Is het niet waar, is het toch een mooi verhaal. Met die uitsmijter eindigt menig sterk verhaal in de brandweerkazerne. Verhalen die in de loop van de tijd steeds sterker worden, maar niet zo sterk als die van Heinrich von Kleist. Wat de vraag oproept op welke manieren je de waarheid allemaal kunt bewerken.
Heinrich von Kleist
Heinrich von Kleist was een tamelijk onsuccesvol schrijver die in 1811 toch enige roem verzamelde met zijn zelf opgerichte Berliner Abendblätter. Twee kwartalen lang was zijn rubriek met politieberichten over moord, brand en doodslag bijzonder populair. Toen Kleist werd geboycot en geen informatie meer kreeg stortte zijn eenmanszaakje in. Het liep uiteindelijk niet goed af met Heinrich.
Voor ‘Echt gebeurd is geen excuus’ verzamelde en vertaalde Jan Sietsma 43 van die politieberichten. Het zijn nogal onwaarschijnlijke vertellingen. Zoals die over een jongen die elke nacht wordt nagezeten door een geestverschijning. De geest vertelt dat hij begraven ligt op een veld in de buurt. Onder zijn geraamte zou een schat moeten liggen. Als de jongen zijn beenderen fatsoenlijk herbegraaft, is de schat voor hem, vertelt de geest.
Vreemd genoeg wordt er op de bewuste plek inderdaad een skelet aangetroffen. Maar hoe diep ze ook graven, een schat vinden ze niet. Omdat het verhaal viral gaat (ja, toen ook al) komen veel mensen langs om met hun eigen ogen het graf te aanschouwen en het verhaal over de geest uit de eerste hand aan te horen. Daardoor worden de jongen en zijn moeder uiteindelijk toch rijk. De schat lag niet in het graf, het graf was de schat.
Anekdote
Er staan ook kortere anekdotes in, door Von Kleist een actueel voorval genoemd.
“Tegen kapitein Von Bürger, van het voormalig regiment Tauentzien, zei de op de Neue Promenade gevelde arbeiter Brietz dat de boom waaronder ze beiden stonden best wel klein was voor twee en dat hij best wel onder een andere kon gaan staan. Kapitein Bürger, die een rustige en bescheiden man is, ging daadwerkelijk onder een andere staan, waarop Brietz terstond daarop door de bliksem werd getroffen en om het leven kwam.”
De verhalen van Von Kleist deden mij denken aan een satirisch tijdschrift uit mijn studententijd, ik ben de titel helaas vergeten. Op één van die nummers stond met vette letters de volgende kop:
De hemel is vol; er kan niemand meer bij
Niet iedereen doorzag de satire en wat ik me ervan herinner hebben vele kerken verontruste telefoontjes gehad over hoe het nu verder moest. Dat stond dan weer in de echte krant. Waar de echte waarheid nog wel wordt nagestreefd, tenminste voor zover die waarheid bestaat.
Want de eerste eis die mensen aan de waarheid stellen, is dat ze waarschijnlijk is, maar zoals de ervaring leert, staat de waarschijnlijkheid niet altijd aan de kant van de waarheid
Heinrich von kleist
Waarheid
Wat kan een mens zoal uitspoken met de waarheid, vroeg ik me vervolgens af. Op welke manieren kun je het manipuleren? In een eerste poging kwam ik tot twee variabelen die van belang zijn: weten en vertellen. Als je die in een assenkruisje zet, krijg je zoiets als dit:
Huisvlijt aan de Waarheidsmatrix. Niet iedereen hier in huis kan even goed tekenen.
Dat was misschien toch te eenvoudig, omdat naar mijn gevoel de waarheid op veel meer manieren gemanipuleerd wordt dan slechts met bekennen, liegen, verzinnen of zwijgen.
Verdraaien kan ook. Dan maak je van de waarheid iets anders. Da’s liegen, denk ik. Alhoewel het soms een leugentje om bestwil is. “Nee hoor, je schrijft best leuke blogs.”
Als je ontkent dat iets gebeurd is, lieg je trouwens ook.
De waarheid vergeten kan natuurlijk ook. Zoals we überhaupt veel vergeten en dat dan weer vergeten waardoor we vergeten hoeveel we vergeten.
Als je niet vertelt wat er wel is gebeurd verhul je de waarheid. Da’s een geheim.
Mooier maken van de waarheid gebeurt ook veel. Op LinkedIn, bijvoorbeeld. Opscheppen is het, bluf.
Bagatelliseren is de waarheid juist kleiner maken. Het is een vorm van verdraaien die de waarheid niet zozeer doet veranderen als wel minder belangrijk wil laten lijken.
Vergeten noemde ik al, maar dat was echt vergeten. Je kunt ook net doen of je het vergeten ben. Da’s ook liegen.
Maar ook met andere definities en andere woorden kun je van de waarheid iets anders maken. Dat varieert van beleving tot misleiding.
Je kunt deze vormen van manipulatie ook naar willekeur combineren. Je koppelt een paar wel of niet gebeurde feiten aan een verzinsel en een slechterik. Dan heb je een complot verzonnen dat als de waarheid wordt gepresenteerd.
Het rijtje was al klaar toen Rutte tijdens de parlementaire enquête naar de gaswinning met een nieuwe vondst kwam: “ik heb dat niet kunnen reconstrueren.”
Wat de waarheid lastig maakt is dat er minimaal twee van zijn; wat er objectief gebeurd is en dat wat mensen daarvan interpreteren of beleven als de waarheid. Dat ligt een beetje in het verlengde van dit blog over veiligheid als perceptie en de vraag of een omvallende boom geluid maakt als er niemand is om het te horen.
Ook de waarheid is dus perceptie.
Von Kleist vergrootte de waarheid, trok het in het absurde door. Sterke verhalen zijn het, waarbij de waarschijnlijkheid even wat minder belangrijk is. Ik heb daar goede herinneringen aan, sterke verhalen. Die werden opgedist na het eten op de brandweerkazernes waar ik dienst had, kop koffie erbij. Het waren vaak bekende verhalen en ze werden steeds mooier, tot grote lol van de ploeg. Met altijd die vaste uitsmijter: is het niet waar, is het toch een mooi verhaal.
Het leven van Von Kleist zelf was daarentegen een minder mooi verhaal. Eigenlijk had ie gewoon een rotleven. Weliswaar was hij van adel, maar omdat zowel zijn moeder als vader vroeg overleden was ie al op jonge leeftijd op zichzelf aangewezen. “Het was een bestaan van armoede en radeloosheid”, schrijft Sietsma in het nawoord van ‘Echt gebeurd is geen excuus.’
Als ik de waarheid moest opschrijven, dan was het deze: mensen staan me tegen
heinrich von kleist
Heinrich was veel op reis. Niet om ergens heen te gaan, maar om elders weg te blijven. Uiteindelijk belandt hij op zijn 34e in Berlijn. Daar pleegt hij zelfmoord, in gezelschap van een terminaal zieke vriendin die hij op haar verzoek eerst doodt. Maar niet nadat ze gezamenlijk over van alles en nog wat hadden zitten kletsen en eigenlijk best een leuke middag hadden, in de wetenschap dat de ellende straks allemaal voorbij zou zijn.
Het einde van Heinrich von Kleist is een onwaarschijnlijke waarheid op zichzelf. Alleen daarom al krijgt het een plek in de boekenkast als letterkundige curiositeit, in een rijtje met andere sterke verhalen.
De Lezende Mens is een geweldig boek voor, inderdaad, de lezende mens. Maar dan wel voor Ons Soort Lezers. Want al die anderen laten het waarschijnlijk links liggen. Alleen al omdat het zo’n dikkert is en als ondertitel voert: De betekenis van het boek voor ons bestaan. Dat geeft natuurlijk helemaal niets, het is ook wel eens lekker om gezellig onder elkaar te lezen, met gelijkgestemden.
Toen Helen Keller 19 maanden oud was, werd ze doof en blind door een ziekte. Zo groeide ze in stilte en het donker op, eigenlijk onmachtig te communiceren, totdat een lerares haar taal aanleerde via aanrakingen in de handpalm. Toen veranderde er veel. Eerst dacht ze vooral aan voorwerpen, schrijft ze, dingen die ze wilde hebben en hoe ze die makkelijker kon krijgen.
De grote ommekeer kwam toen ik de betekenis leerde van ‘ik’ en ‘mij’ en ontdekte dat ik iets was. Ik begon te denken. Toen bestond bewustzijn voor het eerst voor mij.
Helen Keller
Het is fascinerend om met dit soort voorbeelden na te denken over denken. Dankzij De Lezende Mens kan dat. Zou je bijvoorbeeld kunnen denken zonder taal, zo vroeg ik mezelf af. Ik keek daarbij wijs in de verte, de kasteeltuin in, waar ik dit boek las en concludeerde al snel dat denken zonder woorden er niet in zit. Uit psychologisch onderzoek is ook bekend dat de vroegste herinneringen van mensen niet verder terug gaan dan de leeftijd dat ze als kind leerden praten. Taal is dus onmisbaar voor wie we zijn als mens.
Vergankelijke teksten
En als maatschappij. Want, schrijven Ruud Hisgen en Adriaan van der Weel (H&W), onze cultuurgeschiedenis en de wereld waarin we nu leven worden in grote mate mogelijk gemaakt door tekst. “Ons rechtssysteem, ons democratisch stelsel, onderwijs, wetenschap; al deze verworvenheden zijn ondenkbaar zonder het geschreven of gedrukte woord.”
Lezen is dus niet alleen een persoonlijke vaardigheid, het is één van de pilaren waar de samenleving op steunt. Dat is de betekenis van het boek voor het bestaan. Het kan maar gezegd zijn.
H&W stellen daarnaast dat we steeds taliger worden. Er komt dus alsmaar meer tekst bij, als ware het een omgekeerde pyramide. Dankzij technologische vondsten produceren we elk jaar weer meer documenten dan voorheen. Niet zozeer in papier en boeken, maar vooral ook op social media, computers, internet en allerhande apps. En in gebruiksaanwijzingen, formulieren, verpakkingen; overal is tekst.
Dat soort gebruiksteksten is echter geen lang leven beschoren, zowel door de vergankelijkheid van de dragers als door het belang van de tekst zelf. Wat ik in dat kader een bijzonder interessant vraagstuk vind is hoe we de huidige samenleving zo coderen dat onze nakomelingen in de toekomst er ook nog wat aan hebben. Ik schreef er al eerder dit blog over, over Waste Island Pilot Plants waar radioactief afval minimaal 10.000 jaar moet blijven liggen voor het veilig is. Hoe communiceer je dat met de toekomst, ervan uitgaande dat tot toe elke taal is verdwenen?
Diep Lezen
Alles wordt in ieder geval steeds vloeibaarder, meer fluïde, stelt De Lezende Mens. Het is de vraag wat dat voor onze samenleving betekent. Want ergens zitten we in een hybride situatie, waarin we enerzijds steeds meer lezen van schermen en uit elektronische bestanden, en anderzijds nog steeds afhankelijk zijn van het diep doorgronden van teksten en boeken om te kunnen duiden en betekenis te geven.
Het is met name die laatste vaardigheid waar H&W een lans voor breken. Diep lezen, noemen ze het, als één van de drie onderscheidbare leesvormen. “Diep lezen is een grondige manier van lezen, waarbij je de tekst van begin tot eind grondig en bewust afgraast.”
De voordelen van diep lezen. Foto uit het boek
Ik zou dat vroeger studeren hebben genoemd. Diep lezen vraagt om kritisch denken, volharding, jezelf vragen stellen, verbinding leggen met andere teksten, concentratie, terug lezen. Dat soort dingen.
Diep lezen doet ook wat op neurologisch vlak met mensen. Het vergoot de capaciteit van de hersenen om informatie te begrijpen en te verwerken. Er zijn ook aanwijzingen voor het omgekeerde, dat we leesvaardigheden verliezen als we juist niet meer aan diep lezen doen. Een soort omgekeerde evolutie dus, degeneratie. Daar ga ik hier niet verder op in, daar moet je De Lezende Mens zelf maar op naslaan.
