Tag: Muziek (Pagina 1 van 3)

Beste muziek van 2023

2 december 2023 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 10 minuten

De beste muziek van 2023 staat deze keer in een lijstje van 20 nummers, voornamelijk americana en jazz. Het is elk jaar weer even kijken wat logisch is op basis van de groslijst, soms kies ik er iets meer en dan weer iets minder. Daarnaast moet Youtube meewerken natuurlijk. Want ook daar kan het zowel mee- als tegenzitten. En dat zat het dit jaar.

Edison achter zijn tweede phonograaf, 1878

Net als vorig jaar zit achter vrijwel elke notering een goed album. Dat is een hoopvolle ontwikkeling die misschien het good old plaatjes draaien weer terug brengt. Met een mooi boek erbij.

De Top 20 van 2023 staat in willekeurige volgorde opgesteld. Er is geen nummer één of zo en al helemaal geen nummer 20. Als ik dan toch moet kiezen, zou ik Such Ferocious Beauty van de Cowboy Junkies als mijn favoriete album van 2023 aanwijzen.

Prachtige melancholieke americana die van alle kanten schuurt. Veel nummers gaan over verlies, nadat kort achter elkaar hun moeder overlijdt en vader dement wordt. En ja, de Cowboy Junkies zijn familie, twee broers en een zus, samen met een oud klasmaatje. Ruim twintig jaar bij elkaar in dezelfde samenstelling. Als voorheen metalhead vond ik het vroeger te soft, maar nu is het precies goed. Ook hun ouder werk is een aanrader.

Maar nu eerst terug naar de beste muziek van 2023. We beginnen met Alfa Mist. Daar gaat ie.

Alfa Mist – Variables

Alfa Mist verraste in 2017 met het album Antiphon, een bijna meditatieve jazz plaat vol uitgesponnen instrumentale nummers. In 2023 is hij terug met Variables. Wederom veel instrumentaal werk, aangevuld met hip hop en soul. Maar dat kan de pret niet drukken.

De track Variables trapt de lijst met de beste muziek van 2023 af. Hij begint rustig, maar na een minuut of twee mengt gitarist Jamie Leeming zich in de muzikale discussie. Dat houdt ie vrijwel het hele nummer vol, waarop ook de toeters zich nog laten gelden. Want die laten niet graag over zich heen lopen.

Maar het loopt gelukkig goed af.

The Cold Stares – The Joy

The Cold Stares is een rocktrio uit Indiana, dat al sinds 2010 aan de weg timmert. Ze maken muziek op het grensvlak van blues en rock met uitschieters richting hardrock. Daarvan is bij The Joy geen sprake. Eerder doet het denken aan de AOR van REO Speedwagon, niet in het minst door de zang van Chris Tapp.

Lekker voor in de auto met mooi weer, raampje open en niet te hard. Eigenlijk net als The Cold Stares zelf. Let ook op de drums, die mooi naar voren zijn gemixd. Dat geeft het nummer precies de extra pit die het nodig heeft.

Cowboy Junkies – What I Lost

What I lost gaat over de vader van de familie Timmins, die langzaamaan alles vergeet. Het is een vergeten dat verder gaat dan niet onthouden, het gaat over het verdwijnen van jezelf, van je persoonlijkheid.

I woke up this morning, didn’t know who I was
I looked at the room, I didn’t know where I was
Or if I ever was

Zangeres Margot weet dat gevoel met haar melancholieke stemgeluid onverbiddelijk over te brengen. Broer Michael schuurt daar met zijn gitaar strak overheen. Niet alleen op dit nummer trouwens, luister ook maar eens naar Flood. Het is schoonheid die zeer doet, a ferocious beauty.

“Het is geen muziek, het is kunst,” zou Morrison zeggen.

Erik Truffaz – Route de Nuit

Erik Truffaz is een vaste klant in mijn playlisten. Hij zoekt steeds de grenzen van de jazz op; soms richting world, van arabisch tot latin, en dan weer richting de rock. En soms alledrie tegelijk, luister maar eens naar zijn album Saloua uit 2005.

In 2023 bracht hij maar liefst twee albums uit, Clap en Rollin’. Op Rollin’ staan bewerkingen van filmmuziek uit de jaren 60. Route de Nuit is zijn interpretatie van een oude film noir Les Tontons Flingueurs, die ik niet ken. Persuader’s Theme kende ik wel, maar die mag je zelf opzoeken. Ook erg leuk trouwens.

Fantastic Negrito – Oh Betty

Fantastic Negrito is de artiestennaam van Xavier Dphrepaulezz, een zoon van Somalische immigranten. Oh Betty was de grote hit van zijn album White Jesus Black Problems uit 2022. Op de valreep van dat jaar verscheen er een mooie acoustische versie van en omdat het Rizoomes muziekjaar van december tot december loopt kon ie nog mooi mee.

Betty Gallimore was zijn Schotse grootmoeder, die rond 1750 een relatie kreeg met de tot slaaf gemaakte Grandfather Courage. Fantastic Negrito maakte ook een film bij de muziek.

In the movie, there’s a scene where she meets him in the forest and gives him cornbread from the house. When you think about the garbage that enslaved people were fed back then, the taste of that sweet cornbread must have been the taste of love. And for Grandma, sneaking that food to him was an act of true love, as well. So it’s a song of love and longing, but also doubt and fear.”

GoGo Penguin – Ascent

GoGo Penguin maakt al enkele jaren atmosferische jazz met melodieuze thema’s, die zich steeds op een andere manier herhalen. Heerlijke nietsaandehandmuziek.

In 2020 stonden ze ook al in de jaarlijst, net als hun vrienden van Mammal Hands en Foehn Trio. Eigenlijk is er geen jaarlijst compleet zonder één van die bands in het rijtje.

Deze live uitvoering van Ascent die ik vond op Youtube, is een illustratie van dat het soms mee zat. Er is toch weinig mooier dan echte live muziek, waar het nog draait om de muziek zelf in plaats van overdadige licht- en verkleedshows. Mooi om te zien hoe goed deze mannen hun instrumenten beheersen.

Gov’t Mule – Made my Peace

Gov’t Mule werd in 1994 bij elkaar gesprokkeld uit de resten van The Allman Brothers Band. De invloed van southern rock is dan ook niet ver te zoeken. Maar de band is meer dan dat. Net zo makkelijk mengen ze blues en psychedelisch door hun albums. Die verschillen daardoor nog wel eens van geluid, niet in het minst omdat ze veel samenwerken met anderen, variërend van Neil Young tot Black Sabbath.

Jammen maar.

Made my Peace doet denken aan Pink Floyd en dat is niet zo gek. Die band is hun grote voorbeeld en in 2014 brachten ze onder Dark Side of the Mule zelfs een heel cover album uit. Die perzische tapijtjes liggen er niet voor niets.

Graveyard – Bright Lights

Graveyard is een rockband uit Zweden. Ze zijn sterk beïnvloed door Black Sabbath en Cream, maar schuiven onderhand steeds meer naar de pop en bluesrock met seventies feeling. Niet in het minst door het fladderende Hammond orgeltje op de achtergrond. Bright Lights is een sferisch nummer dat goed past bij deze donkere dagen onder en in de kerstboom. Opzouten met die arreslee, wij willen rock.

Ida Mae – My whispers are Wildfire

Ida Mae is een duo uit Norfolk dat ik toevallig leerde kennen doordat ze een paar nummers hadden opgenomen met Marcus King, waaronder When Eden was my girl. Daar viel vooral het dissonante gitaargeluid mij op. Ook hun nieuwste album, Thunder above you, kent dat gruizige geluid waar ze in de Delta Blues het patent op hebben. My Whispers are Wildfire is voor hun doen een vrolijk liedje dat sterk doet denken aan The Kills.

Jason Isbell – Miles

Jason Isbell werd bekend als frontman van de Drive by Truckers. In 2007 stapte hij daar uit om voor zichzelf te beginnen. Sindsdien leverde hij negen albums af, die allemaal goed ontvangen werden. Isbell groeide uit tot een voorvechter van de rootsmuziek met een southern randje eromheen, zoals in dit nummer Miles van het laatste album Weathervanes. De geluidskwaliteit van het filmpje is niet optimaal, maar zo krijg je wel een goed beeld van de band. Met inderdaad twee drummers, daar houden ze van in zuidelijk Amerika.

Little Hurricane – Mary’s Lamb

Little Hurricane is net als Ida Mae een echtpaar dat samen muziek maakt met een nadrukkelijk Delta Blues geluid. Hun laatste album staat vol met bewerkingen van kinderliedjes. Zoals Mary’s Lamb, wat trouwens ook door Steve Ray Vaughn op de plaat werd gezet. Maar dan wel heel anders.

Het is trouwens een heel slim lam, dat van Mary. Het kan zelfs dansen en trompet spelen. Volgens zanger Anthony Catalano zelfs de ‘saddest trumpet you’ll ever hear’. Waarna hij al papapa-end voorgaat en er zowaar nog een echte trompet aansluit ook.

London Brew – Miles chases new Voodoo

In vorige jaarlijstjes was ik ook al enthousiast over de London Music Scene, zoals de verzameling jonge jazzmuzikanten daar wordt genoemd. Denk aan Tom Misch, Alfa Mist en Nubija Garcia en dan weet je ongeveer waar het over gaat.

Nubija deed ook mee in dit project van London Brew, dat ter ere van 50 jaar Bitches Brew van Miles Davis een volledig nieuwe interpretatie kreeg. En wat voor één. Miles chases new Voodoo is een korte funkexplosie van knallende drums, een tuba als bas, dubbele sax en een gitaar die komt en gaat wanneer het hem belieft.

Ceramic Dog – Order of Protection

Marc Ribot is één van mijn favoriete gitaristen. Ik zag hem eens live op North Sea Jazz en heb het hele concert met open mond zitten kijken. Voor degenen die hem niet gelijk herkennen: Ribot heeft veel gespeeld voor Tom Waits en David Bowie. Zijn geluid is uit duizenden herkenbaar.

Ook op zijn Ceramic Dog project leeft ie zich lekker uit, Order of Protection is een solo van 10 minuten. Helaas zat het hier met Youtube niet mee en kon ik geen bewegend beeld vinden van dit nummer. Nou ja, het is toch muziek voor met de ogen dicht.

Mick Flannery – Goodtime Charlie

De Ierse Mick Flannery is een intrigerende muzikant. Dat begint al met die bijzondere stem van hem. Maar ook zijn muzikale keuzes zijn interessant. Op het album I own You klonk hij bij vlagen als Gavin Friday die zijn verstand kwijt was, om daarna weer te zingen als een troubadour die bij Joe Henry de mosterd haalt. Zijn nieuwste album Goodtime Charlie is na enkele hele introspectieve platen weer lekker expressief. Eén van de beste albums van 2023.

Pony Bradshaw – A free, roving Mind

Van Pony Bradshaw had ik voor A Free Roving Mind nog nooit gehoord. En da’s jammer. Want North Georgia Rounder is een mooi americana album en mijnheer Slagharen, zoals ik hem flauw grappend noem, heeft een geweldige stem. Zijn nummers zijn kleine verhalen waar de emoties vanaf druipen. In Amerika kennen ze hem trouwens wel heel goed. Het nummer Van Gogh werd zo’n 26 miljoen keer gestreamd. Nou deze nog.

Robert Connely Farr – Must’ve been the Devil

Ook Robert Connely Farr leerde ik pas dit jaar kennen, terwijl hij toch al enige tijd aan de weg bleek te timmeren. Country Supper uit 2020 is een prachtig album vol dampende Delta Blues uit de Bentonia School, net als de Pandora Sessions die vorige maand verscheen. Daarover zegt Farr:

These sessions were modeled after our time down in Bentonia playing with Jimmy “Duck” Holmes and RL Boyce — you set up, start playing and the songs come. Sure, there’s covers and traditionals, but the magical part of those nights are the grooves that show up that weren’t written yet.

Tony Holiday – Get By

Ook van Tony Holiday had ik voor 2023 nog nooit gehoord. Motel Mississipi is zijn tweede album, op het grensvlak van Delta Blues en Memphis Soul. Met Hammond en Harmonica. En daar dan een hele plaat vol van. Wie weet gaan we daar nog veel van horen en zo niet, dan is daar altijd dit Motel nog.

