan het kortste eind trekt.
29 januari 2023
Doctrine Brandbestrijding
De lectoren brandbestrijding publiceerden begin januari 2023 een nieuwe versie van de Doctrine Brandbestrijding. Dat is een mooi document geworden, constateerde ik na lezing, dat elk brandweermens zou moeten lezen. Tegelijkertijd is het nog niet perfect, vooral de strategische doctrine heeft ruimte voor verbetering. Maar goed, leren is dan ook verbeteren, niet klaar zijn.
22 januari 2023
Kahneman’s Ruis. Een boekrecensie
Kahneman’s ruis is de opvolger van zijn bestseller ‘Ons feilbare denken’ over systeem1 en systeem 2. Dit boek gaat opnieuw over besluitvorming, deze keer is de spreiding van oordelen door experts het onderwerp. Hoe betrouwbaar zijn experts eigenlijk? Wat heb je nodig om een respect-expert te worden? En wat is beslissingshygiëne? Vragen zat, nu nog de antwoorden. Met zo min mogelijk ruis.
15 januari 2023
Crisis als meme
In de braakliggende weken van het nieuwe jaar meldden zich alsnog enkele nagekomen berichten uit de crisiskrant van 2022. Over crisis als meme en crisis omdat het te goed gaat. En Ajax. Het gaf stof tot nadenken, precies waar januari volgens mij ook voor bedoeld is.
9 januari 2023
Het schurkenevangelie van Duke Garwood
Zo’n beetje het eerste wat ik deed bij het beluisteren van het nieuwe album van Duke Garwood was Rogues Gospel door de vertaler halen. Schurkenevangelie, kwam er uit. Dat liet ik even op me inwerken, schurkenevangelie. Kon ik ondertussen mooi naar de rest van de plaat luisteren.
8 januari 2023
De Eerste Texelwandeling
Onze eerste Texelwandeling was in het tweede weekend van december 2022. Nog net voor kerst en een mooie manier om je verjaardag buiten de deur te vieren. Koud was het wel en daarom hielden we het deze keer bij één wandeling. Wel een lange, dat dan weer wel. Bericht van de tweede expeditie in een langzaam uitdijende serie Waddenwandelen.
1 januari 2023
Toekomstverkenning Crisisbeheersing
In de herfst van 2022 bracht het lectoraat Crisisbeheersing van het NIPV een mooie studie uit onder de titel ‘Toekomstverkenning Crisisbeheersing. Typisch zo’n document dat elke crisismanager zou moeten lezen, vind ik. Mede daarom schreef ik dit blog, opdat meer mensen er kennis van nemen. Maar vooral ook om de discussie nog wat verder te brengen. Verwacht dus geen brave bespreking, maar wel een paar strakke stellingen.
26 december 2022
Momentopnamen van de geest. Een Boekrecensie
Momentopnamen van de geest is de letterlijke vertaling van Snapshots of the Mind, het nieuwste boek van Gary Klein. Waarschijnlijk is het ook zijn laatste, Gary vindt het wel mooi zo. Gelukkig voor ons is dit boek een verzameling van zijn beste columns voor Psychology Today. Daarmee heb je eigenlijk alle kernpunten uit zijn werk over Recognition Primed Decisionmaking (RPD) in één uitgave te pakken, plus nog van alles erbij. Een buitenkans voor de lezer van kleine stukkies.
18 december 2022
Kennisveiligheid
Kennisveiligheid is een betrekkelijk nieuwe loot aan de stam van integrale veiligheid. Ik had er tot voor kort niet in deze termen over nagedacht. Toch is het een zeer relevant onderwerp en onderdeel van het kwetsbaarheidsspectrum van een organisatie waar zomaar eens een crisis uit kan rollen. Daarom beginnen we met Abdul Qadir Khan.
12 december 2022
De mens staat centraal bij situationele commandovoering (Update)
Dit blog over situationele commandovoering stamt uit 2015. Bij het opschonen van oude teksten op de website kwam ik het weer tegen en besloot het redactioneel wat op te knappen en te herplaatsen. Met aan het eind nog een naschrift over welke elementen in alle systemen van commandovoering en crisisbesluitvorming zouden moeten zitten..
10 december 2022
Hoe je een ramp voorkomt. Een Boekrecensie
Hoe voorkom je een ramp? Dat is het onderwerp van een handzaam boekje van Cass R. Sunstein onder de titel Averting Catastrophe. Voor zover ik kon nagaan bestaat er geen Nederlandse vertaling van, maar dat vond ik geen probleem. De tekst is makkelijk te volgen. De vraag die vooral bleef hangen was wat je nou eigenlijk met dit boekje moet. Het antwoord erop verraste mijzelf ook.
3 december 2022
De beste muziek van 2022
De beste muziek van 2022. Voor het vijfde keer achtereen zet ik de mooiste nummers van het jaar op een rijtje. Maar deze keer wel weer wat anders dan anders. Het zijn er namelijk maar elf. Elf nummers van de beste albums met de beste video. Dus impliciet zijn het er eigenlijk meer dan honderd. Da’s dan weer heel veel voor weinig. Ook wel eens lekker.
Geef een reactie