Scannend lezen
De tweede manier van lezen is bladeren, ook wel skimming of scanning genoemd. Je leest de tekst snel door, op zoek naar sleutelwoorden om je er daarna verder in te verdiepen. Of niet. Maar eigenlijk is het snaaien, jezelf bevestigen of juist zoeken naar argumenten om iemand anders zijn betoog te ontkrachten.
Scannen doen mensen in beleidsnotities, na twee bladzijdes leggen ze het weer naast zich neer. Op naar de volgende, net zolang tot het pak vergaderstukken uit is. En ze doen het op websites, waarbij hun ogen de beroemde F volgen over het beeldscherm. Eerst helemaal van links naar rechts en daarna snel naar beneden, af en toe nog even in de breedte een regel afscannend.
Tussen diep lezen en scannen ligt wat immersief of geabsorbeerd lezen wordt genoemd. Daarbij houd je geen afstand tot de tekst en ga je er helemaal in op. Je laat je meevoeren, het is een pageturner. Hierbij staat de ontspanning juist op de eerste plaats. Je leest het voor de lol, zoals ik dit soort boeken op vakantie meeneem. Omdat het leuk is.
De Lezende Mens gelezen
De Lezende Mens startte ik met diep lezen. Aandachtig ging ik de bladzijdes door, maakte aantekeningen, onderstreepte in mijn ogen belangrijke zinnen. Ik ervaarde het als een mini-Harari, een boek over de Homo Sapiens Legere. Tot hoofdstuk vier. Om de één of andere reden ging ik daar over op immersief lezen.
‘Hij was een jaar of zeventig, de man op het bankje. Hij droeg een ruitjespet en een bril. Zijn benen kruisten over elkaar en daarop lag een boek. Hij las. Op een bankje in de zon. Ik had best graag willen weten welk boek, maar vond dat geen reden om zijn idylle te verstoren’. UKV van maart 2021
Misschien wist ik er al veel van en kon ik er daardoor makkelijk doorheen. In ieder geval snelde ik van pagina naar pagina, maar er werd geen aantekening meer gemaakt. Om in hoofdstuk zes, over de leescrisis en verder, de rest even snel door te scannen. Die hoofdstukken voegden weinig meer toe.
Met name het hoofdstuk over lezen en laten lezen is in mijn ogen overbodige ballast. Dat weet Ons Soort Lezers al lang. Hoezo heb ik aanwijzingen nodig om mijn leesangst te bestrijden? Of tips voor een goede boekhandel? En door.
In die zin is De Lezende Mens eigenlijk net te dik. Het had ook prima zonder de laatste twee hoofdstukken gekund. Iets minder herhalingen had ook prettig geweest en af en toe werd het ook wel heel pamflettistisch. Maar dat was deze schrijvende liefhebbers snel vergeven, zo onder mekaar.
Al met al dus een lekker vakantieboek voor Ons Soort Lezers. Misschien volgend jaar een boek over De Schrijvende Mens, Ruud en Adriaan? Dan bestel ik die hierbij alvast.
Deze quote van Cortazar leek mij toepasselijk om een serie uitspraken, aforismen en citaten van wijze en onwijze mensen mee te beginnen. Elke quote van een ander zegt namelijk ook iets over jezelf. Of je het er nu mee eens bent of niet, altijd gebruik je het om je eigen mening te benadrukken. En leen je bovendien het gezag van de ander om jouw standpunt kracht bij te zetten. Dat zal ze leren. Zegt Julio.
Daar ben ik het natuurlijk mee eens. Maar soms is een quote ook gewoon leuk of inspirerend. Zet ie je even aan het denken. Wie weet onthoud je hem misschien wel. Daarna duurt het niet lang voordat je vergeten bent dat je hem hier vandaan hebt, van Rizoomes quote. Zo gaat dat.
Deze pagina wordt in de loop van 2022 verder aangevuld. Elke week een blokje van zeven nieuwe quotes.
Whenever there is any doubt, there is no doubt.
Robert de niro in ronin
We have to believe in free will. We’ve got no choice.
Isaac Bashevis Singer
The trouble with our times is that the future is not what it used to be.
paul valery
Het zou kunnen dat de ander gelijk heeft.
hans georg gadamer
Egotist: a person of low taste, more interested in himself than in me
ambrose bierce
Alles gaat voorbij, behalve het verleden.
Luc Huyse
This too, shall pass
oud perzische uitspraak, beroemd geworden door abraham lincoln
Rizoomes Quote Week 2
Rizoomes quote Goethe van een muur langs het Pieterpad, ergens in de buurt van Groesbeek
There are no happy endings in history, only crisis points that pass.
Isaac Asimov, The Gods Themselves, 1972
All of humanity’s problems stem from man’s inability to sit quietly in a room alone.
blaise pascal
Circumstances don’t make the man, they only reveal him to himself.
epictetus
I want you to be nice until it’s time not to be nice.
dalton in de film ‘roadhouse’
All things are subject to interpretation. Whichever interpretation prevails at a given time is a function of power and not truth.
friedrich nietzsche
It’s not what you look at that matters, it’s what you see.
Een deskundig mens is een mens die zich volgens de regels vergist
paul valery
You can make a buffalo go anywhere, so long as they want to go there
jerry weinberg
An artist must smash down the systems that domesticate the mind.
Moebius
The best work is not what is most difficult for you; it is what you do best.
jean paul sartre
In a time of drastic change, it is the learners who inherit the future. The learned usually find themselves equipped to live in a world that no longer exists
eric hoffer
We live in a world where there is more and more information, and less and less meaning
jean baudrillard
Rizoomes Quote Week 4
Seneca kent zijn klassiekers 🙂
Errare humanum est, perseverare diabolicum
seneca
Argo is an object with no other cause than its name, with no other identity than its form.
roland barthes (wiens werk handig uitkwam om te bepalen of een oldtimer met nieuwe onderdelen nog steeds een oldtimer is. lees het hier)
You need a story to displace a story. Metaphors and stories are far more potent (alas) than ideas; they are also easier to remember and more fun to read. If I have to go after what I call the narrative disciplines, my best tool is a narrative.
Nassim Nicholas Taleb
De ervaring leert dat er altijd van alles misgaat. De vraag is alleen, wanneer.
chateau meiland
Everything we see hides another thing, we always want to see what is hidden by what we see, but it is impossible.
There are some things one remembers even though they never have happened.
harold pinter in old times, 1971
Rizoomes Quote Week 5
Een voorbereide geest heeft het geluk aan zijn zijde
Makaya McCraven, jazzdrummer extraordinaire
Whereof one cannot roar, thereof one must be silent.
chewbacca
The electric light did not come from the continuous improvement of candles.
oren harari
I quote others only in order the better to express myself.
michel montaigne
A dwarf standing on the shoulders of a giant may see farther than a giant himself.
didacus stella
Just slow things down and it becomes more beautiful.
david lynch
It is impossible to begin to learn that which one thinks one already knows.
epictetus
Rizoomes Quote Week 6
There is no good reason good can’t triumph over evil, if only angels will get organized along the lines of the mafia
kurt vonnegut
Put a good person in a bad system and the bad system wins, no contest
W. edwards deming
“Je moet je geen illusies maken, het gebeurde bijna nooit; maar in sommige uiterst zeldzame, bijna miraculeuze gevallen – die niettemin echt voorkwamen – kon het toch gebeuren.”
Michel Houellebecq heeft zijn eigen black swan definitie gemaakt. (uit elementaire deeltjes)
Freedom is never free. It requires risk taking.
nassim nicholas taleb
Seneca in het Prado
The important thing about a problem is not its solution, but the strength we gain in finding the solution.
seneca
A writer – and, I believe, generally all persons – must think that whatever happens to him or her is a resource. All things have been given to us for a purpose, and an artist must feel this more intensely. All that happens to us, including our humiliations, our misfortunes, our embarrassments, all is given to us as raw material, as clay, so that we may shape our art.
jorge luis borges
An ability to understand or appreciate beauty is going to make you a much more better decision maker as a human.
david snowden
Rizoomes Quote Week 7
In a crisis that forces a choice to be made among alternative courses of action, people tend to choose the worst possible course.
rudin’s second law
Experience is the name that each one gives to his mistakes.
oscar wilde
People who think they know everything are a great annoyance to those of us who do.
isaac asimov
Your mind will take the shape of what you frequently hold in thought, for the human spirit is colored by such impressions.
marcus aurelius
Anton Chekov, schilderij van Levitan uit 1886
Ik ben niet altijd mijn eigen mening toegedaan.
paul valery
Any idiot can face crisis; it’s this day-to-day living that wears you out.
anton chekov
It is far easier to figure out if something is fragile than to predict the occurrence of an event that may harm it.
nassim nicholas taleb
Rizoomes Quote Week 8
He who is everywhere, is nowhere
seneca
You practice and you get better. It’s very simple.
Philip Glass
When an old person dies, a library burns to the ground
oud afrikaans spreekwoord
Not al those who wander, are lost
tolkien
Als twee mensen hetzelfde doen, doen ze niet hetzelfde.
terentius
No man steps in the same river twice
heraclitus
An essential element of any art is risk. If you don’t take a risk then how are you going to make something really beautiful, that hasn’t been seen before?
francis ford coppola
Rizoomes Quote Week 9
Wie bang is, krijgt ook klappen
Sam de Hond. Inderdaad de vader van.
A man who carries a cat by the tail learns something he can learn in no other way.
mark twain
Normal is an illusion. What is normal for the spider is chaos for the fly.
charles addams (schrijver van de familie)
Unless you are prepared to expect the unexpected, be prepared to expect the unexpected defeat.
Anirudh Sethi
Favorable surprises are easy to handle. It’s the unfavorable surprises that cause the trouble.
David Clark, internetpionier
The more corrupt the state, the more numerous the laws
tacitus
Rizoomes Quote Week 10
Nationalism is an infantile disease. It is the measles of mankind.
albert einstein
The cental rule in life is that it is much, much better to panic early than late
nicholas taleb
Understand, don’t memorize
richard feynman
If a man knows more than others, he becomes lonely
carl jung
Aan veranderingen kan ik niks veranderen.
typisch moerdijk
For every complex problem there is an answer that is clear, simple and wrong.
h.l. mencken
We zijn niet schuldig aan het verleden, maar wel verantwoordelijk voor de manier waarop we het levend houden.
arnoud jan bijsterveld
Rizoomes Quote Week 11
Calamities are of two kinds: misfortune to ourselves, and good fortune to others.
ambrose bierce
Things that never happened before happen all the time
carl sagan
The task is not to see what has never been seen before, but to think what has never been thought before about what you see every day.
Erwin Schrödinger
True mastery can be gained by letting things go their own way
lao tze
We moeten zo goed mogelijk doen wat in onze macht ligt en voor de rest met de omstandigheden omgaan zoals ze nu eenmaal zijn.
epictetus
A leader has the right to be beaten, but never the right to be surprised.
napoleon
News is only the first rough draft of history
alan barth
Week 12
If you don’t know where you going, any road will bring you there
alice
An expert is not someone that gives you the right answer, it is someone who asks you the right question
eli goldratt
Everything that needs to be said has already been said. But, since no one was listening, everything must be said again
andre gide
Desperation can make a person do surprising things
veronica roth
De kwestie is dat u anderen ziet zoals u denkt dat ze zijn. Niet zoals ze werkelijk zijn. En anderen zien u, zoals ze denken dat u bent. Iedereen is slechts een verzinsel van degene die hij ontmoet
drs zielknijper in het spook van bommelstein
Strong minds discuss ideas, average minds discuss events, weak minds discuss people
socrates
The bureaucratic mentality is the only constant in the universe
dr leonard mccoy in star trek IV
Week 13
Between stimulus and response, there is a space. In that space is our power to choose our response
victor frankl
Do not know yourself. I want to continue to surprise me
arielle dombasie
Engage people with what they expect; it is what they are able to discern and confirms their projections. It settles them into predictable patterns of response, occupying their minds while you wait for the extraordinary moment — that which they cannot anticipate.
sun tzu
Het leven kan slechts achterwaarts begrepen worden maar moet voorwaarts geleefd worden.