The Van Pelt – Image of Health

Midden in de grunge golf van de jaren 90 ontpopten er hier en daar ook bands onder de noemer emocore. Een soort anti-venn diagram van geen punk, geen noise, geen rock en geen new wave. Met bandjes als The Silver Jews, Lungfish en The Van Pelt.

Ik was groot fan van hun album Sultans of Sentiment uit 1997 en ik was ook niet de enige. Door het succes zat de schrik er zo hard in dat de mannen van Pelt er mee stopten. Tot ze een jaar of wat geleden weer bij elkaar kwamen, wat dan anno 2023 zelfs leidde tot een nieuwe plaat, Artisans and Merchants. Daarvan Image of Health, dat met gemak beter is dan elk nummer van de laatste dEUS plaat.

All Structures Align – Hopes are Quartered

Na de emocore van The Van Pelt komen we bij de slowcore van All Structures Align. Hier weet ik niet veel meer van dat ze uit Engeland komen en dit hun tweede album is. Het deed me gelijk denken aan Slint, de grondleggers van de postrock. Repeterende thema’s, geheimzinnige spraakzang en spaarzame uitbarstingen. Voor mij de perfecte achtergrondmuziek.

Cat Power – Like a Rolling Stone

Cat Power is een enorme Bob Dylan fan. En dan echt heel enorm. Huge. Al eerder zette ze covers van hem op haar platen, zoals Paths of Victory en I believe in you. Nu is er dan de heilige graal: een integrale heropname (anders kan ik het niet noemen) van het legendarische Royal Albert Hall concert uit 1966. Die dus origineel niet uit de Royal Albert kwam, in tegenstelling tot Cat’s concert.

Onderdeel van de legende is het gemopper van het publiek over de electrisch versterkte nummers, waarvan één van de bezoekers in Ballad of a Thin Man een reprise deed door opnieuw Judas te schreeuwen. Wat Cat beantwoordde met Jesus. Want men moet wel weten over wie het hier gaat.

Het rijtje met de beste muziek van 2023 laat zien dat het een jaar was met veel goede platen. Er had nog veel meer in gekund, maar ergens moet men ook een streep trekken, nietwaar.

En die staat hier.

De beste muziek van 2023 is de zesde best-of jaarlijst. Eerdere lijstjes vind je hier: 2022, 2021, 2020, 2019, 2018.

Voor de liefhebber is er ook nog de Spotify playlist Roaring Twenties. Dat is de verzamelde groslijst van de afgelopen zes jaar met 708 nummers.

Disastersongs of 9/11

8 september 2023 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 11 minuten

Disastersongs of 9/11 is een lijst van 11 nummers die allemaal gaan over de aanslagen van 11 september 2001. Het is de tweede serie liedjes over ongevallen en rampen in het Museum of Accidents.

Die eerste serie ging over shootings. Daarvan viel me toen al op hoe gevarieerd de muziek over dergelijke gebeurtenissen eigenlijk is. Heel wat anders dan de originele disastersongs, dat voornamelijk folkliedjes waren over mijnrampen en treinongevallen.

Ook in Nederland bestaat er een traditie van rampliederen. Lotte Jensen deed er onderzoek naar en publiceerde zelfs een CD met dergelijke muziek. Hij staat op Youtube, voor de liefhebbers. Zelf kies ik liever voor de wat modernere muziek onder de disastersongs.

Disastersongs of 9/11 — In 2012 waren we in New York en bezochten daar de 9/11 memorial. Deze plaquette hing aan de muur van de brandweerkazerne die direct naast de memorial gevestigd was.

Zoals dit rijtje van 11 over 9/11. Die in willekeurige volgorde is weergegeven en gekozen is uit een longlist van 65 nummers. Omdat ik ze de beste vond. De link naar die Spotifylijst staat onderaan de pagina.

Wat mij wederom opviel was de grote variatie aan invalshoeken die de verschillende artiesten kozen. Sommigen zitten bovenop de ellende van de slachtoffers, zoals Living Colour en Bruce Sprinsteen.

Anderen zijn boos, maar om heel verschillende redenen. Prince is boos omdat na 9/11 onschuldige Arabische Amerikanen de schuld kregen en gediscrimineerd werden. Daar was Melissa Etheridge ook boos over, discriminatie, maar dan over die van Mark Bingham, een gay passagier van de United Airlines die samen met drie anderen tevergeefs probeerde de kapers te overmeesteren.

Boos zijn verder Chris Cornell, Rush, Steve Earl en James. Over de Westerse zucht tot oorlog en de niet aflatende drang tot gewelddadige genoegdoening na aanslagen. Dat vond ik de meer klassieke benadering van disastersongs.

Net zo klassiek eigenlijk als de ooggetuigeverslagen van John Hiatt en Craig Finn. Met allebei ook weer een speciale twist in hun verhaal. Bij rampen gaat het er immers zelden normaal aan toe.

De meest verrassende invulling kwam van Tori Amos. Zij had I can’t see New York eigenlijk al geschreven en besefte op de dag zelf dat haar lied over 9/11 gaat. Het is een raadselachtige tekst die tot nadenken stemt.

De 11 beste disastersongs of 9/11 bespreek ik zoals gezegd in willekeurige volgorde. Allemaal met een korte toelichting aangevuld met een stukje uit de tekst ter illustratie.

Chris Cornell – Ground Zero

Chris Cornell was de zanger van bands als Temple of the Dog, Audioslave en natuurlijk vooral Soundgarden, voor hij soloplaten ging maken. Ground Zero komt van zijn album ‘Scream’ uit 2014. Daarover zei hij in een interview dat hij zich vooral druk maakt over het gemak waarmee terreur als argument gebruikt wordt om steeds weer een nieuwe oorlog te starten.

“Hoe erg 9/11 ook was, we moeten het loslaten om vreedzaam verder te kunnen gaan.”

When it all falls down
And the law don’t count
And it don’t seem fair
And the people don’t care

Where in the world you gonna go?
Who in the world you gonna hold?
When all the world keeps holding on to ground zero
We’ll end it all with war

Rush – Peaceable Kingdom

Rush is een hardrockband die al vanaf de jaren 70 actief is. Drummer en tekstschrijver Neal Peart overleed in januari 2020 en sindsdien staat Rush op pauze, als ware het een kat van Schrödinger; zolang we niet kijken bestaan ze nog.

Peaceable Kingdom is net als veel van de overige teksten van Peart verpakt in metaforen, met deze keer zelfs een verwijzing naar hoofdstuk 11 van Jesaja, zo maakte ik op uit de Rush Vaults:

“The wolf also shall dwell with the lamb, and the leopard shall lie down with the kid, and the calf and the young lion and fatling together; and a little child shall lead them.”

Maar in Peaceable Kingdom vreest men dat het voorlopig zo ver niet zal komen, als het Westen niet verder kijkt dan zijn eigen neus lang is. Want voor echte vrede zullen de tegenpolen elkaar moeten vinden.

All this time we’re talking and sharing our rational view
A billion other voices are spreading other news
All this time we’re living and trying to understand
Why a billion other choices are making their demands

Talk of a peaceable kingdom
Talk of a time without fear
The ones we wish would listen
Are never going to hear

Justice against the hanged man
Knight of Wands against the hour
Swords against the kingdom
Time against the tower

John Hiatt – When New York had her heart broke

John Hiatt, the eminence grise van de Americana, was op 9/11 toevallig in New York voor de promotie van zijn nieuwe album. Een paar dagen later schreef hij de tekst voor zijn versie van de disastersongs of 9/11 die hij een maand later op het stadhuis van New York uitvoerde.

Daarna bleef het tien jaar liggen, tot zijn producer hem overhaalde het alsnog op te nemen. “We just started making that record and at the end of the song a bit of hope pokes out in the lyric ‘She will rise again.’

Hiatt is een hoopverlener, en zo klinkt zijn muziek ook.

On that fiery day
When the towers gave way
NY had her heart broke
NY had her heart broke

Many heroes died
Trying to save someone inside
When NY had her heart broke
NY had her heart broke

And I was there that day
And I don’t know what to say
Except NY had her heart broke

Living Colour – Flying

De vierde van de Disastersongs of 9/11 is een bedriegelijke. De muziek klinkt namelijk lieflijk vanaf het begin, zeker voor Living Colour’s doen, maar dan is daar die prangende eerste zin: I jumped out of the window.

Heel even denk je dat je het misschien verkeerd gehoord hebt. Maar de regels erna laten er geen twijfel over mogelijk. Dit gaat over hen die geen andere uitweg meer zagen dan te springen. Heftig.

Dichterbij dan dit zal je niet gauw komen.

I jumped out the window,
To get to the parking-lot,
I’m writing this little song,
On my way down,
Never in my life,
Have I felt a heat so hot,
I had to get out.

Such a lovely day to go flying
The sky’s so clear the sun is shining
Fate has given me wings,
Such a terrible funny thing.

Bruce Springsteen – Empty Sky

Alhoewel Bruce Springsteen daar eigenlijk gewoon in slaagt. Empty sky is een hartverscheurend lied van een man die zijn vrouw is verloren door de aanslagen. Het nummer is afkomstig van het album ‘The Rising’, dat volledig aan 9/11 is gewijd.

Elk van die nummers had dus op de lijst van Disastersongs of 9/11 kunnen staan, maar ik koos voor Empty sky. Voor het multi-interpretabele beeld dat die woorden oproepen en het ingetogen karakter ervan.

I woke up this morning
I could barely breathe
Just an empty impression
In the bed there you used to be
I want a kiss from your lips
I want an eye for an eye
I woke up this morning to an empty sky

Empty sky, empty sky
I woke up this morning to an empty sky
Empty sky, empty sky
I woke up this morning to an empty sky

Blood on the streets
Blood flowin’ down
I hear the blood of my blood
Cryin’ from the ground

Tori Amos – I can’t see New York

Robert Fripp (van King Crimson) zei ooit dat alle muziek er al was, het moest alleen nog maar gehoord worden. En zo had Tori Amos ‘I can’t see New York’ dus al geschreven voor de aanslagen van 9/11.

“I really didn’t understand it until that day,” she says. “I didn’t understand some of the visuals I was getting when I was writing it. And then it started to really become 3-D as I was walking around Fifth Avenue, smelling all that burning. The burning that never goes away in your head.”

I can’t see New York is één van de meest betoverende Disastersongs of 9/11 en het muzikale bewijs van hoe een rizoom werkt door verbindingen te leggen. Zelfs al voordat de gebeurtenis daar is.

From here
no Lines are drawn
From here
no lands are owned
13,000 and Holding
swallowed in the purring
of her Engines
tracking the Beacon here
“is there a Signal
there on the other side”
on the other side?
what do you mean
the side of what things?

and you said
and you did
and you said
you would find me here
and you said
and you would find me
even in Death
and you said
and you said
You’d find me

Melissa Etheridge – Tuesday Morning

Tuesday Morning gaat over Mark Bingham, een passagier aan boord van de United Airlines die neerstortte nabij Pennsylvania. Bingham was één van de vier mannen die probeerden de kapers te overmeesteren, maar omdat hij gay was werd hij in eerste instantie genegeerd als held.

En daarna eigenlijk ook.

Daarover was Etheridge zo kwaad dat ze Tuesday Morning schreef. Ik ben het zo met haar eens dat ik bij wijze van uitzondering de hele tekst hier heb opgenomen in het lijstje Disastersongs of 9/11 .

10:03 on a Tuesday morning
In the fall of an American dream
A man is doing what he knows is right
On flight 93
He loved his mom and he loved his dad
He loved his home and he loved his man
But on that bloody Tuesday morning
He died an American

Now you cannot change this
You can’t erase this
You can’t pretend this is not the truth

Even though he could not marry
Or teach your children in our schools
Because who he wants to love
Is breaking your Gods’ rules
He stood up on a Tuesday morning
In the terror he was brave
And he made his choice
And without a doubt
A hundred lives he must have saved

And the things you might take for granted
Your inalienable rights
Some might chose to deny him
Even though he gave his life
Can you live with yourself in the land of the free
And make him less of a hero than the other three
Well it might begin to change ya
In a field in Pennsylvania

Stand up America
Hear the bell now as it tolls
Wake up America
It’s Tuesday morning
Come on let’s roll

Steve Earle – Ashes to Ashes

Steve Earle zei over 9/11 dat voor één keer 45 minuten lang iedereen in Amerika hetzelfde vond, met hetzelfde bezig was. Maar direct daarna ging het weer net als daarvoor en was het weer ieder voor zich.

