Leestijd: 7 minuten

Op deze pagina vind je de tekeningen van Wendy Kiel. Heb je vragen over de tekeningen? Neem dan contact op via: info@rizoomes.nl Of volg mij via Instagram/Twitter: @kielwendy

Ik werk in twee stijlen:

  • zakelijke tekeningen over incident- en crisismanagement;
  • tekeningen in de Wendriaan stijl.

Mijn tekeningen in de Wendriaan stijl zijn gebaseerd op Mondriaan.

De tekeningen in Wendriaan stijl vind je hier.

Soms start ik een project waarin ander stijlen terugkomen:
=> project #drawingpresidents vind je hier
=> project De Corona Wandeling

De tekeningen over incident- en crisismanagement vind je hieronder.

Bij incidenten en crises heb je regelmatig te maken met een complexe omgeving. Besluiten nemen op basis van weinig informatie en werken onder stressvolle omstandigheden. Er zijn instrumenten en theorieën die kunnen helpen in dergelijke situaties.

Een kleine taxonomie van de ongewenste gebeurtenis

Denk bijvoorbeeld aan de Dikke BOB. Bij een vette crisis hoort een dikke BOB. Die geeft meer structuur en richting ter ondersteuning van het crisismanagement bij diffuse en dynamische incidenten.

Besluitvorming: Dikke BOB
Gebaseerd op blog Ed Oomes

Je zult maar voorzitter zijn in een crisisteam, alle ogen zijn op jou gericht, maar wat zijn eigenlijk de zaken waar je je mee bezig moet houden? Als voorzitter kun je meerdere rollen in het crisisteam hebben: de leider, de manager en de coach.

Besluiten nemen is belangrijk in het crisisteam, vaak worden dit de sleutelbesluiten genoemd. Maar weet jij welke valkuilen op kunnen treden bij besluitvorming?

Besluitvorming: valkuilen
Gebaseerd op het boek ‘The heat of the moment’ van Sabrina Cohen-Hatton

Tijdens een crisis is de verleiding groot om nieuwe informatie te zoeken en projecteren in de hoop dat er een doorslaggevend argument aanwaait om richting te kiezen. Maar let op dat je niet gaat crisismodderen!

Crisismodderen
Gebaseerd op een blog van Ed Oomes

Stress komt snel om de hoek kijken en is van invloed op hoe jij en jouw team functioneert. Herken jij de bronnen die voor stress kunnen zorgen? Hoe ga jij om met stress? Als individu, maar ook als team?

Stress
Gebaseerd op het rapport ‘Crew Resource Management, a positive change for the fire service’
Brandweer: stress
Gebaseerd op een presentatie van Pieter Maes tijdens het Congres Firefighter Mayday

Naast het stressgehalte en de besluitvormingsvalkuilen is het belangrijk om je eigen veiligheid goed in de gaten te houden. Wanneer stop jij?

Communicatie is lastig, in het dagelijks leven, maar zeker tijdens een incident of crisis. Commandovoering is meer dan formele en expliciete communicatie, je hebt ook verbinding met je team nodig. Ken jij de leden van je team?

Whatsapp kan ingezet worden als hulpmiddel bij de communicatie. Dit heeft voordelen, maar er zijn ook aandachtspunten. Het sluit aan bij de normale communicatie patronen van mensen, maar heeft iedereen nog steeds hetzelfde gezamenlijke beeld?

Begrijp jij wat je ziet? Wat er om je heen gebeurt? Bij een goede situational awareness begrijp je wat je ziet en kun je dit doorvertalen naar wat er mogelijk gaat gebeuren.

Situational awareness: de 3 niveaus
Gebaseerd op een blog van Ed Oomes
De luchtverkeersleiding dacht op 9/11 niet meteen aan een kaping van Flight 11. Ze hadden geen signaal gekregen van de piloten over een kaping en de gedachte kwam niet bij hun op dat de kapers zelf zouden gaan vliegen. Ze gingen uit van het ‘oude beeld’ hoe een kaping zou verlopen. Deze tekening is gebaseerd op het boek: Fall and Rise, The story of 9/11 – Mitchell Zuckoff.

Als crisismanager moet je veel kunnen, maar je staat er natuurlijk niet alleen voor. Een goed crisisteam helpt je om invulling te geven aan al deze taken.

Wat moet een crisismanager kunnen?
Deze tekening is gebaseerd op het Handboek strategisch crisismanagement (Boin/Overdijk)

In het begin werd het al even vermeld, we werken vaak in een complexe wereld. Maar wat is eigenlijk een complexe wereld. Het Cynefin model van Snowden is een model waar je je zeker eens in moet verdiepen. Het maakt onderscheid tussen gecompliceerde en complexe situaties. Bij een gecompliceerd vraagstuk helpt een projectaanpak, maar dat geldt niet voor complexe situaties.

Complexiteit: de kenmerken van een complex vraagstuk
Gebaseerd op Cynefin model van Snowden

We kunnen veel leren van het verleden. Van andere crisismanagers en van incidenten/crises die zijn gebeurd. Leer van de ervaringen van anderen. Een paar lessen uit het verleden:

Juli 2020 is het boek ‘ COVID-19, een analyse van de nationale crisisrespons’ verschenen. Het boek geeft een uitgebreide beschrijving van wat er allemaal speelt bij de Coronacrisis, laat je nadenken en geeft bouwstenen om de komende tijd mee aan de slag te gaan.
Terrorismegevolgbestrijding: aanslag Zaventem
Gebaseerd op televisie uitzending van Brandpunt op 29 maart 2016

De wereld verandert en daarmee veranderen ook de crises waar we mee te maken krijgen. Naast de klassieke crises wordt er gesproken over de nieuwe crises waar we ons op voor moeten bereiden, zoals: cyber, terrorisme en klimaatverandering.

Crisis management in 2020 – 2030, gebaseerd op de artikelen: Strategic Foresight Initiatve – Fema, januari 2012 / Strategic Crisis Management – OECD Risk Management / Blog van Rizoomes over VUCA.
Terrorismegevolgbestrijding
Aandachtspunten voor de brandweer bij Terrorismegevolgbestrijding
Institutionele crisis
Gebaseerd op het rapport ‘Institutioneel crisismanagement’ van Boin en Stavros
Deze tekening is gebaseerd op een presentatie van Werner Overdijk en Menno van Duin over maatschappelijke ontwrichting. De volgende definitie werd gepresenteerd: ‘Maatschappelijke ontwrichting refereert aan een proces waarbij een relatief grote groep mensen in een gemeenschap bemerkt, vreest of tot de overtuiging komt dat de voorzieningen en/of diensten die voor hen van elementair belang zijn niet beschikbaar (zullen) zijn en vervolgens collectief hun dagelijks handelingsrepertoire aanpassen waardoor de situatie wordt bestendigd of zelfs verergert.’ Van de elementen die kunnen zorgen voor escalatie heb ik een tekening gemaakt (gebaseerd op de presentatie van Werner en Menno).

Om een incident/crisis in te toekomst te voorkomen of ons beter voor te bereiden op dergelijke incidenten/crises is het belangrijk dat we blijven leren. Het evalueren van incidenten/crises kan daarbij helpen. Maar wel opletten dat je niet op zoek gaat naar een zwart schaap en altijd de bredere context in de gaten houdt.

Lerende organisatie: elk ongeval heeft zijn eigen verhaal je moet het alleen nog zien te vinden
Gebaseerd op een blog van Ed Oomes

Human factor: Context is All
Gebaseerd op het boek: ‘Context is All’ van Sidney Dekker