Kierkegaard
The greatest trick the Devil ever pulled was convincing the world he didn’t exist
Charles Baudelaire en Kaiser Söse
Being a unique superpower undermines the military intelligence of strategy. To think strategically, one has to imagine oneself in the enemy’s place. If one cannot do this, it is impossible to foresee, to take by surprise, to outflank. Misinterpreting an enemy can lead to defeat. This is how empires fall.
john berger
Quote Week 14
At your highest moment, be careful; that’s when the devil comes for you.
denzel washington
Those who are easily shocked should be shocked more often
mae west
If a man does not know to what port he is steering, no wind is favorable to him
seneca
There are three stages of scientific discovery: first people deny it is true; then they deny it is important; finally they credit the wrong person.
alexander von humboldt
The only thing that should surprise us is that there are still some things that can surprise us.
Francois de la Rochefoucauld
Happiness is not doing what you like, but liking what you do
j.m. coetzee
The problem is not the problem. The problem is your attitude to the problem
jack sparrow
Rizoomes quote week 15
There can never be surprises in logic.
ludwig wittgenstein
Nothing ever goes away until it has taught us what we need to know
pema chödrön
People expect what they expect.. They never realize the possibility of surprise beyond expectations..!”
Vaibhav Mehta
It doesn’t make sense to hire people and tell them what to do; we hire smartt people so they can tell us what to do
steve jobs
Whoever fights with monsters should see to it that in the process he does not himself become a monster.
nietzsche
The chief qualification of a mass leader has become unending infallibility; he can never admit an error.
hannah ahrendt
A boundary is not that at which something stops, but that from which something begins
martin heidegger
Week 16
Never confuse education with intelligence. Intelligence isn’t the ability to remember and repeat, like they teach you in school. Intelligence is the ability to learn from experience, solve problems, and use our knowledge to adapt to new situations.
richard feynman
The key to good decisionmaking isn’t knowledge. It’s understanding. We are swimming in the former. We are desperately lacking in the latter.
malcolm gladwell
Making the simple complicated is commonplace; making the complicated simple, awesomely simple, that’s creativity.
If you don’t take an opponent serious, they surprise you
canelo alvarez
There’s surely nothing quite so useless as doing with great efficiency what shouldn’t be done at all.
peter drucker
Laatste week met quotes: 17
It is impossible to begin to learn that which one thinks one already knows
epictetus
A reliable way to make people believe in falsehoods is frequent repetition, because familiarity is not easily distinguished from truth. Authoritarian institutions and marketeers have always known this fact
daniel kahneman
As for the future, your task is not to foresee it, but to enable it.
antoine de saint exupery
De waarheid is heel eenvoudig, maar het is altijd ingewikkeld daar achter te komen.
georges sand
Did you ever stop to think, and forget to start again?
winnie the pooh
When we are no longer able to change a situation, we are challenged to change ourselves
victor frankl
Dit zijn de laatste zeven quotes. Na vier maanden is mijn conclusie dat het weliswaar een leuk project was, maar dat de inspanning niet opweegt tegen de opbrengst. In die zin is het bij een probeersel gebleven. Maar kom af en toe nog eens kijken: interessante quotes zal ik blijven toevoegen. Alleen niet meer elke dag.
Een scenariokaart is een hulpmiddel bij de BOB: beeldvorming, oordeelsvorming, besluitvorming. Het wordt steeds vaker toegepast in organisaties als richtlijn bij ongewenste gebeurtenissen. Een vangnet om op terug te vallen als je het niet weet en om van af te wijken als je het wel weet. Waar dan niet iedereen bij stil staat: de manier waarop je de scenariokaart schrijft kan nogal bepalend zijn voor het succes bij gebruik.
Onlangs kreeg ik een scenariokaart van een organisatie onder ogen die bedoeld was om hun crisisteam te ondersteunen in de beschreven specifieke situatie. Het was op zichzelf een prima kaart. Toen ik hem gelezen had, dacht ik: klaar. Zo doe je dat!
Maar gelijk daarna schrok ik van mijn eigen reactie. Hoe wist ik zo zeker dat er nog niet veel meer aan de hand was? Konden er verderop in de keten nog effecten zichtbaar worden, bijzondere en of toevallige omstandigheden die interfereren met de ongewenste gebeurtenis en er een onverwachte wending aan kunnen geven?
Inmiddels zijn dit type vragen een soort tweede natuur geworden bij mij, maar ik kan me voorstellen dat een minder ervaren lezer zo met zijn scenariokaart de tunnel in loopt.
Dat was vast niet de bedoeling van de opsteller. Toch had de manier waarop de tekst geschreven was wel dat effect. De schrijver neemt je aan de hand mee langs een aantal logische stappen richting een besluit. Zoals een beleidsdocument dat doet, een fuik die de lezer in een bepaalde richting stuurt.
Convergeren en divergeren
Convergeren noemen we dat: het afstrepen van opties tot je er eentje overhoudt.
Bij een ongestructureerd probleem moet je eerst divergeren en opties exploreren voor je gaat convergeren en een conclusie kan trekken om een besluit te nemen.
Je kan er ook voor kiezen om een scenariokaart te maken die ondersteunt bij het divergeren, het exploreren van mogelijkheden.
Als je dat goed wilt doen moet je bewust zijn van het effect van je ontwerp en tekst op het menselijk brein.
Roept het vragen op, wordt je gestimuleerd na te denken, te exploreren, creatief te zijn, dan ondersteun je het divergeren en de beeldvorming.
Krijg je na het lezen van de scenariokaart het gevoel dat je klaar bent, er een besluit genomen kan worden en dat je aan de wettelijke vereisten voldoet dan versterk je het convergeren en de besluitvorming.
Er is geen algemene regel voor wat het beste is, anders dan dat je kaart in tekst en ontwerp ook onbewust moet kloppen met de karakteristieken voor de BOB-fase waar die voor bedoeld is. Als je dat niet doet loopt je team zo met je scenariokaart de tunnel in zonder dat ze er erg in hebben. En da’s nooit goed.
Op deze pagina UKV december 2021 staat de muziek centraal. Vanaf 1 december staat er dagelijks een verhaaltje over de beste 21 nummers uit 2021. We sluiten het jaar en de UKV dus swingend af.
In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen. Of liedjes, dus. Van nummer 21 naar één.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van december 2021. Helemaal onderaan staan de linkjes naar de UKV uit andere maanden.
De gitaar van Marty Wilson Piper heeft een uniek, cinematografisch geluid. Dat weten we nog van zijn tijd uit The Church, met Under the Milkyway. Nu is hij terug met MOAT en klinkt ie wederom als een film, dit keer berustend in het lot van the final scene. Goodbye, Gone by Noon.
Evans McRae klint als één persoon, maar het zijn er twee. Careful staat op hun eerste album en is veruit het beste nummer. Beetje Suzanne Vega, beetje Robert Cray gitaar en heel veel Tom McRae. Het lijkt trouwens ook heel erg op eh…zeg ik niet. Careful what you say, nietwaar?
The Felice Brothers blijken elke keer weer in staat om de grenzen van de Americana verder op te rekken. Zo ook met Jazz on the Autobahn, waarin een vluchtende sheriff met zijn minnares een discussie krijgt of de apocalypse klinkt als Jazz on the Autobahn. They agreed to disagree.
Eric Stracener is singer songwriter van de Mississippi. Daarin ligt Horn Island en Eric schreef er een prachtige blues over. Je hoort de machtige landschappen op de achtergrond voorbij glijden terwijl de nostalgie zich aan je opdringt. Of zou het heimwee zijn? Come home soon.
Het zou ondertussen tijd worden dat de heren van Dinosaur Jr hun naam aanpassen in Sr. Vanaf de jaren 90 volg ik Mascis, Barlow & kornuiten al, waarbij het niet altijd duidelijk was of de dino nog wel bestond. Maar ze zijn weer helemaal terug, met I Ran Away. And came back again.
Sinds 2012 knalt de Zweedse bassist Lars Danielson er af en toe een plaat uit onder de naam Liberetto. Prachtige muziek op de grens van jazz, folk, rock en klassiek. Jawel, dat kan. In 2021 kwam de vierde uit, Cloudland, met daarop Desert of Catanga. Lyriek ten top op nummer 16.
Michiel Borstlap is de enige artiest die vorig jaar ook in de Rizoomes eindlijst stond. Toen met Ringo, dit jaar met Coming Home. En wat een emotie weet Borstlap op te wekken met zo weinig muziek. Ik reserveer vast een plekje voor volgend jaar, hier kan je niet genoeg van krijgen.
Sinds 2002 manifesteert het Ierse God is an Astronaut zich aan het post-rock front. Dit jaar kwamen ze met hun achtste en beste album tot nu toe. Het is inventieve muziek, soms bijna jazz-rock, maar eerder metal. Rizoomes kon niet kiezen en dus staat het hele album in de Top 2021.
De bluesrockers van Black Pistol Fire hebben in Look Alive een lekkere oude bak op de kop getikt. Psycho 69 heet het ding en wat doe je er mee? Juist, een stukje rijden. Dat is precies waar dit nummer over gaat: loud music for cars. Tonight we gonna ride, how far will you go?
Root, hog or die is een Amerikaanse uitdrukking van rond 1800. Het betekent zoveel als dat je voor jezelf moet zorgen, omdat niemand anders het voor je doet. Dat is dan ook waar Cass Mccombs hier over zingt, de donkere kant van het kapitalisme. Maar dat doet ie wel heel mooi.
Ook Hiss Golden Messenger bezingt de uitwassen van het kapitalisme in zo’n typische Americana protestsong. Ik zeg: Dylan’s opvolger staat klaar. Let me tell you all about it.
Rond de eeuwwisseling was Karate één van mijn favoriete bands. Helaas stopten ze er mee vanwege gehoorproblemen van de zanger. Dit jaar verscheen hun werk alsnog op Spotify, waaronder een reissue van Operation: Sand, afgestempeld op 2021. Die kon dus mooi nog ff mee in de Top 21.
De hardest cut komt niet van een mes, maar van een lepel. De mannen van Spoon timmeren inmiddels al weer zo’n 25 jaar aan hun oeuvre en zijn verschoven van post punkige grunge naar een soort bluesy rock. Deze single is de eerste van het album dat in 2022 verschijnt. Dus wie weet?
Het is niet vaak dat Mr. E. met een groovy bluestrack een nieuw album aankondigt. Dit jaar wel. Steam Engine rollt lekker down de tracks. Er is niets vernieuwends aan, maar wat klinkt het lekker. Ook in de Jeep, kan ik u verklappen, doch wel met de raampjes dicht, het is winter.
Wat is dat toch met die Fink? Hij laveert al twintig jaar van retespannend naar beresaai en weer terug. Bijna had ik hem opgegeven, maar nu is daar een remake van oude nummers. Een soort van better best of. Warm shadow sluipt minutenlang in het rond en gaat dan liggen. Spannend.
David Greenfield zat z’n hele leven achter het orgeltje van The Stranglers. Luister nog eens naar No More Heroes en hoor hem op die toetsen rammen. Maar dat is afgelopen, Dave kreeg Covid en overleefde dat niet. And if you should see Dave, it would be nice to say hello. From me.
Hoeveel Black Keys clones kan een mens in zijn jaarlijstje zetten? Best veel, blijkt met deze numero vijf uit de Top 21. Spirit had zo op een plaat van dat olijke duo kunnen staan, maar prijkt in het echt op het tweede album van The Blue Stones. Aanraders, allebei uitchecken dus.
Delta Kream is een eerbetoon aan de delta blues. De zwarte sleuteltjes verzamelden een setje fijne nummers van hun helden en knalden die op de beste plaat van 2021. En Crawling Kingsnake van John Lee Hooker is daar dan weer het beste nummer van. Boom Boom Boom, weet je wel. Gaan!
Jeetje, The Claw Boys Claw. Ik zie me nog staan bij hun optredens in Tivoli toen ik studeerde. Inmiddels is Peter te Bos de 70 gepasseerd en nog steeds maakt hij van die energieke muziek met zijn posse. Misschien zingt hij op Victory Roll wel beter dan ooit. Old rockers never die
Cinder Bay van Dans Dans. Weer zo’n bandje dat alleen maar bij onze Zuiderburen vandaan kan komen. Waar anders is het surrealisme zo groot geworden, waar anders smurfen ze jazz, rock, electro, psychedelica, blues, surf en what else in een potje dat smaakt naar meer. Op 2 van 21.