“Ashes to Ashes is about the next thing that I started becoming concerned about, and the question I didn’t hear asked, which is what would make someone hate us enough to fly an airplane full of people deliberately into a hundred story building. Ashes to Ashes is about being the most powerful country in the world and it’s the history lesson about what’s happened to every other most powerful country in the world. The deal is, do we have to go the way of the Roman Empire?

Now, nobody lives forever nothing stands the test of time
Oh, you heard ’em say, “Never say never”
But it’s always best to keep it in mind that every tower ever built tumbles
And no matter how strong, no matter how tall
Someday even great walls will crumble and every idol ever raised falls
Someday even man’s best laid plans will lie twisted and covered in rust
We’ve done all that we can but it slipped through our hands
And it’s ashes to ashes and dust to dust

Prince – Cinnamon Girl

Cinnamon Girl van Prince weet weer een andere snaar te raken in de lijst Disastersongs of 9/11. Zijn liedje gaat over een Arabisch Amerikaans meisje dat na de aanslagen zwaar wordt gediscrimineerd. Ook al deed ze niks verkeerd en kon ze er niks aan doen.

“We live in a real xenophobic place,” Prince explained to the Daily Telegraph. “They talk about all these terrorists. But I didn’t feel no terror until the media told me to feel it. Who am I supposed to be feeling terrified of?”

As war drums beat in Babylon
Cinnamon Girl starts to pray
I never heard a prayer like this one
Never before that day

Tearful words of love for people she had never met before
Asking God to grant them mercy in this face of a holy war

Cinnamon Girl
Cinnamon Girl

Cinnamon Girl of mixed heritage
Never knew the meaning of color lines
911 turned that all around
When she got accused of this crime

So began the mass illusion, war on terror alibi
What’s the use when the god of confusion
Keeps on telling the same lie?

Craig Finn – Newmyer’s Roof

Van de Disastersongs of 9/11 heeft Craig Finn wel zo’n apart verhaal dat ik hem gewoon volledig citeer van deze website. Mooier dan dit kan ik het niet samenvatten.

I moved to NYC on September 15, 2000.

Just less than a year later came the terrible events of September 11, 2001. I was working at an office in Union Square and my friend and boss Chris Newmyer suggested we come to his apartment on 2nd Avenue in the East Village. We could see the towers from the roof he said.

We went up there and saw the towers burn and then collapse. At some point he suggested we get some beer. I didn’t know what to feel that day, most of us had no emotion to access. So we got some beer, and drank them while watching the World Trade Center go down. It sounds detached now, but at the time it made sense on a day when nothing else made sense. I spent some years after that in darkness.

There was a girl in the 33rd floor of one of the towers that was a receptionist at an investment bank. She went to work that day and when the plane hit they asked her to stay where she was. They said it was safest. She decided against that and walked out of the towers and, like the rest of us, did her best to get on with her life.

Some years later I went to a birthday party. I talked to this girl. We talked all night. We fell in love and are still together. I came out of the darkness. I’m glad she didn’t do what they told her to do.

“Newmyer’s Roof” isn’t about this exactly. It’s a song about believing that something better is coming. It’s a song about light after darkness. It’s about Faith in the Future.

James – Hey Ma

Misschien is Hey Ma wel het eerste nummer dat ik ken waar een Black Swan in wordt genoemd. Het venijn zit hem deze keer in de explanatie achteraf, zingt James. Want uiteindelijk verklaart de regering de aanslag als een oorlogsdaad die gewroken moet worden. Dus ja, impact, en ja, zeldzaam, maar de wens tot oorlog was er altijd al; want dat is gewoon business. Het leed van de één is het geld voor de ander.

Now, the towers have fallen
So much dust in the air
It affected your vision
Couldn’t see yourself clear

From the fall came such choices
Even worse than the fall
There’s this chain of consequences
Within, without

Action, cause and reaction
Never follows to plan
Black swans on your picnic table
Knocking over the jam

Please don’t preach me forgiveness
You’re hardwired for revenge
War is just about business
Within, without

Updated Spotify Playlist Disastersongs of 9/11

Hieronder vind je de link naar de volledige lijst disastersongs of 9/11. In eerste instantie stonden er 65 nummers op, maar na de publicatie kreeg ik nog diverse tips waarna ik de lijst heb aangevuld tot 99 rampliederen. Vandaar updated. Deze lijst is nog lang niet compleet en gaat dat ook niet worden.

Sowieso zijn een aantal volledige albums aan 9/11 gewijd, zoals The Rising van Bruce Springsteen. Daarvan heb ik niet alles overgenomen. Maar daarnaast zijn sommige teksten zo complotterig dat ik die ook niet in de lijst heb gezet. Kritiek is terecht, maar nepnieuws en desinformatie wil ik hier niet verspreiden.

Wat eigenlijk ook een interessant thema is: nepnieuws via disastersongs. Misschien later, in een ander blog.

Zie ook het blog over 9/11 en de ruiters van de apocalyps. Met enkele filmpjes en links naar meer informatie

Kham Meslien – Fantomes…Futurs

27 mei 2023 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 2 minuten

Er is muziek waarvan je niet wist dat je het miste tot je het voor de eerste keer hoort. Fantomes…Futurs van Kham Meslien is daar een goed voorbeeld van. Meslien maakte een solo-album met zijn contrabas. Het leverde een plaatje op met een prachtig diep geluid, meditatief haast. Alsof je op reis gaat in een nieuwe omgeving.

Dat begint al met het eerste nummer, Ta Confiance. Je hoort vanaf het begin de snaren voorzichtig brommen, één voor één, alsof het beest nog niet gewekt mag worden. Aarzelend loopt het geluid door, steeds sneller, tot er na anderhalve minuut een klein swingertje in komt en het pad ingetogen dansend afgelopen wordt.

Ingetogen. Dat is het woord dat bij deze muziek past. Het is muziek voor jezelf, hooguit luister je het met z’n tweeën, maar in een groep zal het in rumoer verdwijnen. En da’s zonde.

Mauza is vervolgens een kleine improvisatie die weer heel organisch klinkt. Bij nummer drie, The Alarm, besef je opeens dat je twee bassen hoort. Hoe doet ie dat, vraag je je onwillekeurig af. Dit kan helemaal niet.

Het antwoord komt van YouTube, kijk maar eens naar dit filmpje. Meslien heeft zijn bas behangen met apparaatjes waarmee hij verschillende ritmes kan instellen. Daardoor hoor je opeens een one man band, waarbij alle geluiden toch gewoon uit die grote contrabas komen. Live.

Elbows of the land is een gedicht van Anthony Joseph. Het is het enige nummer met tekst, ritmisch uitgesproken en desondanks weer net zo ingetogen als de rest. Het verstoort de meditatie niet.

Kar Kar Kar en Gnawen vervolgen de tocht zonder nieuwe verrassingen, die bewaart Meslien voor de volgende drie nummers. Want daar horen we opeens de bas gebruikt worden als viool en als mandoline. Je wist niet dat het kon, en toch klinkt het allemaal hartstikke logisch.

Het titelnummer bewaarde Meslien voor het laatst. Fantomes…Futurs is opnieuw een korte improvisatie met de contrabas als cello. Een afscheidsgroet. Dan zijn we alles bij elkaar een half uurtje onderweg geweest. Te kort, maar de repeatknop zit dichtbij. Doen we het gewoon nog een keer.

Kham Meslien is een rasartiest die met zijn instrument mooie verhalen vertelt, rechtstreeks uit zijn hart. Dat zijn de momenten waarop je beseft hoe speciaal muziek kan zijn, dat iemand je iets laat horen, iets vertelt zonder woorden, waarvan je niet wist dat het bestond.

De eerste keer dat ik zoiets meemaakte was bij The Köln Concert van Keith Jarrett. Fantomes…Futurs van Kham Meslien komt daar dichtbij in de buurt. En ondanks dat ie gewoon op Spotify staat, heb ik hem ook op CD gekocht. Om dat prachtige geluid nog beter te kunnen horen. Heerlijk.

Red Right Hand

26 april 2023 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 12 minuten

Red Right Hand van Nick Cave is één van de meest fascinerende nummers uit de hedendaagse popmuziek. Ik dook er eens wat dieper in en kwam boven met de tekstuele en muzikale achtergronden van deze song uit 1994, die voor het eerst verscheen op het album Let Love In. Plus nog een muzikaal zijpaadje over de lange zwarte jas en een paar covers. Maar we gaan eerst terug naar de 17^e eeuw.

Het was John Milton die in 1667 het epische gedicht Paradise Lost publiceerde, over de zondeval van de mens en de verdrijving van Adam en Eva uit het Hof van Eden. Daarin is een hoofdrol weggelegd voor Lucifer, die ook al optrad in een vergelijkbaar gedicht van Joost van den Vondel. Dat kwam in dit blog al eens voorbij.

Er is zelfs even gedacht dat Milton zich voor zijn gedicht liet inspireren door Vondel, maar dat is rond 1895 weerlegd. Het was louter toeval dat beide teksten zich van dezelfde thematiek bedienden, luidde uiteindelijk het oordeel.

De thematiek is die van de rebellerende Lucifer die zich verzet tegen de almachtige God en daarvoor de mens uit het Paradijs laat struikelen om Hem een hak te zetten. Om het maar even zo kort mogelijk te beschrijven.

Red Right Hand is tijdens concerten één van de vaste nummers uit het repertoire. Cave improviseert tijdens dit soort songs met zowel de tekst als de muziek, afhankelijk van wat er in de wereld allemaal gebeurt. Dat doet hij ook met Higgs Hoson Blues. Het voelt aan als een hoogmis, met Cave als donderende priester over de parochie.

Twee stukjes uit beide gedichten ter illustratie

Vondel

En liever d’ eerste Vorst in eenigh laeger hof,

Dan in ’t gezalight licht de tweede, of noch een minder

Zoo troost ick my de kans, en vrees nu leet noch hinder.

Milton

Here may we reign secure, and in my choice

To reign is worth ambition, though in Hell.

Better to reign in hell than serve in heaven.

Kristen Terrana maakte een serie tekeningen rondom Red Right Hand

Lucifer

Het verzet van Lucifer wekte de toorn van God, die sowieso in het Oude Testament nogal eens tekeer gaat als ’t Hem niet zint. Net als Milton en Vondel vind ik het een fascinerend thema als het Goede kwaad doet en andersom. Heiligt het doel de middelen?

Waar ligt die grens dan precies tussen opportunisme en noodzaak? Wanneer is het Goede niet goed meer? En hoe beoordeel je dat dan? Dit thema, het grijze gebied tussen goed en kwaad, zit verweven in vrijwel het hele werk van Nick Cave.

My belief in God—well, that’s a little complicated. I’m full of doubt in that respect, but replete with belief, too. Full of both things. Mostly, I inhabit a space between belief and unbelief.
nick cave

Vooropgesteld, hier is de vraag stellen belangrijker dan het antwoord, vind ik. Al zullen de preciezen het stellen van de vraag misschien al kwalijk vinden.

Maar goed, Milton stelt hem wel in Paradise Lost en komt uiteindelijk bij dit sonnet, die hij laat uitspreken door de gevallen engel Belial. Want we waren op zoek naar die rode rechterhand.

What if the breath that kindled those grim fires,

Awaked, should blow them into sevenfold rage,

And plunge us in the flames; or from above

Should intermitted vengeance arm again

His red right hand to plague us?”

Higgs Hoson Blues

Daar is ie dan, de red right hand. Een detail uit het epos van Milton dat Cave laat uitgroeien tot een metafoor over de grijze grens tussen goed en kwaad in de songtekst. Die vind je trouwens terug aan het eind van dit blog. Het mooie is dat Cave er een verhaal van maakt; hij maakt jou de hoofdpersoon in zijn lied.

Waardoor jij je afvraagt wie dan de man is met die rooie rechterhand.