Justin Townes Earle is de zoon van Steve Earle. Was, helaas. De Americana verloor daarmee één van zijn allergrootste talenten. Daarom nam zijn vader een tribute op met de mooiste muziek van zijn zoon. Het kon dan ook niet anders dan dat The Saint of Lost Causes op nummer 1 kwam.
Laatste tien UKV december 2021
Hemel
Van Asterix is mij altijd bijgebleven dat de Galliërs bang waren dat de hemel op hun hoofd zou vallen. Ik kon mij daar weinig bij voorstellen, maar vond het wel zorgwekkend. Laatst zag ik een stuk hemel op de grond liggen. Ik liep er maar met een boog omheen, in de hoop dat de rest bleef hangen.
Boeddha
Op zekere dag prijkte er een bruinige vlek op het plafond. In eerste instantie leek het op een lekkage, maar bij nadere beschouwing zagen we duidelijk dat Boeddha aan ons was verschenen. Het zou tijd worden ook, we hadden nu al lang genoeg gewacht op een beetje verlichting.
Vergeten groenten
Lange tijd dacht hij dat vergeten groenten niet bestonden. Als iets vergeten is, is het weg. Wat je niet weet, bestaat niet. Sinds kort wist hij dat zulks toch niet klopte, toen hij alle groenten in een pannetje had gestopt en niet meer wist wat hij ging maken. Vergeten.
Kerstman
Sinds The Santa Clause weet je dat je voorzichtig moet zijn met het aantrekken van kerstmangarderobe. Voor je het weet groeit er een baard en buikje en kijk je twee dagen lang naar acht rendierkonten in een slee vol kadootjes. Voorzichtig zette ik de muts op. Het viel mee.
Hobbel
De oude Romeinen hebben er echt van alles aan gedaan om de kerstdagen te voorkomen. Het is ze niet gelukt. Om die hobbel te verzachten stuurden ze ons dan maar de Stoa. Wat in de weg staat is de weg, zei Marcus Aurelius, boodschapper uit het verleden. The obstacle is the way
Loensen
Het meisje met de parel heb je nooit voor jezelf alleen. Altijd krioelen er toeristen tussen jou en haar. Ergens in 2018 schoot ik snel een paar foto’s toen het rijtje even kort was. Wat ik toen zag verbaasde me: het meisje met de parel loenst. Vast scheel van alle toeristen.
Liefde
Jan Toorop schilderde in 1917 Liefde in wanhoopstijden, ik zag het in het Singer Laren. De Eerste Wereldoorlog was in volle gang en raakte België als een moker. Het gebed tussen de verwoestingen is een krachtig beeld dat nog steeds raakt en ook in deze tijd toepasselijk is.
Loubriaan
Lou Loeber was een kunstenares die vrijwel haar hele leven in Blaricum woonde. Desondanks was ze een aanhanger van het socialisme. Hoewel ze volledig abstracte kunst elitair vond, werd ze wel beïnvloed door Mondriaan en stileerde haar werk met lijnen en opvallende kleuren.
Melancholie
Edward Hopper maakte in 1922 het New York Restaurant. Ik zag het op de tentoonstelling American Dream in het Drents Museum. Toen ik er met mijn neus bovenop stond begreep ik er nog minder van dan toen ik het op een plaatje zag: hoe kreeg ie toch die melancholie op dat doek?
Laatste
Dit is de laatste #UKV. Afgelopen jaar maakte ik er 365, elke dag één, ze staan allemaal op de website. Soms kijk ik ze terug en dan zie ik inderdaad een dagboek van oude en nieuwe herinneringen. Maar nu is het weer tijd voor iets anders. Gelukkig heb ik nog geen idee wat.
Op deze pagina UKV november 2021 gaan de ultrakorte verhalen uit de herfst langzaam richting de tweede coronawinter. Het zijn interessante tijden.
In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van november 2021, met bij elke UKV een foto uit eigen Iphone. Helemaal onderaan vind je linkjes naar de UKV uit andere maanden.
Eerste week UKV november 2021
De wintertijd gaat in, deze week. Op het Catshuis maakt men zich demissionair druk over opnieuwe corona maatregelen. Van een regeerakkoord, laat staan kabinet, is verder nog geen sprake. Bijna heel 2021 zonder regering.
Hek
Het Instituut Fysieke Afscheiding is op zoek naar een nieuw inspirerend hek, dat met lef en empathie leiding geeft aan professionele paddestoelen. In de boscultuur die we nastreven moeten alle zwammen en herfstbladeren de ruimte krijgen om zich herkend en erkend te voelen.
Kinderbewaarplaats
Herfstvakantie en nochtans was de kinderbewaarplaats dicht. Of misschien waaide het te hard, dat kan ook nog. In ieder geval keek de man verbaasd naar de gesloten luiken. Het was onduidelijk of ie een kind kwam halen of brengen. Hij klopte zachtjes op de muur, liep toen weg.
Kattenkluslijst
Ik zag een dog-to-do-list hangen in een auto met zo’n mooie hondenbench. Het inspireerde tot de katten-kluslijst: muizen vangen; in de tuin van de buren poepen; hond laten schrikken; soezen in de vensterbank; op de mat kotsen; kattenbak omscheppen. Maar de kat zei nee.
Knijper
Langs het pad lag een enorme knijper in het gras. Dat vroeg om een verkenning. Had hier een reus iets verloren? Was ik plots ernstig gekrompen? Het bleek om een ludiek zitbankje te gaan. Dat was beter dan andersom; een knijper in de vorm van een zitbank maakt niemand blij.
Mondriaan
In Amersfoort staat een klein Mondriaanmuseum met een grote attractie: zijn nagebouwd Parijse atelier. Nietsvermoedend loop je er binnen, verrast over de levensechtheid van de plek. En dan wordt ie ook nog eens geprojecteerd; met Mondriaan op de bank, hoe mooi kan het zijn.
Cheshire
Hij zat op de bank en friemelde aan zijn rugzak. “Ga je weg”, vroeg de kat. “Ja”, zei hij. “Waar ga je naar toe”? Hij had geen idee. “Hoe kom je daar dan”, wilde de kat weten. “Als je niet weet waar je heen gaat zal elke weg je er brengen.” “Hé, da’s mijn tekst”, zei de kat.
Jonge sla
Soms denk ik opeens aan jonge sla. Net geplant, in vochtige bedjes tot aan de einder. Op keurige afstand van elkaar, gelijk een cijferreeks. Dat ze er dan drie vergeten zijn aan het hoofd van de akker vind ik eigenlijk niet te verdragen. Waren het bonen, alla. Maar dit, nee.
Tweede week UKV november 2021
In de tweede week van november was de vierde golf een feit. Terug was het mondkapje, de anderhalve meter en het thuiswerkadvies. In 2018 was de tweede week van november het einde van de Eerste Wereldoorlog. Daar gaan de UKV van deze week over.
Fort
Rondom Verdun zijn de resten van WOI nog altijd zeer tastbaar, een verleden dat nooit zal verdwijnen. Ook al heten het ruïnes, het zag er tijdens gebruik toen waarschijnlijk net zo uit als nu. De onbeschrijfelijke stank, herrie, angst en onzekerheid moet je er zelf bijdenken.
Voie Sacrée
De Voie Sacrée loopt van Bar-le-Duc naar Verdun. Het is de levensader van de Fransen in WOI, een backbone waar op het hoogtepunt elke 14 seconden een voertuig voorbijkwam. Elke week 90000 man met 50 ton materieel. In totaal is er een miljoen km afgelegd; oorlog is logistiek.
Fleury
Fleury-devant-Douamont is één van de negen vernietigde dorpen rond Verdun. Het heeft geen inwoners meer, maar naar goed Frans gebruik natuurlijk wel een burgemeester. Er staat ook nog een houten soldaat, wakend over de resten van een plattegrond waar ooit 450 mensen woonden.
11/11
Een staakt het vuren op 11/11 om 11.00 bracht het eind van WOI. Dat nieuws bereikte sommigen te laat. Zoals bij de Amerikaan Henry Gunther, die niet geloofde of hoorde wat Duitsers hem zeiden. Schietend liep hij op ze af en sneuvelde in de reservetijd van een zinloze oorlog.
Zone Rouge
Rond de loopgraven van WOI is het landschap onherstelbaar vernietigd. Niet alleen bovengronds, overal kraters, maar vooral ondergronds. De Zone Rouge is een extreem vervuild gebied van 1200 km2, de toegang is verboden. Opruimen duurt nog 700 jaar; pas dan is het echt voorbij.
Onbekende soldaat
Uiteindelijk kostte WOI aan 8,5 miljoen mensen het leven, voornamelijk militairen. Op het Ossuarium in Doaumont liggen de beenderen van 130.000 onbekende soldaten, op een grote hoop gegooid in ondergrondse kelders met kleine raampjes. Nergens is de waanzin zo goed zichtbaar.
On ne passe pas
C’est ici la porte de France et vous ne passerez jamais. On ne passe pas is de slogan tijdens de slag om Verdun in 1916. Die strijd zou 263.000 doden kosten in 10 maanden, waarna de linies op het eind ongeveer gelijk lagen als in het begin. Zinlozer dan dit vind je het niet.
Derde week UKV 2021
De besmettingen nemen stevig toe, tot wel 23.000 op 18 november. Het kabinet stoeit met maatregelen, waaronder het verbieden van publiek tijdens voetbal wedstrijden. Goede nieuws is dan weer wel dat het Nederlands Elftal naar de WK mag, ondanks de lege stadions.
Huisvrede
Met de bruine vlek op het plafond in de woonkamer kwamen twee mannen om het bovenliggende probleem op te knappen. Daar zijn ze nu al zeven dagen mee bezig. Gelijk een hond in zijn mand draai ik rondjes door het huis, maar vind nergens de rust om te gaan liggen: on-huisvrede
Obstacle
Na twee dagen slopen deed vrijwel niets nog denken aan de badkamer. Die lag buiten kapot te wezen in een containerbak naast de hoop op een snelle verbouwing. Aurelius legde zijn hand op mijn schouder. The obstacle is the way, zei hij. Vanaf nu werd het alleen nog maar beter.
Writers Block
Vrijwel elk verhaal schrijft zichzelf. Het is een kwestie van gewoon beginnen en vooral doorgaan, tot het af is. De tekst weet altijd wanneer hij klaar (genoeg) is. Tot je op een writers block stuit. Helaas, geen doorgang, uw verhaal stopt hier. Probeer het morgen nog eens.
Schuldig
Ooit had Armando landschap schuldig verklaard, omdat het ondanks alle wreedheden die er plaatsvonden bleef groeien. Toen we langs Sandhaghe liepen, een villa waar in WOII de Fuhrer der Schnellboote kantoor hield, kwam opeens de vraag op of ook een gebouw schuldig kan zijn.
Stilte
Op tweede paasdag 1995 gaf Rudi Fuchs, de oude museumdirecteur, een boek over Edward Hopper cadeau aan Maarten en Eva Biesheuvel. Zijn opdracht past naadloos bij de melancholie van Hoppers werk, alhoewel ik denk dat voordat de radio er was, het nog stiller moet zijn geweest.
Naam
Onverwachts lopen we ‘s zondags tegen een MH17 monument op. Er staan veel mensen op met dezelfde achternaam, gezinnen weggerukt uit het leven. Als iemand je vroeg wat je later wilde worden, zei je nooit een naam op een monument. Maar je hebt het niet altijd voor het kiezen.
Fractal
Er bestaat zoiets als een fractale longstructuur. Dat is een patroon van zelfgelijkenis die zich tot in het oneindige herhaalt, waardoor er heel veel ademruimte ontstaat. Het lijkt op een kale boom. Ik stond er onder één met rode takken en moest eens lekker diep ademhalen.
Vierde week UKV november 2021
We stevenen af op de eerste koude week deze herfst. Natte sneeuw. En een avond lockdown dreigt.
Lemming
De gemiddelde vuilnisbak is helemaal geen goede schoolzwemmer. En dat weigeren ze te accepteren, met hun grote gele klep. Als het een beetje waait springen ze dus gewoon en masse te water, gelijk lemmingen van een klif. Dan mogen ze blij zijn als er nog eentje de kant haalt.
Theologie
In Dallas heeft een grote groep mensen zich verzameld in afwachting van de opstanding van JFK jr. Dat die in 1999 omkwam in een vliegtuigcrash deert hen niet. Hij zal hen evengoed verlossen van de onderdrukkers. Zo ontstaat dus religie; leerzame tijden voor de theologie.
Koeienkont
Vlakbij het grasveld had zich een meute virologen en voetbalcoaches verzameld. Zinsflarden vlogen voorbij: ‘ze hadden’, ‘ik heb gewaarschuwd’, ‘artikel niet gelezen’, ‘ziet toch iedereen’, ‘hoe stom’. Het bord iets verderop maakte alles duidelijk: hier keek men koe in kont.
Knotwilg
Ooit had ik een tuin aan een sloot. Er stond een knotwilg in, dat leek mij daar goed passen. In de sloot zat een eend, die had ik niet uitgezocht, hij kwam uit zichzelf. Zodra ik de wilg had geknot, vloog de eend er in. Zijn enige kans om als watervogel in een boom te zitten
Beatle
In de auto naast ons zat een hond achter het stuur. Het leek er op dat hij het normaler vond dan wij, in ieder geval keurde hij ons geen blik waardig. Maar misschien was ie wel gewoon moe en heette hij Beatle. It’s been a hard days night, and I’ve been driving like a dog
Merian
Er kroop een gele rups over het pad, harig met een roze stekeltje. Volgens de vlinderstichting was het een Meriansborstel, maar dat wist ie zelf natuurlijk niet, dat ie een Meriansborstel was. Hij kroop gewoon lekker verder, beetje uitpoppen en dan na de winter mot. Hopla
Horsey
In deze roerige social media tijden moet je geen namenwedstrijd uitschrijven. Het scheelde een haar of de SSR David Attenborough had Boaty McBoatface geheten. Dat alles spookte door mij heen toen ik een naam voor een paard zocht. Dus vooruit dan maar: Meet Horsey McHorseface
Qualle
In 1619 stond de qualle voor het eerst in het woordenboek, ‘dat uytwerpsel der zee, dat wy quallen noemen wegens de slymerige, snotterige vertooning.’ De Q werd in 1770 vervangen door een K. De kwal zelf lag vooral te wachten op een golfje dat hem weer in zee zou brengen.
Prins
Het probleem met sprookjes is dat ze zonder falsificatie misschien toch waar zijn. Neem het kussen van een kikkerpad teneinde een prins te verkrijgen. Hoe vaak moet je dat tevergeefs gedaan hebben om het op te geven? Het beste kan men geen prins wensen, zo veel is duidelijk.
Met deze pagina UKV oktober 2021 laten we de zomerse dagen met ultrakorte verhalen achter ons en maken we ons op voor de herfst. Deze maand is het ook brandpreventiemaand, dus er is veel brandweer UKV in de planning.Over brandweersporen in je omgeving. Moet je wel goed kijken.
In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van oktober 2021, met bij elke UKV een foto uit eigen Iphone. Helemaal onderaan vind je linkjes naar de UKV uit andere maanden.
Eerste week UKV oktober 2021
De herfst is nu echt gestart. Het is koud en nat in de eerste week. En de brandpreventiemaand is gestart, net als de formatie. Benieuwd wat het snelste is gedoofd.
Dertigste
Soms weet je niet waar je aan begint. Dertig jaar geleden werd ik brandweerman en wat nu mijn verleden is, was toen nog toekomst. Ik kan gerust stellen dat ik niet in het minst bevroedde wat ik nog op mijn pad zou tegenkomen. Eigenlijk zou iedereen bij de brandweer moeten.
Brandweerspoor
Welke sporen van de brandweer zie jij in je omgeving? Deze #brandpreventiemaand maak ik daar een serie #UKV over. Niets bijzonders, gewoon van dingen om je heen. Je moet het alleen wel zien. Zoals de brandkraan op station Breukelen. Leek mij wel guitig als eerste brandweerspoor.
Kazerne
In onopvallende gebouwtjes door heel Nederland huizen de mensen met materieel die mens & dier redden. Niemand weet precies hoeveel brandweerposten er zijn, behalve misschien Gerard Koppers. In de serie UKV over de brandpreventiemaand mogen die brandweersporen zeker niet ontbreken.
Wassenaar
In de kelder van het oude Raadhuis van Wassenaar zetelt een brandweermuseum. Ooit was daar omstreeks de geboortedag van Jan van der Heijden jaarlijks een klein congres. Met soms een autotentoonstelling erbij. Maar nu niet meer. Brandweersporen verdwijnen soms helaas ook.
Sprinklerkop
De gemiddelde sprinklerkop op een hotelkamer ziet meer slechte TV dan hem lief is. Hij ergert zich vooral aan die films waarin er centraal een sprinklerinstallatie wordt aangezet. Da’s heul geen sprinkler, da’s een delugesysteem en dat wou de kop graag eens gezegd hebben.
Luistervink
Slechts weinigen weten dat de Duitsers ons massaal hebben afgeluisterd via de waterleidingbuizen, met hydranten als microfoon. Toen na WOII de BVD het systeem overnam zijn veel brandkranen ondergronds gegaan om ontdekking te voorkomen. Ik kan daarvan helaas geen foto’s tonen
Rookmelder
Toen hij nog een klein rookmeldertje was drukte zijn vader hem op het hart toch vooral goed op te letten. Want rookmelders redden levens, één moment van verslapping kon fataal zijn. Nu hangt hij daar met zijn dochter en vertelt hij haar precies hetzelfde verhaal: opletten!
Tweede week UKV 2021
Rondom de formatie was het deze week stil. In tegenstelling tot de gasprijs, die luidruchtig explodeerde, net als de huizenprijzen en benzine.
Mop
“Op een congres over spoedeisende hulp raken een forensisch arts en een brandweerman in gesprek. De man snoeft daarbij nogal over zijn korps. Waarop de arts zegt: dan wil ik wel eens zien wie van ons het snelst kan afleggen.” Ja, ‘t is altijd lachen met de Droge Stijgleiding.
Ahrens Fox
Heimwee naar wat je niet gekend hebt, ik had het toen ik de Ahrens Fox zag. Tussen 1927 en 1972 dienden ze in Rotterdam. Prachtig ding. Om het beeld compleet te maken luister ik op YouTube naar het luide ratelen van de motor. Groen was ie vast niet, maar wel heel mooi rood.
Slang
Volgens de Chinese astrologie is de slang een vuurtype. Ondanks dat past het vak van brandweer hen niet persé extra goed. Het zijn de denkers uit de dierenriem, de filosofen, schrijvers, zo lees ik. Maar je kan het natuurlijk altijd combineren, in een #UKV met een brandweerslang.
Exit
Ooit vloog ik naar Brisbane via Hong Kong. Niet de kortste, maar wel de zekerste route; ik ken mezelf. Bovendien kon ik daar dan de boel verkennen. Aldus stuitte ik op de nooduitgang. Exit wist ik uit te spreken, maar ik had geen idee hoe zo’n drietand met vierkantje klinkt.
Brandweerautootje
Er was eens een brandweerautootje dat heel graag bij een echt korps in dienst zou treden. Maar elke keer werd ie afgewezen. Te klein, te rood, te laag. Tot ie solliciteerde bij de @Efteling. Daar mocht ie vol aan de bak. En het brandweerautootje leefde nog lang en gelukkig.
Crailo
Het oefencentrum Crailo stond ooit vol met functionele ruïnes; geconstrueerde bouwvallen die tegen een stootje moesten kunnen om de brandweer te trainen. Nu is het dicht. De oefenobjecten zijn in onbruik geraakt en echte ruïnes geworden. If you don’t use it, you lose it.
Aarden
De #brandpreventieweken staan dit jaar in het teken van rookmelders. Maar er bestaan ook exotischere systemen. Wat dacht je van de aardingschakelaar? Zoals de A22 in de Schipholtunnel, in ontwerp bijna een abstract schilderij. Mondriaan zou het met instemming bekeken hebben.
Derde week UKV oktober 2021
Herfst. En een samenleving die z’n best doet om met corona te leven. Er valt nog een hoop te leren, zo veel is wel duidelijk.
Omroep
De omroepinstallatie op de kazerne braakt aan de lopende band nieuwtjes. “Telefoon voor de Brandmeester. Bezoek voor Ludo. Kan de droger worden leeggehaald, er moeten meer mensen wassen. Vanavond eten we Spaans: pollo, patatas, saladas.” Soms denk ik er met heimwee aan terug
B. Botje
Het is 1994. De AC stuurt een fax naar alle kazernes. ‘Vermist: B. Botje. Voor het laatst varend gezien bij Zuid Laren. Info welkom.’ Nico stuurt de eerste reactie. ‘In gezelschap aangetroffen te Den Bosch met Z.L. Gerritje. Aan de Brandewijn met suiker. Botje betaalt.’
Eureka
“There’s not much to learn in fighting big fires from fighting small fires.” In de serie #UKV over brandweer mag deze quote uit Young men in fire niet ontbreken. Die heeft mijn kijk op het vak volledig veranderd en misschien nog wel het mooist, opeens had ik ook een Eureka-moment
Brand uit
Er zijn vele manieren om een brand te blussen, maar meestal toch met water of schuim. Zand erover. Of uithalen en platrijden met draglines, o.a. toegepast bij cacaobonen en coprabrokken. Maar de leukste brand die ik onder controle kreeg was in Limburg; die liep ik gewoon uit
Blauw Blauw
Als het beest met blauw-blauw voorbij blèrt, zijn ze binnen bezig met riemen, ritsen en redden. Alles klaar voor het enige moment om het goed te doen. De concentratie sijpelt haast vloeibaar de autospuit uit, tot het startschot klinkt: “allemaal meekijken, we zijn er bijna”
Onderzee
Eén van de meest onwaarschijnlijke plekken om een brand te blussen is onder water. In een onderzeeboot, wist ik na een bezoek aan het marinemuseum. Uit de vloer staken twee koppelstukken. Als je die in het echt nodig had was jouw laatste uur geslagen. Als offer voor de rest.
Vacuum
In de zomer van 2012 was ik getuige van brandproeven in Rhenen. In bijna gesloopte flats werden tests uitgevoerd met de inzet van een nevelkogel. Daar zag ik voor het eerst hoe door onderdruk de ramen naar binnen werden getrokken. Geen uitslaande, maar een inslaande brand.
Vierde week UKV oktober 2021
Het is herfstvakantie. De corona besmettingen stijgen hard en zoals eerdere malen laat de regering niets van zich horen. Tot het te laat is, kan je eigenlijk nu al voorspellen. Erg veel leren ze niet van hun eigen optreden.
Put
“Het staat in het bos en ziet er uit als een waterwinning met aanrijdbeveiliging?” De droge stijgleiding kreeg bijkans klepkramp van voorpret. “Ik geef het op,” zei ik, “geen idee.” Waarop de stijgleiding het uitkraaide van plezier. “Nou, unne..eh….bosblusbuis. Logisch.”
Ontroering
Ik deed in Rotterdam een praatje over disrupties en bedrijfsbrandweer. Toen ik aankwam stond het plaatselijke blusbeest te pronken voor het stadhuis. Ergens ontroerde het me hoe goed hij daar op zijn plaats was. Alsof hij er altijd al had gestaan en nooit meer weg zou gaan.
Wil
“Omdat mijn vader in dienst was bij de Gemeentewerken, kon hij niet toetreden tot het korps van de Maassluise vrijwillige brandweer.” ‘t Hart schrijft dat je niet gelijktijdig vuur kan blussen en zout strooien of zandzakken vervoeren. Maar waar de wil was, bleek ook een weg.
Mont St Michel
Zodra je Mont St Michel ziet liggen begint de file en gaat de reis naar het klooster te voet verder, ingeklemd tussen dikke lagen toeristen. Net als het ongemakkelijk druk wordt, ontwaar je een brandweervoertuig. Daar staan waar je straks nodig bent, da’s proactieve repressie.