Milton verwijst er mee naar de God uit het Oude Testament, maar Cave laat dat in het midden, weer die grijze grens. Bij hem is het a ghost, a god, a man, a guru. Misschien wel alle vier tegelijk, wie zal het zeggen. Ook Mick Harvey, veelvuldig gitarist bij Cave, zegt na al die jaren nog steeds niet te weten wie dat nu is, de man in the dusty black coat with the red right hand.

En Cave houdt zijn mond.

Volgens hem kan het namelijk veranderen. De man met de red right hand zou steeds iemand anders kunnen zijn. Afhankelijk van hoe het leven je vergaat is het een geest, een god, een man of een goeroe.

Desondanks waarschuwt ie je.

And hey buddy, I’m warning

you to turn it off (..)

You’re one microscopic cog

in his catastrophic plan

Designed and directed by

his red right hand

Net als Denzel Washington, die dit zei nadat Will Smith klappen had uitgedeeld op de uitreiking van de Oscars in 2022: “At your highest moment, be careful, that’s when the devil comes for you.”

Later voegde hij er nog deze quote aan toe: “When the devil comes at you, maybe it’s because you’re trying to do something right.”

Ook in Higgs Hoson Blues raakt Nick Cave aan het thema tussen Goed en Kwaad. In dat nummer dreigt de duivel de geheimen te kopen van de elementaire deeltjes, zoals Robert Johnson zijn ziel aan de duivel verkocht voor een nieuwe gitaar.

Beelden van Higgs Hoson Blues, live uit Istanbul 2022. Niet de allerbeste geluidskwaliteit (luister daarvoor naar de opnames van Live in the Royal Albert Hall 2015, ook op youtube te vinden) maar wel geweldig om te zien hoe Cave zijn rol speelt en het publiek ment. Is hij a ghost, a god, a man, a guru?

Well here comes Lucifer
With his cannon law
He got the real killer groove
Robert Johnson and the devil man
Don’t know who’s gonna rip off who

Man in the long black coat

Na deze twee iconische nummers over de strijd tussen goed en kwaad is het tijd geworden voor het zijpaadje met de lange zwarte jas, zoals ik beloofde in de inleiding.

De man in the long black coat is een thema dat regelmatig terugkomt in muziek. Eigenlijk is het al heel oud, en diende het als waarschuwing voor de duivel. Ga niet mee met mysterieuze mannen die je proberen te verleiden. Later werd die insteek specifieker gemaakt tot een onbetrouwbaar sujet dat er met je ziel vandoor gaat. Zoals in de red right hand.

Op onderzoek voor dit blog stuitte ik echter ook op de Man in the long black coat van Bob Dylan.

Somebody seen him hangin’ around
At the old dance hall on the outskirts of town
He looked into her eyes when she stopped him to ask
If he wanted to dance he had a face like a mask
Somebody said from the bible he’d quote
There was dust on the man in the long black coat

Twee versies van Man in the Long Black Coat. Boven het origineel van Dylan. Daaronder de cover van Mark Lanegan, uit de biopic “I’m not There.”

Eerlijk gezegd had ik wel een verwijzing verwacht tussen dit nummer van Dylan en de thematiek van Cave. Ik heb dat echter niet kunnen vinden. Dylan schreef zijn nummer over de man in de zwarte jas in 1989, waar Cave in 1994 Red Right Hand publiceerde. Niet alleen vertoont de tekst overeenkomsten, ook muzikaal hoor ik die.

Maar het is zoals tussen Vondel en Milton: waarschijnlijk toeval dat beiden zich van dezelfde thematiek bedienden.

Voor hetzelfde album ‘Let love in’ nam Cave ook de track Loverman op, later gecovered door Metallica op Garage Inc. Daarin zit ook weer het thema van de devil man, in zijn lange zwarte jas.

There’s a devil laying by your side (How much longer?)
There’s a devil laying by your side (How much longer?)
You might think he’s asleep, but take a look at his eyes (How much longer?)
And he wants you, darling, to be his bride (How much longer?)
Yeah, there’s a devil laying by your side (How much longer?)

Man in Black

Van de Man in the long black coat is het maar een klein stapje naar de Man in Black, de bijnaam van Johny Cash. Aan het eind van zijn leven begon Cash met het opnemen van een serie nummers uit zijn eigen repertoire en dat van anderen, onder leiding van Rick Rubin. Het resultaat was een aantal albums met nummers die in hun kaalheid, ontdaan van alle franje, zeer overweldigend klonken.

Een van die nummers was The Mercy Seat, ook al zo’n Cave klassieker die tijdens live optredens het karakter van een preek krijgen. En die gaat over goed en kwaad.

Cave was apetrots op de cover. Het kan me niet schelen wat ze ervan zeggen, zei hij, Johnny Cash recorded my song. “Like all the songs he does, he made it his own. He’s a great interpreter of songs – that’s part of his genius. These are the things that can’t be taken away from you.”

Way down in the Hole

Tot slot nog een klein zijstapje naar de muzikale inspiratie voor Red Right Hand. In 1998 verscheen er een dubbel CD met diverse nummers die de muziek van Nick Cave beïnvloed hebben. Daaronder Way down in the Hole, van Tom Waits. Zowel de muziek als de tekst vertonen overeenkomsten met Red Right Hand.

Hieronder een oude opname, met daar weer onder een fragment van de tekst.

When you walk through the garden
You gotta watch your back
Well I beg your pardon
Walk the straight and narrow track
If you walk with Jesus
He’s gonna save your soul
You gotta keep the devil
Way down in the hole

Waarmee we het zijpaadje afsluiten en overgaan tot een paar covers. Want die status heeft Red Right Hand in het moderne songbook wel gekregen.

Covers

Inmiddels zijn we aangeland bij de covers.

Twee stukjes tekst uit Stranger than Kindness, een tof boek van Nick Cave over zijn creatief proces. Verderop laat ik nog iets anders uit dat boek zien.

Peaky Blinders is een serie van Netflix over de familie Shelby, die vlak na de eerste wereldoorlog een criminele bende aanvoerde in Birmingham. Red Right Hand werd daarvan de titelsong, maar ook de rest van de muziek uit de serie was uitstekend gekozen.

Eén van de leukste van vele Red Right Hand covers uit de serie is die van Snoop Dogg. Overigens was Cave daar net zo trots op als de cover van Cash over The Mercy Seat.

Ook leuk is die van Nell Smith. Zij was 14 toen ze The Flaming Lips tegenkwam. Op één of andere manier was daar een klik, waarop ze besloten samen muziek op te nomen. Dat werd een album met covers van Nick Cave, waaronder Red Right Hand.

Het enthousiasme van The Flaming Lips in deze clip is natuurlijk hartverwarmend. Toch een beetje of ze bij The Muppets op visite is. Ook geinig: Nell had nog nooit van Cave gehoord voor ze dit opnam.

Tot slot nog de moeite waard om te laten horen: de versie van de Arctic Monkeys. In 2009 namen ze Red Right Hand op als B-kantje voor de single Crying Lightning. Dat klinkt dan zo.

Er zijn nog wel meer leuke uitvoeringen, maar die hebben niet altijd interessante beelden erbij om op de website te plaatsen. Dus die heb ik in een ander lijstje gezet. Op Spotify staat deze playlist met de covers van Red Right Hand. Er staan 25 nummers op, waaronder interessante uitvoeringen van Giant Sand en Iggy Pop.

En zo zijn we langzamerhand aan het eind van dit blog gekomen. Ik hoop dat ik iets van de fascinatie over Red Right Hand heb kunnen overbrengen en waarom het meer is dan zomaar een popliedje. Natuurlijk heeft Cave in zijn oeuvre ook niemendalletjes opgenomen, niemand maakt alleen maar topwerk.

Maar nummers als Red Right Hand en Higgs Hoson Blues zijn zowel tekstueel en muzikaal van een ander niveau. In mijn ogen is het serieuze kunst waarbij de inhoud naadloos aansluit op de vorm, inclusief de performance zelf.

Het is totaaltheater.

Nick Cave staat wat dat betreft op eenzaam hoogte. Er zijn niet heel veel andere popmuzikanten die hetzelfde kunnen, zeker niet voor langere tijd. Frank Zappa. Bob Dylan. Tom Waits. En David Bowie. En dan houdt het op, denk ik. Maar mail me vooral als je aanvullingen hebt.

Update 5 mei 2023

Op de website The Red Hand Files gaat Nick Cave in gesprek met fans en brievenschrijvers. Zo vlak voor de kroning van Charles ontstaat er consternatie in een deel van de fanschare als ze er achter komen dat Nick is uitgenodigd.

En er nog heen gaat ook.

Cave naar de Coronation?!? Seriously?!? Are you a monarchist? What would the young Nick Cave have thought of that?!

Dit is wat de oude Cave er van vindt.

Dan echt als allerlaatste voor dit blog de integrale tekst. En klik vooral hier voor andere mooie blogs over muziek.

Red Right Hand

Stranger than Kindness is een boek van Nick Cave dat zich richt op de creatieve aspecten van zijn muziek. Daaruit deze foto van zijn aantekeningenboekje waarin de eerste tekstfragmenten van red right hand zijn opgeschreven. Voor de liefhebbers van Cave een aanrader.

Take a little walk to the edge of town

and go across the tracks

Where the viaduct looms,

like a bird of doom

As it shifts and cracks

Where secrets lie in the border fires,

in the humming wires

Hey man, you know

you’re never coming back

Past the square, past the bridge,

past the mills, past the stacks

On a gathering storm comes

a tall handsome man

in a dusty black coat with

a red right hand

He’ll wrap you in his arms,

tell you that you’ve been a good boy

He’ll rekindle all the dreams

it took you a lifetime to destroy

He’ll reach deep into the hole,

heal your shrinking soul,

but there won’t be a single thing

that you can do

He’s a god, he’s a man,

he’s a ghost, he’s a guru

They’re whispering his name

through this disappearing land

But hidden in his coat

is a red right hand

You don’t have no money?

He’ll get you some

You don’t have no car?

He’ll get you one

You don’t have no self-respect,

you feel like an insect

Well don’t you worry buddy,

’cause here he comes

Through the ghettos and the barrio

and the bowery and the slum

A shadow is cast wherever he stands

Stacks of green paper in his

red right hand

You’ll see him in your nightmares,

you’ll see him in your dreams

He’ll appear out of nowhere but

he ain’t what he seems

You’ll see him in your head,

on the TV screen

And hey buddy, I’m warning

you to turn it off

He’s a ghost, he’s a god,

he’s a man, he’s a guru

You’re one microscopic cog

in his catastrophic plan

Designed and directed by

his red right hand

Trial & Error – Ben Freidkin

20 februari 2023 / Ed / 1 reactie

Leestijd: 2 minuten

Achtentwintig is hij pas, drummer Ben Freidkin, en nu al wordt hij gezien als één van de grootste jazztalenten ter wereld. Als je zijn debuutplaat Trial & Error afspeelt, dan hoor je ook gelijk waarom dat zo is. In vrijwel elk nummer speelt zijn polyritmisch drumwerk een grote rol, zonder dat het de overhand heeft.

Scott Yanow, de gelouterde jazz journalist van onder andere Allmusic.com, beschreef het zo: “Throughout the set, Ben Freidkin never plays the expected on drums, constantly creating a musical commentary that inspires the other musicians.”

Het resultaat is een energiek album dat opgebouwd is uit drie verschillende sets, elk met andere muzikanten. Dat hoor je trouwens niet, ik kwam er toevallig achter toen ik wat meer informatie over Freidkin zocht.

De albumopener is gelijk het titelnummer. Trial & Error is één van de vier eigen composities van Freidkin zelf en begint met een spannend loopje van bassist Gon Shani alvorens de rest invalt. Het geluid van zo’n staande bas is echt onovertroffen en wordt gelukkig ook op de rest van het album toegepast. Lekker.

Ook lekker: de toeter van Tai Kalman die af en toe mooi overstuurt en als er dan ook nog een bassolo in blijkt te zitten kan de titeltrack al helemaal niet meer stuk.

Nardis is een nummer van Miles Davis waarin pianist Moshe Elmakias veel ruimte krijgt om te shinen. Ook op de volgende tracks, Running and Desiring hoor je een pianotrio met veel polyritmiek en ferme klappen. Het deed mij veel denken aan het oude werk van The Brad Mehldau Trio, zoals Anything Goes.