Helm
Hoe lang is de geïntegreerde brandweerhelm al weer in gebruik? Twintig jaar? Langer? Toch wordt nog vaak de oude archetypische helm afgebeeld, zoals deze op de kazerne van Woerden. Hij is bijna Romeins, de brandweer als legionnair. Misschien dat ie daarom zo lang mee gaat.
Monumentjes
Het is goed zoeken maar ze zijn er, monumentjes om slachtoffers van brand te gedenken. Zoals in Harderwijk. Tijdens het fotograferen werd ik aangesproken door een vrouw, of ik wat zocht. Ik legde het uit en toen bleek dat ze van de brand wist, maar niet van de plaats. Nu wel
Carousel
Brandweersporen in je omgeving is het thema van de #UKV van oktober. In Kijkduin trof ik deze klassieke draaimolen aan, het stormde, hij was dicht. Nog steeds word ik blij van dit reliek uit mijn jeugd; in de ladder rondjes draaien die je overal brengen maar je gaat nergens heen.
Tweede Loopbaan
Sommige sporen van de brandweer rijden nog dagelijks door de straten. Het zijn de afgeschreven busjes en voertuigen die een tweede loopbaan kregen, als camper of foodtruck. Meestal maken ze dan voor het eerst echt kilometers, alsof ze pas gaan rijden als het niet meer hoeft.
Doedelzak
De hongersnood van 1840 bracht veel Ieren naar de USA. Daar werkten ze in gevaarlijke beroepen als de brandweer. Op begrafenissen eerden ze hun Keltische afkomst door het bespelen van doedelzakken, wat ook voor niet-Ieren standaard gebruik werd in de FDNY. En nog steeds is.
Rust
Sommige brandweersporen vind je in Stavoren. We liepen langs en ik moest hem even proberen. Terwijl ik daar zat dacht ik aan de belangrijkste les uit de frontlinie: los op tijd af. Da’s precies wat ik doe, na een maandje ultrakorte brandweerverhalen. Vanaf morgen weer andere.
Met deze pagina UKV september 2021 begint het vierde kwartaal ultrakorte verhalen. In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van september 2021, met bij elke UKV een foto uit eigen Iphone. Helemaal onderaan vind je linkjes naar de UKV uit andere maanden.
Eerste week UKV september 2021
De eerste week van september is ook de eerste werkweek na de zomer. Nederland had er weinig zin in en maakte zich liever massaal druk over het Nederlands elftal en de Formule 1 op Zandvoort.
Begraafplaats
Toen we op het dorpje aanliepen zagen we van afstand het gele kerkje al boven de heggen uitsteken. Dichterbij gekomen bleek er een begraafplaats te liggen, met een ietwat vreemd aandoend bord over spelende kinderen. Het was niet ondenkbaar dat The Adams Family hier tegenwoordig woonde.
Sprinkhaan
In de auto onderweg naar nergens ontwaarde ik in de buitenspiegel een groen beest. Sprinkhaan. Die laat zo wel los, dacht ik en gaf gas. Maar hij bleef kranig zitten. Uiteindelijk reed ik maar naar een parkeerplaats langs de snelweg, om de verstekeling uit te laten checken.
Spin
Het journaal vertelde dat het spinnenseizoen was aangebroken. Het werd gebracht als groot nieuws. Terwijl iedereen die af en toe eens om zich heen kijkt dat al lang wist. De spin weefde ondertussen rustig door. Of er echt een insectentekort was merkte hen dan later wel weer.
Niet weten
We zaten op een boot bij Loosdrecht. Met weer, maar geen weer dat wist het wilde. Er was zon, er was wolk, er was wind. Er was tijd en ruimte, veel ruimte. En wij waren er, wij dreven, niet ergens heen. Tenminste, niet dat ik wist. Soms is niet weten het mooiste dat er is.
Gids
In Star Trek helpt Chakotay de guiding animal van Janeway te vinden. Geen idee of dat zinvol is, maar kwaad kan het volgens mij ook niet. Kies er dus liever nu al eentje die bij je past, om te voorkomen dat je in een onbewaakt ogenblik wordt afgepoeierd met een muis of zo.
Dancing Queen
Ze droeg een wit jurkje dat uitwaaierde als een tutu met pianotoetsen. Voor haar een muziekmachien vermomd als VW busje, waar Dancing Queen uit schalde. Dansend zong ze mee, alleen voor een leeg winkelcentrum. Men moet nooit vergeten dat elke grote reis met één stapje begint.
Kleurloos
Ergens in Nederland hangt dit bord. Bij een uitruk zullen de LED-jes wel gaan branden, denk ik. Ik liep er langs en bedacht me hoe symbolisch het ding is: als je uitrukt mag het licht aan, verder lekker kleurloos blijven hangen. Maar het hóéft niet: aanwezigheid is een keuze
Tweede week UKV september 2021
De week waarin Louis van Gaal terugkeerde en het Nederlands elftal met 6-1 Turkije versloeg. En Max won op Zandvoort.
Weersvoorspeller
Het KNMI vond 2021 een normale zomer, wat aantoont dat zelfs gemiddeld weer voorspellen lastig is. Wij hebben onze eigen meteoroloog; in een normale zomer zoekt ze de schaduw op, in deze koude het zonlicht. Als je het gemiddeld weer wilt weten, kijk dan waar de kat ligt.
Gemberneutraal
In juni schreef ik een #UKV over ontspruitende gember die ik in de tuin had geplant. Hij is lekker doorgegroeid maar hij blijkt niet winterhard. Dus eerdaags graaf ik hem uit en plaats hem binnen. Het zal de gember worst wezen, maar het voelt toch of zijn vrijheid wordt ontnomen.
Vooral doorgaan
Ooit was de gevleugelde uitdrukking van Barry Stevens aanleiding voor een grap of flauwe opmerking. Maar dat was toen, lang geleden. Inmiddels weet ik beter en is het één van de beste adviezen die ik ken: Vooral doorgaan. Aan het eind van de tunnel is er altijd de hoop
9/11
In 2012 liepen we langs voormalig ground zero en de brandweerpost die er naast ligt. Aan de muur hangt een indrukwekkende plaquette: ‘dedicated to those who fell and to those who carry on.’ Dat laatste ontroerde me; we moeten misschien vaker stil staan bij those who carry on
Nantes
Op 5 augustus 2000 ontving de cher Frère Bernard een kaartje uit zonnig Nantes, met daarop de geruststellende woorden dat hij bien present was in de harten en gebeden van Beatrice, Suzanne, Odile en Cyril. De ontmoeting met zijn Franciscaanse familie had hen met vreugde vervuld, zo las ik glimlachend. Er bleef nu nog één vraag over: où est Bernard?
Tijdcapsule
Voor het monument van de Wilhelminasluis bij Andel ligt een tijdcapsule. ‘Groet uit het Verleden. Deze kluis mag niet worden geopend voor 18 augustus 2104.’ Over 83 jaar bikken de kinderen van Amalia het ding in stukken, eruit komt de bronzen middelvinger van de oude Bernhard
Dodge
De kale man in korte broek reed zijn Dodge een paar meter naar voren en gaf grijnzend gas. De V8 brulde als een beest toen oma giechelend achter haar looprek richting de auto kwam. Een keukentrapje stond al klaar. Zondag stukje rijden met oma in je nieuwe Ram; onbetaalbaar.
Derde week UKV september 2021
Een verlaat weekje nazomer die niet zo zonnig eindigde voor Kaag en Bijleveld: die kregen een motie van afkeuring aan de broek over hun Afghanistanbeleid en traden af. Eerst de één, toen de ander. Zelfs in de epiloog ontbrak de regie.
Monument
In WOII stond bij Harderwijk afweergeschut dat veel geallieerde vliegtuigen naar beneden heeft gehaald. Ter herdenking van de 117 gesneuvelde vliegers is dit monument in het Veluwemeer geplaatst. Minder oorlog zal er niet van komen, maar het is wel een beeld dat je bijblijft.
Herinnering
Herinneringen zijn als voetstappen in de sneeuw. Alleen vers zijn ze te volgen. Daarna loopt iedereen er overheen en is er geen touw meer aan vast te knopen; dikke slierten, richtingloos slingerend. Uiteindelijk verdwijnen ze helemaal en weet je nog vaag dat je er ooit was.
Eenhoorn
Op een dag zag ik een eenhoorn liggen in een watertje vlak bij mijn werk. Er waren mensen die zeiden dat ie nep was. Aan hen vroeg ik hoe een echte eenhoorn er dan uitziet, of ze er wel eens één hadden gezien in het wild. Niemand, natuurlijk. Dus dit is hem voorlopig gewoon.
Jonas
Het verhaal van Jonas en de walvis gaat eigenlijk niet over Jonas en de walvis, maar over een keerpunt in je leven waarop je besluit de boel totaal anders aan te pakken. Kennelijk heb je er een ingrijpende gebeurtenis voor nodig. Is een motie van afkeuring ingrijpend genoeg?
Schiphol
Vandaag bestaat Schiphol 105 jaar, twintig daarvan was ik er bij. Er is veel veranderd in die tijd, maar wat altijd hetzelfde bleef is die nerveuze spanning van de reiziger vlak voor vertrek. Een uitzicht naar een andere wereld en het avontuur, opeens dichterbij dan je dacht.
Duizend woorden
De fotograaf liep over de dijk, het statief achteloos op de schouder. Hij had er stevig de pas in. In zijn hoofd zaten meer dan duizend woorden waar hij een beeld van wilde maken. Haast was geboden, want met woorden weet je het nooit. Het zijn er al gauw te veel of te weinig.
Bosbrandweer
In 1954 installeerde het Bosschap de Commissie Bosbrandweer, het hoogste college voor de bosbrandbestrijding. Vele regionale organisaties deden er aan mee, waaronder bosbrandweerkringen. Als je goed kijkt is dat verleden nog steeds zichtbaar, zoals bij de Rosmolen in Oostrum
Vierde week UKV september 2021
Prinsjesdag en de algemene politieke beschouwingen als prelude op de formatie, Mona Keijzer wordt op staande voet ontslagen en het corona paspoort wordt verplicht bij bezoek aan café en theather. En de politiek, zij rommelt door…….
Hoorn
Soms is het net of je in een schilderij loopt. Zoals in Hoorn, na een week strenge vorst. Er scheen een waterig zonnetje, dat lange schaduwen wierp over de haven. Plots leek het de 17e eeuw en meende ik in de verte De Boeselaere te horen roepen, waar zijn kaasplankje bleef.
Mussen
Het gaat niet goed met de mus, las ik. Sinds 1990 is het aantal paren gehalveerd en dat komt door de voedselbeschikbaarheid. Op terras merk je daar niets van. Nog voor de bestelling is gebracht zitten er al 7 op hun kans te wachten. In 1990 zouden dat er dus 14 zijn geweest.
Windmolen
Don Quichot dacht dat windmolens reuzen waren die het op hem hadden voorzien. ‘Kiest niet het hazenpad, laffe, verachtelijke schepsels, want het is maar één ridder die u aanvalt.’ Dat was 400 jaar geleden. Benieuwd wat de oude ridder van de huidige windmolens had gevonden.
Alpine
In 1968 verscheen de Alpine A110. Een stuiterbak van 800 kilo die zo’n 220 km/u uit 78 pk wist te persen. Het is kunst met een grote K. Dat zie je terug in de prijs. Een tonnetje is niet ongewoon. Voor hen die deze Kunst voor mij kaapten: moge de wandelende nier uw deel zijn
Temba
In een slootje aan de Spoorsingel in Rotterdam had een Nijlgans zijn kamp opgeslagen. Het was overduidelijk een strategische keuze: op een klein eilandje onder een stenen beeld met grote afwerende armen. Dit was geen nestkast, maar een nestgast. ‘Temba, his arms wide open.’
Begrip
In de trein zaten twee meisjes te praten over scheikunde. Ondanks de mondkapjes was het goed te volgen. De ene oreerde over Ferro 2+ en 3+ waarop de ander steeds grotere vraagtekens in haar ogen kreeg. ‘Het is moeilijke stof’, zei de ene, ‘ik snap dat je het niet begrijpt.’
Vluchten
Vandaag 50 jaar geleden kwamen er 11 gasten om het leven bij een brand in het Silveren Seepaerd te Eindhoven. Ik weet van dit soort ongevallen en toch houd ik het vertrouwen in de veiligheid van hotels. Hoewel ik het soms toch wel een hele lange gang vind om door te vluchten
September
September, de zon komt niet meer van boven maar van opzij. De schaduwen worden lang en projecteren de letters van het bier in je glas. Allengs zal het donker worden, regenen gaan, stormen. Raar, met het verstrijken van de jaren worden de winters langer en de zomers korter.
Verdrietig
De gangen op de luchthaven vulden zich langzaam weer met reizigers. Voor mij liep een extended familie rondom een nogal dikke vrouw. Ze riep iets tegen een klein jongetje dat schaterend wegrende en zich verwachtingsvol verstopte achter een banier. ‘Godverdomme, ik kan nauwelijks lopen’, hoorde ik haar zeggen. Ze beende op haar zoontje af. Bruusk trok ze hem aan de arm achter zijn verstopplek vandaan, waarop het ventje hartverscheurend begon te huilen. En daar werd ik nou zo verdrietig van.
Met deze pagina UKV augustus 2021 zijn we al weer op de helft van het derde kwartaal ultrakorte verhalen. In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van augustus 2021, met bij elk UKV een foto uit eigen Iphone. Helemaal onderaan vind je linkjes naar de UKV uit andere maanden.
Eerste week UKV augustus 2021
De olympische spelen zijn in volle gang. Na een dramatische start zijn er toch mooie successen, zoals die van Kieran Badloe en Annemiek van Vleuten. Het weer is daarentegen niet best. De ene stortbui na het andere onweer.
Grutto
Een collega vertelde mij glunderend dat hij vogelaar is geworden. Trots liet hij foto’s zien van een visarend. Ik vind dat stiekem ook leuk, vogels fotograferen, maar met een phone is het eigenlijk niet te doen. Tenzij er eentje op een paal gaat staan poseren, dan weer wel.
Zonder titel
In het Dordrechts Museum was een tentoonstelling over bomen. Daar hing dit opvallend werk van Erik Andriesse, Nieuwe Wilde en schilder van de natuur. In 1993 overleed hij, pas 35 jaar oud. Een natuurlijke dood, lees ik op internet. Hij zou het vast zelf geschilderd willen hebben.
Wildrooster
Zowel Machiavelli als Sun Tzu wijzen er op dat je een tegenstander in verloren positie niet het gevoel moet geven dat er niets meer te verliezen is. Onvermoede krachten maken het je dan onnodig lastig. Zorg dus voor een tactische nooduitgang, soms kan dat heel praktisch.
Passie
‘Als de vos de passie preekt, boer let op je kippen’. Aan dat oude spreekwoord moest ik denken toen deze week Philipp Morris aankondigde te willen stoppen met de sigaret. In flonkerend neonlicht stond de vervanging al klaar; de scooter glom er blauw bij, met een rood randje.
Freudiaans
Vorig jaar was het te droog, dit jaar te nat. Naaktslakken glijden in pelotonsverband door tuinen en, augustus pas, de paddestoelen komen alweer op. Geen idee waar het vandaan komt, maar de boleten, zwammen en elfenbankjes rakelen toch regelmatig freudiaanse associaties op.
Op een paal in het weiland brabbelde de Master of Puppets een liedje voor zich uit. ‘Meester van poppen, ik trek aan je touwtjes. Je geest verdraaien en je dromen verpletteren. Verblind door mij, je kan niets zien. Noem gewoon mijn naam, want ik hoor je schreeuwen. Meester!’
Kop in ‘t Zand
“Ik weet niet of het ook met gras lukt,” zei de struisvogel tegen de geit.
“Laat nou gewoon zien hoe je het doet, dan komt de rest later wel.”
“Goed, eerst kies je een plekje uit.”
“Zo?”
“Nee, zo. Kom, we doen het wel samen.”
“Of zullen we toch maar eerst zand gaan zoeken?”
Tweede week UKV augustus 2021
Het regent. Water en olympische medailles. Besmettingen, alhoewel op retour nog steeds duizenden per dag. Tijd voor vakantie
Ontelbare keren liep ik langs dit beeld tegenover de Brandweeracademie, voor ik zag dat het gewijd was aan Clement van Maasdijk, den eersten Nederlandschen Aviateur. Tevens het eerste slachtoffer in de burgerluchtvaart, in 1910 neergestort op de Warnsbornse heide, iets verderop.
Slurk
Heel soms, als de hemel in vuur & vlam staat, stel ik mij de brandweerengelen voor die daar uitbreiding voorkomen. Met de straalpijp fier voor de borst en de vleugels golvend op de rug houden ze het zwerk veilig. Daarna een potje ballen met de slurk, oud tegen jong met Harry
Ossuarium
Het Ossuarium van Douaumant bevat de beenderen van 130.000 soldaten uit WW1. Door kleine raampjes kan je hun botten en schedels zien liggen, fotograferen zelfs. Binnenin het gebouw is het maken van foto’s echter verboden. Vreemd. Soms moet je een regel dan gewoon omdraaien.
Doemsdag
Gisteren was het doemsdag. Volgens enkelen onder ons zijn er nu miljoenen doden gevallen. Aan hen is dit #UKV niet besteed. Wat ik me desondanks afvraag: zou een willekeurig beest als de zwaan ook gemicrowaved zijn? Of maakt die zich vooral zorgen over de toenemende vossenstand?
K. Schippers
In mijn boekenkast staan de werken van A.L. Snijders en K. Schippers gebroederlijk naast elkaar met zijn zesentwintigen. De boeken van Snijders waren al wees, die van Schippers werden dat vandaag. Langzaam maar zeker wordt mijn kast een verzameling van nogal dode schrijvers.
Trans
Op deze #Caturday ging poes opeens helemaal los op de Men’s Tea. Rollend over de grond, intens tevreden zakjes scheurend, een kluwen spinnende pootjes, kwam daar toch ineens die ene vraag op: hadden wij een poes in een verkeerd lichaam? Was hij/zij liever een kater geweest?
Derde week UKV augustus 2021
Het is vakantie, maar aan het weer is dat niet te merken. Amerika trekt zich abrupt terug uit Afghanistan en de Taliban nemen de boel in een paar dagen weer in. Westerse regeringen zeggen verrast te zijn, wat dan mij weer verrast. Ooit was regeren vooruitzien, nu is het nog slechts terugkijken met de kennis van nu.
Aan de pomp
Hij stond aan de pomp zoals de pompbediener dat doet. Zijn oog op de slang, kijken of de druk op niveau blijft. En zijn oor aan het machien, luisteren of alle brom en piep klinkt zoals altijd. Dat er uit deze pomp toevallig bier kwam deed verder helemaal niets ter zake.
Vakantie
Om van Medemblik naar Enkhuizen te lopen gingen we eerst van Enkhuizen naar Medemblik, met de trein en bus. Daar aangekomen was het nat, winderig en koud. Enkelen haastten zich naar hun rondvaartboot. Vakantie is niet iets wat is, maar wat je ervan maakt. Zoals bijna alles.
Nieuws aan huis
In een monumentaal stadje in Noord Holland brengen ze het nieuws live, huis aan huis. De journalist van dienst toert rond in zijn autootje en als er nieuw nieuws is, rijdt hij langs de abonnees, belt aan en doet direct mondeling verslag van de feiten. “114 vertelt het hier.”
Koebrug
Ergens langs het IJsselmeer stond een man in zijn boot te scheppen. Ooit had hij gehoord dat de koebrug het laagste dek in een schip moest zijn en dat wilde hij wel eens zien. Daarom besloot hij door te graven tot het water omhoog kwam. Dieper dan dat kon je vast niet komen.
Max Liebermann schildert
Er wordt wel gedacht dat Max Liebermann hier een zelfportret maakt, kijkend in een spiegel. Maar dat is niet zo; hij schildert jou, nietsvermoedende passant. In zijn oude huis aan de Wannsee verschijnt naar men zegt zo elke dag een schilderij, maar niemand die het ooit zag
Short op de Skelter
Woedend liep Willem op Bernhard af. ‘Waarom heb jij mijn skelter te koop gezet?’ schreeuwde hij.
‘Technisch gesproken heb ik niet je skelter te koop gezet, maar het recht hem te verkopen.’
‘Huh?’
‘Ik kijk of er veel mensen zijn die interesse hebben in jouw skelter, en als dat zo is, verkoop ik het recht om jouw skelter te verkopen aan de hoogstbiedende.’
‘MAAR HET IS MIJN SKELTER!!’
‘Tja, dat is dan een probleem tussen jou en de verkoper. Daar bemoei ik me niet mee.’
Grijze golf
Het regende, lang. Toeristen liepen soppend de winkeltjes in het centrum af. Rond half drie loste een bus uit Deventer een grijze golf kleine vrouwtjes met korte gemakskapsels en kleurige regenjasjes, die kwekkend de brocantes innamen. Het bleef nog lang onrustig in Doesburg.
Vierde week UKV augustus 2021
Er veranderde helemaal niets. Misschien komt het door augustus.
Nighthawks
Edward Hopper bij Herman Brood hangt sinds kort aan de muur. Formaat ansichtkaart. Nighthawks is misschien wel het meest geciteerde schilderij ooit, logisch dus dat ook Brood een eigen versie maakte. Komt gelijk de vraag op hoe Herman Brood bij Edward Hopper er uit zou zien.
Koningslinde
Langs het Tjeukemeer staat een Koningslinde. The only tree in the village, ter ere van Z.K.H. Koning Willem Alexander en Koningin Maxima, zegt het begeleidend bordje. Jammer dat de Kliko dan weer een gele deksel heeft en geen oranje. Het zijn de details die het hem doen.
Dirigent
In 1907 nam Pieter Aafjes het stokje over van Otto Borgstein, vigerend dirigent van het Culemborgs Harmonieorkest. Ik had daar geen weet van, tot ik langs de buste liep van Pieter op het Waterliniepad. Typisch een dirigent, dacht ik, geen idee wat er achter zijn rug gebeurt.
Ouderen
Vlak voor het centrum van Oudemirdum werden wij gewaarschuwd voor ouderen. Zouden ze gevaarlijk zijn? Plotseling de weg oversteken? Dat bleef onduidelijk. Iets verderop in Nijemirdum zochten we naar een waarschuwingsbord voor nieuwelingen, maar dat konden we niet vinden.
Tillefonne
De Tillefonne is een oud kerkepad bij Workum. Al in 1564 beschreven als een combinatie van tille (bruggetje) en fonne (kalfjeswei). Tille staat voor verbinden en kalfjes voor kletsen; pas later kwamen er koetjes bij. Het is duidelijk, de telefoon is een Friese uitvinding
Lieveheersbeest
Als de bladluis floreert, zwermt het lieveheersbeest er op los. Omhoog vliegt ie, maar niemand weet waarom ze dat in Godsnaam met z’n allen tegelijk doen. Walmend storten ze zich massaal op het strand; tussen tenen, in haren en onder oksels, knisperend gaan ze er verloren.
Zeepaardmeisje
Vlak voor zonsondergang in Stavoren werd de aandacht getrokken door een mij onbekend fenomeen. Een jonge vrouw ging in galop door de vloedlijn op een stokpaard, die ze vervolgens aan de volgende gaf. Ze droegen geen rijlaarzen, toch denk ik dat het zeepaardenmeisjes zijn
Stuurlui
De beste stuurlui aan wal hebben het niet meer zo makkelijk als vroeger. Door social media is het meer dan een dagtaak geworden om alles beter te weten. In Medemblik maakten ze daarom dit beeld met de beste stand-in aan wal. Kunnen de stuurlui zelf iets nuttigers gaan doen.
Engel van Culemborg
Bij de spoorbrug van Culemborg staat een ding dat bij nadere inspectie een kunstwerk bleek te zijn. Dat leidde ik af van een tekstbordje. ‘Een monument van steen en staal, onzichtbaar staat de mens centraal.’ Vooral dat laatste was goed gelukt, er was geen mens te bekennen.