Jazzrock

Op Big City Life gaat de boel vervolgens in de versnelling. Freidkin start zijn heimachine op en gooit er een stevig ritme in, waar gitarist Bar Giora helemaal op los gaat. Stevige jazzrock, net als op het volgende nummer Kenny trouwens.

En dan moet het mooiste nog komen. Een tien minuten durende uitvoering van River Man. Ooit geschreven en uitgevoerd door Nick Drake in 1969 en sindsdien vele malen gecovered, maar nooit zo mooi als door Freidkin. Luister maar naar deze opname van zijn ‘afstudeerconcert.’

Eigenlijk is het geen cover, meer een uitgesponnen uitwerking van een thema waarin iedereen de ruimte krijgt om iets toe te voegen. Vooral gitarist Shai Jashek trekt daarbij de aandacht met zijn ingenieuze solo’s . En dan hebben we het nog niet eens gehad over de wonderschone vocalen van Meital Waldman.

Trial & Error is een geweldige plaat die sinds zijn verschijnen eind 2022 meer dan regelmatig afgespeeld wordt hier op Rizoomes. Verplicht luistervoer voor de liefhebber en tegelijkertijd een goed album om mee te beginnen als je nog niet zo thuis bent in de jazz.

Het schurkenevangelie van Duke Garwood

9 januari 2023 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 3 minuten

Zo’n beetje het eerste wat ik deed bij het beluisteren van het nieuwe album van Duke Garwood was Rogues Gospel door de vertaler halen. Schurkenevangelie, kwam er uit. Dat liet ik even op me inwerken, schurkenevangelie. Kon ik ondertussen mooi naar de rest van de plaat luisteren.

Want wat heeft Duke weer een hoop moois in de aanbieding. Niet dat er grote verschillen tussen de nummers zitten. Garwood zet net als anders zijn bekende sound neer van trage gruizige blues, met daarbovenop drijvend die zware bariton van soft spoken zang. Nergens haalt het hoog uit of valt het diep weg.

Elk nummer is daardoor een variatie op een thema, dat van het schurkenevangelie.

Een thema dat hij graag bewerkte met zijn maatje Mark Lanegan, die ons helaas ontviel op 22 februari 2022. Samen maakten ze diverse platen die naadloos aansluiten op de rest van ieders werk.

Muziek waar je beelden bij krijgt van gitaren op veranda’s met ondergaande zon, eindeloze vlaktes van zand en moeras, hier en daar wat mule variations, rain dogs en swordfishtrombones.

Misschien zelfs wel een Nannuflay.

Toch klinkt Rogues Gospel net iets anders dan de twee voorgangers die voorheen weken in mijn CD spelertje huisden, Heavy Love uit 2015 en Garden of Ashes van 2018. Het geluid is opener, lichter en meer gecentreerd rondom de drums, die niet donderen maar vegen, als een borstel op blik of bezems over een olievat.

Garwood maakte deze plaat dan ook met drummer en oude vriend Paul May, die graag met brushes speelt. Van elk nummer namen ze eerst het slagwerk op, dat daarna werd ingevuld met “things that shake and rattle.”

Vervolgens ging er een oud Yamahaatje overheen, een elektriek orgeltje uit 1970. Als laatste vulde Duke de boel aan met gitaar en zang; het schurkenevangelie was daar.

Dit is Disco Lights uit 2015, opgenomen voor de Heavenly Sessions in de Daytrotter/ Church Studios in London. Dat staat niet op Rogues Gospel maar geeft wel een goede indruk van de sfeer op die plaat

Op Love Comet en Whispering trucks gooit Garwood er als extraatje ook nog eens een klarinet en een alt sax tegenaan. Veel gekker moet het niet gaan worden bij Duke; dadelijk wordt ie nog frivool. Maar het zorgt er wel voor dat dit zijn beste album tot nu toe is.

Rogues Gospel is een heerlijke plaat die opmerkelijk goed past in het rijtje beste albums van 2022. Jack Broadbent is net als Duke Garwood een Engelsman die klinkt als een Amerikaan. En de bassist van Dans Dans speelde samen met Garwood in de band van Mark Lanegan. Allemaal gewoon toeval in het rizoom dat muziek nu eenmaal is.

Geen toeval is dat liefhebbers van Mark Lanegan, All Them Witches enTom Waits deze plaat zouden moeten luisteren. Want het schurkenevangelie past prima bij dat boevengilde met hun rasperige zang.

Maar ook de Americana fans van bijvoorbeeld Justin Townes Earle, Jeffrey Foucault en Howe Gelb kunnen hier prima mee uit de voeten. Lekker onderuit in de schommelstoel op de veranda; was er nog ergens een biertje?

Inmiddels staat Duke natuurlijk op de playlist van het Bloemterras, Mostly Blues. Meer muziekverhalen vind je in het Muziekblog

De beste muziek van 2022

3 december 2022 / Ed / 1 reactie

Leestijd: 8 minuten

De beste muziek van 2022. Voor het vijfde keer achtereen zet ik de mooiste nummers van het jaar op een rijtje. Maar deze keer wel weer wat anders dan anders. Het zijn er namelijk maar elf. Elf nummers van de beste albums met de beste video. Impliciet zijn het er eigenlijk dus meer dan honderd. Da’s dan weer heel veel voor weinig. Ook wel eens lekker.

Dat was trouwens geen vooropgezet plan. Net als eerdere jaren hield ik een playlist bij met muziek die me in het lopende jaar was opgevallen. Dat is de basis voor de beste muziek van 2022. De groslijst zie je hieronder, 125 stuks in totaal.

Wat me dit jaar opviel was dat achter sommige steengoeie nummers ook een prachtig album zat. Dat verraste me een beetje. Zoals ik in dit blog betoogde over plaatjes draaien in tijden van Spotify was ik juist overgestapt op playlists met losse nummers, omdat een hele plaat van één artiest steeds vaker verwerd tot een paar hits met wat vullertjes. En nu keerde dat dus toch weer een beetje om. Tof.

Maar nu zat ik dus wel met een keuzeprobleem. Moest ik de beste muziek van 2022 kiezen uit nummers of uit albums?

Doorspoelen

Ik besloot eerst voor de nummers te gaan.

Dat had ik afgelopen jaren immers ook gedaan. En deze keer had ik een nieuwe keuzetest bedacht die ik zelf heel leuk vond. Ik speelde namelijk de jaarlijst diverse keren in de auto af en de nummers waarbij ik niet de neiging kreeg om door te zappen, bestempelde ik als mijn favorieten.

Uit mijn Spotify Wrapped. Little Earl is van The Delines en staat in de beste elf. Diamond en 41 zijn van All Them Witches. Keep on is van Alfa Mist, daarover schreef ik dit blog. En Gardenia is van Kyuss.

Er zijn nummers waartegen iets in je zich verzet om ze door te spoelen. Dat zijn dus gewoon de beste nummers. Probeer het zelf maar eens, een waterdichte test.

Goed.

Toen had ik dus een groslijst met zo’n dertig liedjes. Dat vond ik teveel voor een blog. Eigenlijk was de lijst van 21 beste nummers van 2021 al te lang. (Maar wel een hele goeie).

Nou ja, lang verhaal kort, het tweede criterium, naast een goed liedje, werd dus een goed album. Niet doorspoelen plus goed album is de beste muziek van 2022. Zo eenvoudig werd het. Daarnaast zocht ik naar de leukste video. Liefst live. Want dat kijkt toch lekkerder.

En welk een toplijst is het geworden, de beste muziek van 2022. Helemaal alfabetisch, want één topnummer uitkiezen kon ik niet. Dat laat ik aan jou, als je het wilt. Maar het hoeft natuurlijk niet.

All Them Witches – Holding your breath across the River

All Them Witches (ATW) is op dit moment mijn favoriete band. Ergens tussen stoner, blues en grunge trekken ze een muur van eigen geluid op. Dit jaar deden ze een project, Baker’s Dozen, met elke maand een nieuw nummer voor het gelijknamige album. Holding your breath across the river is uit dat rijtje het mooiste, al was het maar door de toelichting die Michael Parks, de zanger, op Instagram gaf:

Holding Your Breath Across the River is an homage to my younger self. When you are a child, you believe in magic, magical things, rituals that are unfounded by anything except your fresh little kid brain. My sister and I would hold our breath as long as we could while crossing the bridge to go to my grandmothers house for good luck. We would count the seconds until we would turn blue. At some point in one’s life the realization that there is nothing that stays the same moment to moment or even second to second and it thrusts you into the world of change and out of the world of safety that has been constructed around oneself. I miss my younger ignorant self and strive to be like he was.
michael parks

Avishai Cohen – Below

Avishai Cohen volg ik al sinds eind jaren negentig. Het is moderne jazz van een pianotrio, dat veel rockstructuren in zijn muziek verwerkt. Denk aan Esbjorn Svensson Trio en Brad Mehldau, dat soort werk. Enige tijd dacht hij ook te kunnen zingen en dat bracht draken van albums voort. Met Shifting Sands is hij gelukkig weer op het goede pad beland en trakteert hij ons op prachtige melodieën en elegante thema’s. En oh ja, Avishai is die grote aan de bas.

Cass McCombs – Unproud Warrior

Cass McCombs stond vorig jaar ook al in de jaarlijst en nu dus weer, met Unproud Warrior. Het is afkomstig van zijn tiende album, Heartmind. Unproud Warrior is een melancholisch nummer dat folkisch aanvoelt door de viool, maar tegelijkertijd ook jazzy door de drums. Het nummer gaat over een militair die is afgezwaaid en nu, twee jaar later, terugkijkt op waar hij staat.

I made this album as a way to handle the loss of some close friends, Their memories guided me throughout and hopefully they live through the music. Strange to realize, it wasn’t them who were lost, it was me.
cas mccombs

Cowboy Junkies – Five Years

Five Years is natuurlijk geen nieuw nummer, maar zoals de Cowboy Junkies het uitvoeren klinkt het wel zo. Songs of the Recollection is een album vol covers die deze keer voorzien zijn van opvallend gruizig gitaarwerk. En zoals altijd zingt Margo Timmins weer de sterren van de hemel.

Dans Dans – Palm

Dans Dans is een geweldig Belgisch trio dat soundscapes maakt op de grens van rock en jazz, met veel overstuurde gitaar en complexe ritmes. Eerder schreef ik er al dit blog over, dus meer woorden ga ik er niet aan vuil maken. Topband. Het filmpje werd gemaakt door Gabor, als je goed voelt merk je dat ik er naast sta :-).

The Delines – Little Earl

The Delines is een project van Willy Vlautin en zangeres Amy Boone. Ik ken geen zangeres met een melancholischer stem dan haar. Elk nummer is een kleine film op zichzelf, met het Amerikaanse landschap als achtergrond. The oil riggs at night was de eerste kennismaking in 2014 en na Scenic sessions uit 2019 is dit het derde album, vol met prachtige miniatuurtjes zoals Little Earl.

Little Earl was one of the first tracks I brought to rehearsal sessions for the new album, and as it turns out the one that helped create the sound and feel of the entire record. It’s a soul/Tony Joe White inspired groove, and Cory Gray’s horn and string arrangements set the cinematic tone for two brothers who get into a shoplifting-gone-wrong incident at a mini-mart outside of Port Arthur, Texas. I love songs that just drop you in the middle of a scene and that’s what we tried to do here.
willy vlautin

Jack Broadbent – I love your Rock ‘n’ Roll

Over Jack Broadbent en zijn roadmusic van het album Ride schreef ik al eens dit blog. Daar staat eigenlijk alles al in. We moeten terug naar de roots van hoe muziek ooit bedoeld was. Jack ride ons wel even voor.

Jack White – A tip from you to me

Jack White was ooit de helft van The White Stripes en deed daarnaast mee in The Raconteurs en The Dead Weather. Sinds 2012 maakt hij solo albums, maar geen een was er zo goed als Entering Heaven Alive. Weg zijn de nerveuze ritmes en de gekke gitaartjes. Daarvoor in de plaats kwamen piano’s, acoustische bas en echte nummers. Opeens klonk het als de oude Rolling Stones.

Makaya McCraven – In these Times

Makaya McCraven, jazzdrummer extraordinaire. Een van de hardst werkende muzikanten, die jaarlijks minimaal één nieuw album aflevert. Ook in 2020 eindigde hij hoog in mijn jaarlijstje. Met In these Times was hij tien jaar bezig, omdat ie steeds weer nieuwe laagjes toevoegt aan zijn nummers. Elk muziekstuk wordt zo een mini compositie op zichzelf die ook live moet kunnen worden uitgevoerd. Zoals goed te horen en te zien is op deze registratie van Le Guess Who.

Russian Circles – Gnosis

Russian Circles volg ik ook al geruime tijd. Intelligente herrie, noem ik het maar, zonder zang. Dat laatste is namelijk waar ik een weinig overheen ben gegroeid in de loop der jaren, metalzangers met stupide teksten. Gelukkig is er dan de postmetal van groepen als Casa Sui, God is an Astronaut en Russian Circles. Geluid op tien en gaan.

Seth Walker – The future ain’t what it used to be

Seth Walker, daar weet ik niet zo veel van. Behalve dat ie ongeveer zo oud is als ik en ook een baardje heeft. I hope I know is zijn nieuwste album en staat vol met rustige Americana, op de blues af. Het is een reflexieve plaat, vol overdenkingen over de schaduwzijden van het leven en hoe je daar mee om moet gaan. Daarom had ik ook eerst River willen plaatsen, maar de video van The future ain’t what it used to be is mooier. De tekst van River wil ik je als Stoïcijn toch niet onthouden. Kan je het liedje er zelf bij opzoeken.

There’s a river runnin thru us
There’s a current you cant see
If you fight it, it’ll drown you
But surrender will set you free

I’ve spent my life hiding
Hiding from the truth
The only fool I was fooling
Is standing in front of you

River ol river, have your way with me
River ol river, wash me out to sea

Consider this an invitation
I extend to you
And don’t forget your demons
They’re welcome too

River ol river, have your way with me
River ol river, wash me out to sea
seth walker

Inmiddels is het eerste nummer voor de groslijst van 2023 alweer opgeslagen. Maar of Joe Henry de eindlijst gaat halen is verborgen in de toekomst, die volgens Seth ook nog eens anders is dan ie altijd is geweest.

Stoïcijns Stoeien met je Ego

30 juli 2022 / Ed / 1 reactie

Leestijd: 12 minuten

Stoïcijns stoeien met je ego, dat is iets wat elke crisismanager geregeld moet herhalen. Zodat ie weet wat het is, wanneer het zich roert en wat ie eraan moet doen. Want ego kan lelijk in de weg zitten tijdens crisis. Het allermooiste is echter als je je ego verliest, zo laat het verhaal en de muziek van de Köln Concert zien. Want dan ontstaat er ruimte voor kunst.

En kunst, zo had ik al eens in een blog geschreven, maakt je een betere crisismanager. Omdat je daardoor leert omgaan met abstracte concepten en betekenisgeving. Vaardigheden die ook van belang zijn tijdens crisismanagement. In dat blog beschrijf ik ook enkele oefeningen om je kunstgevoel te ontwikkelen en dat zal ik nu weer doen, maar dan over ego. Eigenlijk is het één grote oefening: leer te kijken, lezen en luisteren zonder oordeel. Zonder ego.

Want ego is the enemy, schrijft Ryan Holiday in het gelijknamige boek. Ego is een ongezond geloof in je eigen belangrijkheid. Holiday heeft het in zijn boek bijna uitsluitend over een te groot ego, maar voor een crisismanager is een te klein ego eigenlijk net zo erg. Omdat je je dan te onbelangrijk maakt. En dat is ook niet goed. Ego komt dus altijd in twee maten: te groot of te klein. Het enige ego dat precies past is geen ego.

All you need to know and observe in yourself is this: whenever you feel superior of inferior to anyone, that’s the ego in you
eckhart tolle

Stoïcijns Stoeien met je Ego

In dit blog presenteer ik vier eenvoudige oefeningen stoïcijns stoeien met je ego: bekijken, beschouwen, bewonderen en beschrijven. Past allemaal in Prohairesis, de nobele kunst van het jezelf voorbereiden op jezelf. Ik leg de oefeningen eerst even uit en daarna beschrijf ik een deel van mijn eigen oefening Stoïcijns Stoeien met je ego.

Bekijken kan het makkelijkst op TV, maar een congres, lezing of college volstaat ook. YouTube filmpjes, vlogs, podcast, allemaal prima. De oefening is heel simpel en bestaat uit het kijken en luisteren zonder oordeel. Elke keer als je er iets van vindt stel je jezelf de vraag: ben ik dat of is het mijn ego? En wees eerlijk, hè, je doet dit voor jezelf.

Stel jezelf ook de vervolgvraag: waar komt dat dan vandaan? Zoek je erkenning? Buk je voor de verantwoordelijkheid? Is het je te groot? Of blieft Ons Soort Mensen dit niet? Deze vorm van introspectie moet ook zonder oordeel gebeuren. Wees nieuwsgierig naar jezelf, maar oordeel niet.

Stoicijns stoeien met je ego — De Köln Concert van Keith Jarrett is een meesterwerk en zie je zometeen bij de oefening over bewonderen.

Beschouwen gaat over tekst. Omdat je daar minder als persoon bij betrokken bent staat het wat verder van je af. Ook hier weer geldt: wat vind je er van en ben jij dat of is het je ego? Maar daarnaast moet je ook letten in hoeverre de tekst over ego gaat. Van de schrijver, de geïnterviewden, of wie er dan ook in figureert. Maak een ego-antenne. Een egotenne.

Bewonderen is beleven zonder ego. Hier gaat het niet over meedoen of meekijken, maar over meevoelen. Met je volle aandacht, dus niet er nog wat naast gaan zitten doen. Focus. Probeer dat ego te verliezen en ga volledig op in de kunst, sport of whatever je bewondert.

De laatste oefening is beschrijven. Bijvoorbeeld in een dagboek. De oude Stoïcijnen zoals Marcus Aurelius en Seneca hielden een dagboek bij. Een egodocument. Om te kijken welke vorderingen ze maakten. Ik heb van deze vier oefeningen dit blog gemaakt: een beschrijving van bekijken, beschouwen en bewonderen.

Bekijken: Zomergast

Het is inmiddels vaste prik: zodra op TV Zomergasten gaat lopen, start er in de NRC een serie dubbelinterviews die ze het Zomeravondgesprek noemen. Beiden volg ik graag, alhoewel ik eerlijk moet toegeven dat ik Zomergasten ook wel eens overslagen heb omdat ik de interviewer niet zo goed trok. Zoals dit jaar weer het geval is. Of nog steeds, kan ik beter zeggen, want dit is het zesde jaar dat Janine Abbring daar de vragen stelt.

“Everything that irritates us about others can lead us to an understanding of ourselves,” zegt Carl Jung daarover. Waarna de Stoa laat vragen of ik het ben die daar op de bank zit te klagen, of mijn ego. En of ik er nog wat aan ga doen. Want anders moet je het accepteren. Dat is hoe de Stoïcijn denkt.

Toch maar kijken dus, zonder oordeel, is dan mijn antwoord aan mezelf. “TV kijken lijkt zo wel heel veel op oefenen”, klaag ik nog wat na, waarop de Stoïcijnen zeggen dat het hele leven een oefening is. Zonder dat bereikt een mens namelijk nooit Ataraxia, oftewel zielenrust. Want altijd is er de vraag: ben jij dat of is het je ego? Moeilijker is de oefening niet, qua vraag. Het antwoord erop meestal wel.

De eerste Zomergast van 2022 was Humberto Tan. Zijn thema van de avond was dat je zelf verantwoordelijk bent voor je geluk. Kijk niet naar de omstandigheden, want daar kan je niets aan veranderen, maar kijk naar jezelf. En leef je in anderen in. Wees empathisch, zo kom je dichter bij elkaar. Om dat te illustreren had hij onder andere een filmpje meegenomen van Robin van Persie.

In dat filmpje legt van Persie uit dat een winnaar altijd kijkt hoe hij zichzelf kan verbeteren. Want dat is waar je invloed op hebt. Klaag niet over anderen en geef niemand anders de schuld van wat jou overkomt. Dat maakt je een loser.

Toegegeven, de termen loser en winner zouden misschien niet de eerste zijn die ik zou uitkiezen, maar verder klopte het verhaal als een bus. Kijk naar jezelf en schud je ego van je af, ongeacht of het een te groot dan wel te klein ego is. Want in de weg zit het.

When we remove ego, we’re left with what is real.
ryan holiday

Beschouwen: Zomeravondgesprek

Dat bleek ook uit het zomeravondgesprek uit de krant van 24 juli. Daarin troffen Leonne Stentler en Liza Ferschtman elkaar. Van beiden had ik nog nooit gehoord. Leonne is een ex-voetballer die nu analist is bij Studio Sport. En Liza is violist die internationaal furore maakt. Zonder dat het woord ook maar één keer viel ging het hele stuk over ego. Welke tegenslag overvalt je soms en hoe ga je daar mee om? Maar vooral ook: hoe houd je jezelf in de tang door je angst dan wel gefnuikte ambitie?

Zo had Leonne vroeger eens haar achillespees gescheurd en was daarna lang geblesseerd geweest. Daardoor verloor ze haar contract bij Ajax en haar uitzicht op een basisplaats in Oranje. In het dubbelgesprek ging het vervolgens zo verder.

“Een mindere club bood me de kans op amateurbasis verder te gaan, maar dat kon ik niet meer opbrengen. Zou jij met minder dan wat je nu hebt genoegen nemen?”

Liza: „De leidende vraag in mijn leven is: ben ik überhaupt goed genoeg? Als ik niet meer kon optreden, zou ik les kunnen geven. Al kan dat nooit de pijn van het niet-musiceren verzachten.” Ze wendt haar hoofd af, ziet er opeens wat bedrukt uit. „Het idee dat je niet weet of je ooit weer op hoog niveau kunt voetballen – of in mijn geval: spelen – beangstigt me.”

Leonne knikt. „Ik vraag me nog steeds af of het dapper of laf was om te stoppen.”

Liza: „Heb je er vrede mee?”

Leonne: „Dat wel, omdat ik nu op een andere, goede plek ben, die anders buiten bereik was gebleven. Zo verantwoord ik het aan mezelf.”

Liza: „Ik vind het dapper. Niet kiezen betekent jezelf opvreten.”

Leonne: „Dan doen anderen het voor je. Ik wilde mijn leven in eigen hand houden. Ajax verlengde mijn contract niet, waarmee mijn Oranje-droom in rook opging. Nog zo’n klap in het gezicht verdroeg ik niet.”

Nou is niet alleen TV kijken een oefening, de krant lezen ook. Meerdere alinea’s, één vraag: wat is hun ego en wat zijn ze zelf, denk jij? Besef goed dat je antwoord ook over jou kan gaan, volgens Carl althans. En ja, dat ik dit stukje laat zien zegt ook iets over mij.

Carl Jung 1935. Everything that irritates us about others can lead us to an understanding of ourselves. Foto publiek domein

Geheel los daarvan, naarmate ik vorderde met dit blog en ik stukken uit het gesprek meerdere keren opnieuw las, merkte ik dat ik steeds nieuwe betekenis aan het interview ging geven. Hoe meer ik zonder oordeel las, hoe meer nieuwe dingen ik er in ging zien. Hetwelk de inhoud van mijn mening overigens niet veranderde, alleen de vorm. Het was een constatering zonder waardeoordeel geworden.

En dat schreef ik dus op, dat alleen maar consumeren van tekst een ander inzicht geeft dan er mee te werken. Zoals in deze oefening. Hier in dit blog.

Ego verliezen

Het gesprek ging door, nog steeds over ego. Nu ging het over je ego verliezen en het besef dat je zonder ego in verbinding staat met iets groters. Iets dat niet oordeelt en ruimte geeft aan een geheel waar jij als vanzelf onderdeel van bent. De Stoïcijnen noemen dat Sympatheia, de Boeddhisten verlichting, weer anderen noemen het een spirituele ervaring of Flow. Maar in wezen is het allemaal hetzelfde, alleen de weg erheen is anders.