Kreeft
Middenin het bos kwamen we een Amerikaanse zoetwaterkreeft tegen. Hij knisperde over het pad richting een paar bomen en verdween ergens in het groen. Waarschijnlijk om iets invasiefs te gaan doen, want daar staat ie om bekend. Nieuw was dat zulks nu ook in het bos gebeurde
Met deze pagina UKV juli 2021 zijn we al weer over de helft van het jaar ultrakorte verhalen. In januari 2021 ben ik begonnen met de UKV. Elke dag een verhaaltje van 280 tekens, gebaseerd op een ervaring, een overdenking of iets wat ik ergens las. Een dagboek van oude en nieuwe (verzonnen) herinneringen.
Die UKV plaats ik op twitter, als een vorm van twitteratuur. Soms past het niet in één tweet, dan maak ik een klein draadje. Op deze pagina vind je alle ultrakorte verhalen van juli 2021, met bij elk UKV een foto uit eigen Iphone. Helemaal onderaan vind je linkjes naar de UKV uit andere maanden.
Eerste week juli 2021
De eerste week van juli begon met de uitschakeling van Nederland op het EK. Van de Poel daarentegen rijdt al zes dagen in het geel bij de Tour. Het weer is nattig, corona maatregelen minimaal en er is vrees voor de delta variant.
Telefoon
Ik belde iemand die klassiek opnam met ‘U spreekt met..’ Nostalgie overviel mij: precies de telefooninstructie van mijn ouders vroeger. Na zo’n uitleg was het wachten tot het ding een keer ging. Dan nerveus de hoorn pakken. Wie zou het zijn? Maar het was bijna nooit voor mij.
Loensen
Wie het meisje met de parel voor zich alleen wil moet vroeg opstaan. Drommen toeristen versperren anders je uitzicht. Ik werd na twee minuten verjaagd door een chagrijnige Amerikaanse rollade. Maar toen had ik wel gezien dat het meisje loenst. Ze is zo scheel als een kanarie
Stratemaker op zee show
Vlakbij Wijhe staat een wasstraat aan de IJssel. Het deed me denken aan de Stratemakeropzeeshow. Er was nochthans geen windjeslatende deftige dame te bekennen, noch Erik Engerd. Wel een bootje met een man erin, maar ik kon niet zien of hij bakstenen in het water liet zakken.
Zucht
De oude vrouw kwam zuchtend binnen, alleen, met een plastic tas vol papiertjes. Ze bestelde een koffie, pakte een stapeltje uit de tas en begon een verkreukeld blaadje te lezen. Weer een zucht. De koffie ging in één teug, de stapel in de tas. Ze stond op en verliet de zaak.
Op kantoor
Does your office has an airport? Die van mij wel. Na 15 maanden mogen we er weer mondjesmaat naar toe. Wat ik het meest heb gemist is alles wat ik niet zocht, maar toch vond. Ongeplande ontmoetingen met collega’s; gesprekjes met een voltreffer, de strategie van de toevallige kans.
Brug
“Eene brug opendraaien (zoodat schepen erdoor kunnen varen).” Maar dat heeft het woordenboek mooi fout. Een brug is om auto’s over water te laten rijden, niet om boten ergens door te laten varen. Dus sloot ik aan in de rij voor de dichte brug. Niet dat het wat uitmaakte.
Kinon
Hij liep langs de stadswal van Zwolle, aan de hand van zijn moeder, toen hij opeens enthousiast begon te wijzen en te roepen.
Kijk, kijk, een kinon.
Kanon, verbeterde ze hem.
Ja en dan deden ze prgr prgr en dan dingen en dan boem, de grinaat.
Granaat, het is granaat.
Niet.
Tweede week UKV juli 2021
In de tweede week van juli schieten de corona besmettingen door het plafond, is Nederland verbijsterd door de aanslag op Peter R de Vries en zorgt extreme regenval voor rampzalige overstromingen in Limburg, de Eiffel en Maasvallei.
Kauw
Aan de voet van de boom zag ik een dode kauw. Hij was nog niet zo lang dood; toen ik er gisteren langs liep lag er niets. Hoe sterft zo’n beest daar? Misschien was ie uit de boom gevallen, naast z’n tak geland. Ik bedoel, je zal toch ook wel klunzen onder de dieren hebben?
Obstakel
Marcus Aurelius zei: dat wat in de weg staat, is de weg. In de moderne Stoa sappig vertaald als ‘the obstacle is the way’. Op wandeling langs de grote rivieren troffen we laatst dit bord, obstakels rechtsaf. De echte stoicijn weet dat hij dan glimlachend linksaf moet
Kantelen
Dat wat in de weg staat, is de weg. De Stoa houdt het graag eenvoudig als het moeilijk wordt. Sommige obstakels zijn echter geen obstakels maar hersenschimmen. Daarom is het goed de boel altijd eerst eens een beetje te kantelen. Dan ziet de weg er opeens heel anders uit
Dijk
Toen de klok stoeprand sloeg liep de man al op de dijk. Hij had z’n haar gemaaid en glinsterde in de zon. Dat was niet onopgemerkt gebleven: lantaarnpalen loerden op hun kans. Toch ging hij onverdroten voort. Dat wat in de weg staat is de weg. Waarna hij de 3-daagse afsloot.
Ausfahrt
Eerst valt het nog niet eens zo op. Dan is het gewoon een bord langs de weg, die richting wijst zoals zo veel andere borden doen. Maar dan wordt langzaam duidelijk dat op welke manier je ook aanrijdt, je er toch nooit zal komen. Ausfahrt. Je ziet het pas als je het door hebt
Bij
In de tuin staat een Zonnehoed, oftewel Echinacea. Geen idee hoe je dat uitspreekt. Het is sowieso een onbegrijpelijke plant. De bloem is een spiraal volgens de Fibonacci reeks. Dictum Fiebonasjie. Dan is er altijd wel één bij die fiebijnasjie hoort. Stokdoof, die beesten.
Meeuw
Er zaten twee meeuwen op een berg zand. Al een tijdje. Iets in de verte had de aandacht getrokken. Eventjes. Daarna draaiden ze een kwart slag. Ook daar gebeurde van alles. En zo draaiden ze nog eens en nog eens en waren toen weer aan het begin. Een meeuw is gewoon een klok.
Derde week UKV juli 2021
In de derde week van juli werd er hard gewerkt om over de tweede week heen te komen. Nederland scoort weer rood op de internationale corona lijsten.
Vrienden
Ooit was hij als pup in huis gekomen en ging de man er veel mee naar buiten. Lekker raggen, voor de hond. Langzamerhand werd het uitlaten een gezamenlijk genoegen. Voor elkaar. En nu nog gaan ze er dagelijks op uit. Dan sjokt de hond er deemoedig achter aan. Voor het baasje.
Voetbal
Peter R de Vries zei: ‘Doe wat je belooft, kom op tijd en zet een halve stap meer dan de rest. Dat is wat nodig is om te excelleren.’ Dus pakte hij elke dag zijn bal en ging trappen op een muurtje achter zijn huis. Links, rechts, binnenkant voet, buitenkant, wreef. En weer.
Kustpad
Het Nederlands Kustpad is de langste wandelroute van Nederland. Om precies te zijn 721 kilometer. We begonnen in Zeeland, het was nog winter. De wind had een rustdag, het licht reflecteerde in het water en de vrije ruimte was overal. Soms wou je dat je twee hondjes was.
Anderhalve hersencel
Denken met anderhalve hersencel is een eufemisme voor braindead. Maar ook dan mag je in onze rechtsstaat zeggen wat je wilt. Laat hen dus gewoon lekker kirren met elkaar, het mag, maar doe er niets mee. Helemaal niets. Nada. Ene oor in, andere er uit. Succes met je zere been.
Boomplassert
Als je niet weet dat het er is, doemt het museum onverwacht voor je op, midden in het bos. Het is geen mooi gebouw om te zien, er zou een zwembad in kunnen zitten. Toch staat er een lange rij om binnen te komen, eentje die slechts langzaam vordert. Te langzaam voor sommigen.
Jeuk
Het eerste nest van de eikenprocessierups dat ik zag bekeek ik op eerbiedige afstand. Je weet immers maar nooit. Dankzij de psychologie van de jeuk ging het vervolgens toch overal flink kriebelen. Het enige wat dan nog werkt is een douche. Maar dat helpt bijna overal tegen
X-file
Het was een zanderig weitje, niet groot, zo’n 40m2. Eromheen een hek met een raadselachtig bord; op het weitje was namelijk niets te bekennen dat je zowel kon bijten als aaien. Hoewel dat laatste werd afgeraden, alstublieft. The truth is out there, Mulder zei het al, maar daar schoten we meestal weinig mee op.
Vierde week UKV juli 2021
Het regent nog steeds heel veel in Noord West Europa en dat net nu de buitenland vakantie sterk belemmerd wordt door aantrekkende corona maatregelen. De olympische spelen begonnen ook al niet zo lekker voor Nederland met gemiste medaillekansen voor met name de wielrenners.
X-file 2
Aliens zijn al lang onder ons. Ze zijn rood en hebben een huid die lijkt op papier mache. Normaliter hebben ze de vermomming van een mens, maar als ze zich onbespied wanen leggen ze die soms af. Zo niet hun spiegelbeeld, dat blijft mens. Da’s niet gek, daar ben je alien voor.
Rondjes
Midden op de hei liet een meisje haar paard uit aan een lang touw. Toen ze bleef staan liep het beest rondjes om haar heen. Tot mijn verbazing trok het veel bekijks. Vroeger liet ik ook vaak de hond uit en liep hij rondjes om me heen, maar er bleef toen nooit iemand kijken.
Amelia
24 juli 1897 werd Amelia Earhart geboren. Zij is één van mijn helden; in 1932 stak ze als eerste vrouwelijke piloot de Atlantische Oceaan over. Van haar poging in 1937 om rond de aarde te vliegen kwam ze helaas niet terug. Sindsdien is ze een eeuwige ontdekkingsreiziger.
Worden
Seneca vond dat je elke dag iets moest doen of lezen om jezelf te ontwikkelen. Al was het maar een simpele gedachte, een idee, een tekening, een #UKV. Perfectie is daarbij niet het doel, elke dag een beetje verbeteren wel. De Stoa is niet alleen een zijn, maar ook een worden.
Schrödingers deurbel
Het postbedrijf berichtte dat wij niet thuis waren. Ze hadden ons pakket derhalve niet afgeleverd. Daar keken we van op, we hadden niets gehoord. Zou de deurbel stuk zijn? Het is één van de grote vragen: hoe weet je dat je deurbel er na de laatste tring niet mee gestopt is?
Schelp
Het valt niet direct op, de talloze versplinterde schelpen op het asfalt langs de Zeeuwse kust. Als je het dan eindelijk ziet, denk je eerst dat iemand ze daar plat heeft getrapt. Voor de lol. Maar nee, ze vielen uit de lucht. Te barsten gegooid door meeuwen. Voor de lunch.
Pompier
In mijn vage verzameling zit een herdenkingsmunt van het Concours National de Pompes, 28 juli 1907. Als ik hem beet pak wens ik dat er bij was. Ik zie de duffelse jassen met bronzen knopen voor me, glimmende helmen op blozende hoofden met grote snorren. Voor eeuwig paraat.
Slakken
De meeste slakken deugen, maar niet die in mijn achtertuin. Ze hebben de stokroos tot op het bot afgekloven. Bladeren hangen mistroostig omlaag als de benige vingers van een skelet en de bloemetjes persen zich puffend uit miniscule trosjes. Volgend jaar slakkenhel am garten
Toekomst
Volgens Paul Valery is het probleem van deze tijd dat de toekomst niet meer is wat ie ooit geweest is. Hoe dichter je er erbij in de buurt komt, hoe verder hij weg lijkt. Tot je opeens totaal onverwacht de toekomst hebt ingehaald en er nog slechts geschiedenis voor je ligt.
Alien
Bovenop de berg stond een brandkraan. Gezien de vele roestplekken stond hij er al een tijdje. Grappig genoeg leek het ding daardoor op een alien met te korte armpjes en een lekkend middenkader. Ik wachtte nog even het verzoek ‘bring me to your leader’ af, maar dat kwam niet.