That which is not good for the bee-hive cannot be good for the bees
marcus aurelius

“Leonne kijkt naar de kist aan haar voeten. „Zou er voor jou een leven zonder viool kunnen bestaan?

Het blijft even stil. „Weet je”, zegt Liza, „eerlijk gezegd hou ik helemaal niet zoveel van de viool. Toeval wilde dat dit mijn instrument werd om muziek te maken. Mensen zeggen wel eens dat het lijkt alsof de viool één is met mij, een verlengstuk van mijn lichaam. Dat gebeurt omdat ik het instrument wil vergeten. Het mag niet de muziek – mijn echte hartstocht – in de weg zitten. In de ideale wereld is dat wat de viool is, dan spelen we niet het muzikale werk, maar zijn het, vallen ermee samen.”

Overal waar je jezelf in kunt verliezen, kun je jezelf vinden.

Sommigen doen dat met muziek, anderen vinden het in mindfulness, in de natuur, tijdens het afbeulen in een sport of in religie. Het kan van alles zijn, als het maar dat ego sloopt, klein dan wel groot. Dan ontstaat er iets bijzonders, zegt Liza: je speelt de muziek niet, je bent de muziek.

Bewonderen: Köln Concert

Een van de mooiste voorbeelden daarvan is de Köln Concert van Keith Jarrett. Niet alleen die muziek is bijzonder, het verhaal eromheen ook.

Het is 24 januari 1975. Keith Jarrett is dertig en dan al wereldberoemd, onder andere door zijn werk in de band van Miles Davis. Jarrett heeft net een paar uur in een Renault 4 gezeten met zijn manager Manfred Eicher, de platenbaas van ECM, aan het stuur. Hij heeft veel last van zijn rug, al twee dagen slecht geslapen en een humeur om op te schieten.

Bij aankomst in het operahuis van Köln blijkt tot overmaat van ramp de verkeerde piano opgesteld te staan. Niet de Bösendorfer 290 Imperial concert grand piano is geplaatst, maar de veel kleinere Bösendorfer baby grand. Een babypiano; elke keer dat Herman van der Zand dat tegen Martin van Dijk zegt in de quiz ‘Met het mes op tafel’ denk ik daarom aan de Köln Concert.

Bijna was Jarrett hem weer gesmeerd, maar de 18 jarige concertpromoter Vera Brandes weet hem over te halen om toch te spelen. Twee technici, er nog even snel bijgehaald om de piano te stemmen, besluiten om een paar microfoons neer te zetten. Wie weet kunnen ze er nog wat van leren later.

Dan gaat Jarrett zitten, ingesnoerd in een korset om zijn zere rug te ondersteunen.

En hij begint.

De eerste tonen klinken precies als de pauzebel van het Operahuis, het publiek lacht zachtjes. Later zou Jarrett zeggen dat die goede stemming voor een groot deel het concert heeft bepaald. Na de start houdt hij even in, herhaalt de beginnoten nog eens en dan stroomt de improvisatie er als vanzelf uit.

“The most important thing in a solo concert is the first note I play, or the first four notes. If they have enough tension, the rest of the concert follows almost as a matter of course.”
keith jarrett

Improviseren is met niets beginnen in een lege ruimte. Na elk thema voel je Jarrett zoeken welke kant op te gaan. Steeds vind hij een nieuwe ruimte om te exploreren, iets toe te voegen om je in mee te nemen. Dat is een spannende gedachte: zowel de pianist als de luisteraar weet niet wat er zo meteen gaat komen en zodra het gespeeld is, is het weer weg. Een ultiemere beleving van in het hier en nu is nauwelijks te verzinnen. Zolang dat ego maar wegblijft, want dan moet er weer iets van gevonden worden en dat verjaagt de magie.

Allerlei thema’s komen voorbij, tot aan folk, rock en filmmuziek toe. Na zo’n tien minuten begint Jarrett af en toe mee te neuriën, iets wat hij vaker zal doen tijdens de 67 minuten die het concert duurt. In de laatste paar minuten van deel 1 zit ie zowat mee te zingen. Het draagt bij aan de gloedvolle beleving van de muziek en de ervaring dat hier een pianist zit die één is met zijn werk en met de piano. Of in de woorden van Liza: hij speelt het niet, hij is het.

Dat de piano halfgaar was volgens Jarrett kun je als gemiddeld luisteraar nauwelijks horen. Kennelijk compenseert hij met zijn spel de zwakke registers, waardoor het juist zo’n magische klank heeft gekregen.

Manfred Eicher zei daar ooit over: “Probably he played it the way he did because it was not a good piano. Because he could not fall in love with it he found another way to get the most out of it.”

Naakt

Wat je ook goed merkt is de spanning van een live optreden. Jarrett speelt voor een zaal vol mensen die door hun aandachtig luisteren een verbinding met elkaar en hem leggen die je nu nog steeds terughoort, ook al is het 47 jaar later. Toen ik opnames uitcheckte van andere pianisten die de Köln concert nagespeeld hadden in een studio, miste ik die live kwaliteiten direct. Soms kun je ook wat je niet hoort, horen.

Seneca ondertekende zijn brieven met Vale! Wees sterk, wees waardig.

Opvallend is dat muzikanten die spelen zonder ego dat als naakt kunnen ervaren. In het zomeravondgesprek vergelijk Lize optreden een striptease. Jarrett formuleerde het zo: “Again and again it’s like stepping on stage naked.”

Kennelijk is je ego dus ook een jas die je beschermt. Het is goed om dat niet te vergeten. Zorg er wel voor dat ie niet te groot of te klein wordt door geregeld een potje stoïcijns stoeien met je ego in te plannen. Da’s goed voor ‘m.

Stoïcijns stoeien met je ego is iets dat je vaak moet herhalen. Het is net als met tandenpoetsen; met één keer vijf uur schrobben ben je niet klaar voor de rest van de maand. Voor iedereen die er toch wat tegen opziet heb ik nog een vijfde oefening, een beetje een controlelampje zoals beschreven in het personal resource management. Een oefening voor in het moment.

Elke keer als je in een vergadering, een bijeenkomst, in de winkel of waar dan ook een ontregelende emotie voelt opborrelen (verontwaardiging, boosheid, verongelijktheid, angst) ga er dan niet in mee maar laat het voorbijtrekken. Kijk het na als het langzaam weer verdwijnt. Vraag je af waar het vandaan komt; is het echte emotie of is het je ego? Schrijf het op in je dagboek en kijk er af en toe weer eens naar terug. Zit er een ontwikkeling in? Ben je al lekker op weg naar Ataraxia (zielenrust)?

Tot slot: iedereen die dit blog geleuter vindt moet elke dag oefenen. Te beginnen met oefening vijf over dit blog.

Vale!

Op Rizoomes zijn inmiddels diverse blogs over Ego en Prohairesis verschenen. Bijvoorbeeld deze, over het gevaar van een groot Ego. Maar ook Tenerife: de psychologie achter een vliegtuigcrash, Alle crises ben je zelf, Mag ik van de crisiscompetenties de kwinkslag?, Waarom gevoel voor kunst je een betere crisismanager maakt en Het met de kennis van nu syndroom. In het hoofdstuk Prohairesis vind je meer blogs over de nobele kunst van het jezelf voorbereiden op jezelf.

Mostly Blues van het Bloemterras

24 juni 2022 / Ed / 2 reacties

Leestijd: 6 minuten

Mostly Blues van het Bloemterras is een blog over de gezamenlijke playlist die ik sinds een paar maanden met een vriend uitwissel. Dat is nog leuker dan ik vooraf had bedacht, kan ik je zeggen, en ik maak je daarom graag deelgenoot van een paar ontdekkingen. Tien, om precies te zijn. Die zijn nogal, nou ja, mostly blues.

Toen ik in 1984 ging studeren in Utrecht was Gabor de mentor van ons introductiegroepje. We konden het samen direct al goed vinden en hadden enthousiaste gesprekken over muziek, zwarte gaten en Star Trek. Om maar een paar onderwerpen te noemen. Niet dat we ons zelf nerds vonden, overigens. En nog steeds vinden we dat niet. Ontkenning kan een leven lang duren.

Het Bloemterras was toen geruime tijd onze vaste plek. Dat leek ons dan ook een prima naam voor onze gezamenlijke playlist. Omstebeurt zetten we een nummer op die lijst. We hadden slechts één regel: ieder mocht van elke artiest maar één liedje plaatsen en pas als de ander dezelfde artiest had opgevoerd was ie weer helemaal vrij. Buut-vrij. Maar die regel blijkt opmerkelijk eenvoudig te omzeilen. Dus nu hebben we geen regels meer. Want er komt toch mostly blues op.

Muzieksmaak

Want dat was wel één van de opmerkelijke ontdekkingen van het Bloemterras: in de afgelopen 38 jaar is onze muzieksmaak dichter naar elkaar gegroeid dan hij indertijd was. De zwaarste metalen zijn er afgeroest en vervangen door diverse jazzstijlen, soul, beetje funk, nog best wel wat rock, maar mostly blues.

Andere ontdekking: als je samen zo’n lijst gaat maken wordt ie volledig anders dan je had gedacht. Je wordt verrast door vondsten van de ander, maar ook van jezelf. Want je gaat toch een beetje verder zoeken dan normaal. Niet te veel op het platgetreden pad, het liefst. Associaties achterna die je nooit had gekregen als je een eigen lijst opstelt. Even googelen, soms. Want er moet ook een verhaaltje bij over de mail. Het is niet alleen maar een liedje plaatsen. Zo makkelijk kom je er niet vanaf bij Gabor en Ed.

Zo groeit de playlist ondertussen als een rizoom alle kanten op. Als ik dit schrijf staan we op 295 nummers. Mostly blues, maar niet alleen. Tien verrassingen wil ik met jullie delen.

Verrassingen, omdat bijvoorbeeld het nummer nieuw is, althans voor ons. Er zit namelijk ook best wat oude meuk bij. Het kan ook zijn dat we het lied gewoon vergeten zijn, gemist hebben door andere muziek of omdat het Spotify algoritme het pas nu onverwacht voorschotelt. Want ook dat algoritme past zich aan, weten wij inmiddels.

Maar ik wil het vooral delen omdat het zo leuk is om te doen. Ik gun iedereen een gezamenlijke playlist als het Bloemterras. Met mostly blues. Of wat anders. Als het maar verrast.

Tien verrassingen van het Bloemterras

Hieronder presenteer ik de tien verrassingen van het Bloemterras. Het zijn niet automatisch de beste nummers. Die hebben vaak al eerder aandacht gehad in andere blogs over muziek, zoals Sam Baker, Andrew Duhon of Alfa Mist. Of in de jaarlijsten van 2018, 2019, 2020 of 2021. Dan wel staan ze straks in de jaarlijst van 2022. Maar die komt pas begin december. Wie weet met mostly blues.

Daar gaat ie.

Bob Reynolds Guitar Band – Can’t wait for Perfect

Bob Reynolds toetert zich een slag in de rondte. De man participeert in allerlei projecten, zoals Snarky Puppy en bij John Mayer. En zo nu en dan komt ie met een eigen plaat, zoals Guitar Band in 2017. Voor het Bloemterras had ik nog nooit van Reynolds Guitar Band gehoord, maar dat album staat ondertussen bij mijn favorieten.

Admiral Freebee – Get out of Town

Admiral Freebee uit België. De DaDa is daar nooit ver weg, net als het absurdisme. En dat hoor je bij de Admiraal. Ik wist dat ie bestond, het album is immers al uit 2003. Maar dat het zo goed was, heb ik toen niet gehoord. Kennelijk te druk gehad met herrie, toen. Een herontdekking, dus, doch tijdloos.

Taj Mahal – Senor Blues

Taj Mahal kende ik van naam, maar niet zo goed van muziek. Senor Blues is een cover van Horace Silver en die jazzinvloeden liggen er niet zo’n klein beetje dik bovenop. En dat klinkt best lekker. Alleen van dat basloopje in het begin krijg je al zin. Het hele album is trouwens top. Maar wel mostly blues.

Josh Teskey & Ash Grunwald – Low Down Dog

Roots. Mississipi. Dat was de eerste associatie met het album van dit illustere gelegenheidsduo uit Australië. Normaliter doet Josh aan Memphis soul met z’n andere Teskey Brothers en grossiert Grunwald in fuzzy gitarenblues. Maar bij Low Down Dog waan ik me in een wastobbe naast de rivier, met kampvuur en een glaasje whisky.

Dan Patlansky – Big Things Going Down

Dan Patlansky is de incarnatie van Steve Ray Vaughn. Maar dan uit Zuid Afrika. Had ie in Amerika gewoond, hij was nu wereldberoemd. Nu moet ie het met Rizoomes doen, doch elke reis begint met één stap. Big things going down is in deze live uitvoering nog mooier dan het origineel. En die is al zo goed.

Dr. John – I don’t want to Know

De good Doctor, alias de Nighttripper, daarvan dacht ik dat ik toch wel zo’n beetje alles wist. Niet dus, blijkt. Zijn album Anutha Zone uit 1998 is volledig aan me voorbij gegaan en is misschien nog wel beter dan mijn tot nu favoriet Locked Down. Van Anutha Zone deze prachtige cover van John Martyn.

Merry Clayton – Southern Man

Merry Clayton, geboren op Eerste Kerstdag 1948 (precies daarom is het ook Merry) is iemand die ik mijn hele muzikale leven al ken zonder dat ik het wist. Zij deed de vocalen in Gimme Shelter. Ja, u kent haar dus ook. Daarnaast backte ze ook vocals in Sweet Home Alabama van Lynyrd Skynyrd. Luister eens goed naar dit nummer Southern Man en verbaas u met mij waarom ze niet net zo beroemd is geworden als pak ‘m beet Aretha Franklin.

Ronnie Earl – Why can’t we live Together

Ronnie Earl is één van de frequente bezoekers van het Bloemterras. Vier keer staat ie er op, waarvan twee keer met z’n Broadcasters. Zo makkelijk is het dus om de buutvrij te omzeilen. Earl heeft een gitaargeluid uit duizenden, en hoewel mostly blues, zit er veel soul en jazz verwerkt in zijn muziek. Why can’t we live together is ook bekend als cover van Sade, maar die versie valt in het niet bij die van Ronnie, met Diane Blue op vocals.

Bob Dylan – Black Rider

Black Rider van Bob Dylan is misschien wel één van mijn grootste verrassingen van het Bloemterras. Al helemaal toen ik er achter kwam dat het van één van zijn laatste albums kwam, Rough and Rowdy Ways. Verder weet ik helemaal niets van de beste man, behalve de dingen die iedereen van hem weet. Dus work to do there is, zei Yoda. Go and Listen!

Ibrahim Maalouf – Beirut

Ibrahim Maalouf kende ik al wat beter van mijn jazz zoektochtjes. Daar hield ik een wat dubbel gevoel aan over. Sommig werk vind ik prachtig, vooral het oudere. Zijn nieuwe muziek neigt nogal naar bombast en daar hou ik niet zo van. Onlangs bracht hij echter een nieuwe plaat uit omdat hij veertig werd, met daarop een nieuwe bewerking van Beirut. Die stad had al mijn warme belangstelling sinds dit blog over de detonatie en daardoor was ik extra benieuwd naar deze uitvoering met de Belgische gitarist Francois Delporte. It’s Maalouf, Captain, but not as we know it. In één woord prachtig.

Tien verrassingen van het Bloemterras. Ik hoop dat het je inspireert om ook zo’n gezamenlijke playlist op te zetten. Ook al is het niet met mostly blues. En anders kun je natuurlijk altijd onze lijst van het Bloemterras blijven volgen.

Scheurtjes in het Spotify schild

23 april 2022 / Ed / Geen reacties

Leestijd: 5 minuten

In januari steekt er opeens een stormpje op rondom Spotify en Neil Young. Waait de crisis over of is er meer aan de hand? Is er sprake van een fundamental surprise? Dreigt er een institutionele crisis?

Zo’n drie jaar zit ik nu op Spotify, denk ik. Precies weet ik het niet meer. Wel dat ik heel lang heb gewacht met streamen, omdat teveel van mijn favoriete bands er niet op stonden. Maar toen ik eenmaal om was, was ik er gelijk ook dik tevreden over. Ik schreef er zelfs een blog over, plaatjes draaien in tijden van Spotify.

Tekening Wendy Kiel

Deze week kwam Spotify wederom dik in het nieuws. Er was herrie in de tent, die trouwens al eerder was ontstaan. Het begon met een open brief op 13 januari van zo’n 270 artsen en wetenschappers, die hun bezorgdheid uitten over een podcast van Joe Rogan. In die podcast liet Rogan een zekere Robert Malone aan het woord, die volgens de briefschrijvers gevaarlijke onzin over corona verkoopt. Naar hun mening moest Spotify hier ingrijpen.

Neil Young

Maar Spotify deed niets. Geen brief terug, geen persbericht, niets. Midden in dat vacuüm kwam Neil Young met een open brief aan zijn management, waarin hij aandrong om zijn muziek van Spotify af te halen. Dat was trouwens niet de eerste keer. Al eerder had Young de hele bende van de streamer gehaald vanwege de in zijn ogen belabberde geluidskwaliteit. “In mijn tijd kreeg je nog 100% van de muziekkwaliteit te horen,” brieste hij. “Onder Spotify nog maar 5%.”

Toch kwam hij weer terug op het platform, zij het tegen zijn zin, want de geluidskwaliteit is nog steeds niet verbeterd. “Dit is de plek waar jonge mensen hun muziek ontdekken”, zei hij daarover. “Als ik er vanaf ga, word ik niet meer gevonden.” Young had zo’n zes miljoen luisteraars per maand.

Screenshot van Twitter, 27 januari 2022. Er waren zoveel mensen die tegelijkertijd hun account wilden deleten dat de server van Spotify het niet aan kon. Daardoor was het tijdelijk onmogelijk je account op te zeggen.

Overigens verkocht Neil Young vorig jaar de helft van zijn muziekrechten aan het investeringsfonds Hipgnosis Fund. Daar kreeg ie 150 miljoen dollar voor. De inkomsten van Spotify zal hij dus niet erg missen. Hij kan dus ver gaan zijn in strijd.

I’ve decided to remove all my music from Spotify. Irresponsible people are spreading lies that are costing people their lives. I stand in solidarity with Neil Young and the global scientific and medical communities on this issue.
joni mitchell

Inmiddels hebben ook Barry Manilow en Joni Mitchell besloten van Spotify af te stappen. Tot groot plezier van concurrenten als Apple en Deezer. Die grijpen deze kans aan om zich te profileren als streamingsdienst van hoge kwaliteit waar je wel alle muziek nog kunt vinden.

Ook de kranten laten de kwestie niet onberoerd. Er wordt veel over geschreven en dat maakt vervolgens steeds weer meer los. Het helpt daarbij niet dat Spotify zich in een hooghartig stilzwijgen hult en anders dan een summier statement aan de Washington Post niets van zich laat horen. Zo komt de rollende sneeuwbal niet tot stilstand. Niet vanzelf.

Institutionele crisis

Eigenlijk kun je wel spreken van een institutionele crisis voor Spotify. De weerstand tegen het platform is al geruime tijd aan het groeien. Ze zouden te weinig betalen, hun muziekkwaliteit is slecht, ze zijn vooral bezig met hun eigen groei en gedragen zich als een rupsje nooitgenoeg. Deze opvatting over Spotify is nu geëscaleerd naar een kritiek incident. Spuit de negatieve onderstroom dadelijk als een niet te stoppen vulkaan naar buiten, of loopt het af met een sisser?

Ikzelf vraag me vooral wat ze nu in de directiekamer van Spotify overwegen. Zitten ze in een fundamental surprise en hebben ze geen idee wat er aan de hand is? Hebben ze een te groot ego opgelopen en ga ze gewoon door, ondanks wat al die domme stervelingen ervan vinden?

Of snappen ze dat deze crisis uit de krant een sociaal conflict is over ethiek, eentje die gaat over normen, waarden en rechtvaardige beloning. Die hen in het beklaagdenbankje heeft geplaatst, waardoor zij nu iets moeten doen om de weerstand weg te nemen. Een iets wat Spotify zelf zal moeten opbrengen, bijvoorbeeld geld en geluidskwaliteit, ten gunste van hun klanten en leveranciers. Een offer.

Gelukkig heb ik mijn CD’s nog.

Kleine Crisiskrant update van 28 januari

Op 28 januari schrijft Forbes dat de kwestie rondom Young & Mitchell inmiddels flink in de papieren loopt. In een week tijd verloor Spotify vier miljard van zijn beurswaarde, 25% van de totale waarde. En maar liefst 45% van de waarde over een heel jaar bezien.

Verloop van aandeelwaarde Spotify. De brief van de artsen en wetenschappers verscheen rond 13 januari. Daarna ontstond de kwestie Young & Mitchell, die rond 25 januari escaleerde. Grafiek komt van deze website

Kleine update 23 april 2022

Na de eerste uitstroom zijn er niet opvallend veel wereldacts van Spotify vertrokken. Uit mijn eigen lijstjes verdwenen er wel een paar, zoals Shellac en Iain Morrison. Daar liggen maar heel weinig mensen wakker van. Het is echter niet duidelijk of dat al dan niet te maken had met Young-gate.

Eind april werd wel bekend dat de Obama’s hun podcast contract met Spotify niet verlengen. Wat daar de reden voor is blijft vooralsnog in nevelen gehuld. Al met al lijkt de crisis voor Spotify voorlopig weer te gaan liggen.

Alfa Mist – Variables

The Cold Stares – The Joy

Cowboy Junkies – What I Lost

Erik Truffaz – Route de Nuit

Fantastic Negrito – Oh Betty

GoGo Penguin – Ascent

Gov’t Mule – Made my Peace

Graveyard – Bright Lights

Ida Mae – My whispers are Wildfire

Jason Isbell – Miles

Little Hurricane – Mary’s Lamb

London Brew – Miles chases new Voodoo

Ceramic Dog – Order of Protection

Mick Flannery – Goodtime Charlie

Pony Bradshaw – A free, roving Mind

Robert Connely Farr – Must’ve been the Devil

Tony Holiday – Get By

The Van Pelt – Image of Health

All Structures Align – Hopes are Quartered

Cat Power – Like a Rolling Stone

Chris Cornell – Ground Zero

Rush – Peaceable Kingdom

John Hiatt – When New York had her heart broke

Living Colour – Flying

Bruce Springsteen – Empty Sky

Tori Amos – I can’t see New York

Melissa Etheridge – Tuesday Morning

Steve Earle – Ashes to Ashes

Prince – Cinnamon Girl

Craig Finn – Newmyer’s Roof

James – Hey Ma

Updated Spotify Playlist Disastersongs of 9/11

Vondel

Milton

Lucifer

Higgs Hoson Blues

Man in the long black coat

Man in Black

Way down in the Hole

Covers

Update 5 mei 2023

Red Right Hand

Jazzrock

Doorspoelen

All Them Witches – Holding your breath across the River

Avishai Cohen – Below

Cass McCombs – Unproud Warrior

Cowboy Junkies – Five Years

Dans Dans – Palm

The Delines – Little Earl

Jack Broadbent – I love your Rock ‘n’ Roll

Jack White – A tip from you to me

Makaya McCraven – In these Times

Russian Circles – Gnosis

Seth Walker – The future ain’t what it used to be

Stoïcijns Stoeien met je Ego

Bekijken: Zomergast

Beschouwen: Zomeravondgesprek

Ego verliezen

Bewonderen: Köln Concert

Naakt

Muzieksmaak

Tien verrassingen van het Bloemterras

Bob Reynolds Guitar Band – Can’t wait for Perfect

Admiral Freebee – Get out of Town

Taj Mahal – Senor Blues

Josh Teskey & Ash Grunwald – Low Down Dog

Dan Patlansky – Big Things Going Down

Dr. John – I don’t want to Know

Merry Clayton – Southern Man

Ronnie Earl – Why can’t we live Together

Bob Dylan – Black Rider

Ibrahim Maalouf – Beirut

Neil Young

Institutionele crisis

Kleine Crisiskrant update van 28 januari

Kleine update 23 april 2022

Trending Posts

Categorized Tag Cloud

Archieven