Wanderings in crisis

Tag: Disastersongs

Disastersongs of 9/11

Leestijd: 11 minuten

Disastersongs of 9/11 is een lijst van 11 nummers die allemaal gaan over de aanslagen van 11 september 2001. Het is de tweede serie liedjes over ongevallen en rampen in het Museum of Accidents.

Die eerste serie ging over shootings. Daarvan viel me toen al op hoe gevarieerd de muziek over dergelijke gebeurtenissen eigenlijk is. Heel wat anders dan de originele disastersongs, dat voornamelijk folkliedjes waren over mijnrampen en treinongevallen.

Ook in Nederland bestaat er een traditie van rampliederen. Lotte Jensen deed er onderzoek naar en publiceerde zelfs een CD met dergelijke muziek. Hij staat op Youtube, voor de liefhebbers. Zelf kies ik liever voor de wat modernere muziek onder de disastersongs.

Disastersongs of 9/11
In 2012 waren we in New York en bezochten daar de 9/11 memorial. Deze plaquette hing aan de muur van de brandweerkazerne die direct naast de memorial gevestigd was.

Zoals dit rijtje van 11 over 9/11. Die in willekeurige volgorde is weergegeven en gekozen is uit een longlist van 65 nummers. Omdat ik ze de beste vond. De link naar die Spotifylijst staat onderaan de pagina.

Wat mij wederom opviel was de grote variatie aan invalshoeken die de verschillende artiesten kozen. Sommigen zitten bovenop de ellende van de slachtoffers, zoals Living Colour en Bruce Sprinsteen.

Anderen zijn boos, maar om heel verschillende redenen. Prince is boos omdat na 9/11 onschuldige Arabische Amerikanen de schuld kregen en gediscrimineerd werden. Daar was Melissa Etheridge ook boos over, discriminatie, maar dan over die van Mark Bingham, een gay passagier van de United Airlines die samen met drie anderen tevergeefs probeerde de kapers te overmeesteren.

Boos zijn verder Chris Cornell, Rush, Steve Earl en James. Over de Westerse zucht tot oorlog en de niet aflatende drang tot gewelddadige genoegdoening na aanslagen. Dat vond ik de meer klassieke benadering van disastersongs.

Net zo klassiek eigenlijk als de ooggetuigeverslagen van John Hiatt en Craig Finn. Met allebei ook weer een speciale twist in hun verhaal. Bij rampen gaat het er immers zelden normaal aan toe.

De meest verrassende invulling kwam van Tori Amos. Zij had I can’t see New York eigenlijk al geschreven en besefte op de dag zelf dat haar lied over 9/11 gaat. Het is een raadselachtige tekst die tot nadenken stemt.

De 11 beste disastersongs of 9/11 bespreek ik zoals gezegd in willekeurige volgorde. Allemaal met een korte toelichting aangevuld met een stukje uit de tekst ter illustratie.

Chris Cornell – Ground Zero

Chris Cornell was de zanger van bands als Temple of the Dog, Audioslave en natuurlijk vooral Soundgarden, voor hij soloplaten ging maken. Ground Zero komt van zijn album ‘Scream’ uit 2014. Daarover zei hij in een interview dat hij zich vooral druk maakt over het gemak waarmee terreur als argument gebruikt wordt om steeds weer een nieuwe oorlog te starten.

“Hoe erg 9/11 ook was, we moeten het loslaten om vreedzaam verder te kunnen gaan.”

When it all falls down
And the law don’t count
And it don’t seem fair
And the people don’t care

Where in the world you gonna go?
Who in the world you gonna hold?
When all the world keeps holding on to ground zero
We’ll end it all with war

Rush – Peaceable Kingdom

Rush is een hardrockband die al vanaf de jaren 70 actief is. Drummer en tekstschrijver Neal Peart overleed in januari 2020 en sindsdien staat Rush op pauze, als ware het een kat van Schrödinger; zolang we niet kijken bestaan ze nog.

Peaceable Kingdom is net als veel van de overige teksten van Peart verpakt in metaforen, met deze keer zelfs een verwijzing naar hoofdstuk 11 van Jesaja, zo maakte ik op uit de Rush Vaults:

“The wolf also shall dwell with the lamb, and the leopard shall lie down with the kid, and the calf and the young lion and fatling together; and a little child shall lead them.”

Maar in Peaceable Kingdom vreest men dat het voorlopig zo ver niet zal komen, als het Westen niet verder kijkt dan zijn eigen neus lang is. Want voor echte vrede zullen de tegenpolen elkaar moeten vinden.

All this time we’re talking and sharing our rational view
A billion other voices are spreading other news
All this time we’re living and trying to understand
Why a billion other choices are making their demands

Talk of a peaceable kingdom
Talk of a time without fear
The ones we wish would listen
Are never going to hear

Justice against the hanged man
Knight of Wands against the hour
Swords against the kingdom
Time against the tower

John Hiatt – When New York had her heart broke

John Hiatt, the eminence grise van de Americana, was op 9/11 toevallig in New York voor de promotie van zijn nieuwe album. Een paar dagen later schreef hij de tekst voor zijn versie van de disastersongs of 9/11 die hij een maand later op het stadhuis van New York uitvoerde.

Daarna bleef het tien jaar liggen, tot zijn producer hem overhaalde het alsnog op te nemen. “We just started making that record and at the end of the song a bit of hope pokes out in the lyric ‘She will rise again.’

Hiatt is een hoopverlener, en zo klinkt zijn muziek ook.

On that fiery day
When the towers gave way
NY had her heart broke
NY had her heart broke

Many heroes died
Trying to save someone inside
When NY had her heart broke
NY had her heart broke

And I was there that day
And I don’t know what to say
Except NY had her heart broke

Living Colour – Flying

De vierde van de Disastersongs of 9/11 is een bedriegelijke. De muziek klinkt namelijk lieflijk vanaf het begin, zeker voor Living Colour’s doen, maar dan is daar die prangende eerste zin: I jumped out of the window.

Heel even denk je dat je het misschien verkeerd gehoord hebt. Maar de regels erna laten er geen twijfel over mogelijk. Dit gaat over hen die geen andere uitweg meer zagen dan te springen. Heftig.

Dichterbij dan dit zal je niet gauw komen.

I jumped out the window,
To get to the parking-lot,
I’m writing this little song,
On my way down,
Never in my life,
Have I felt a heat so hot,
I had to get out.

Such a lovely day to go flying
The sky’s so clear the sun is shining
Fate has given me wings,
Such a terrible funny thing.

Bruce Springsteen – Empty Sky

Alhoewel Bruce Springsteen daar eigenlijk gewoon in slaagt. Empty sky is een hartverscheurend lied van een man die zijn vrouw is verloren door de aanslagen. Het nummer is afkomstig van het album ‘The Rising’, dat volledig aan 9/11 is gewijd.

Elk van die nummers had dus op de lijst van Disastersongs of 9/11 kunnen staan, maar ik koos voor Empty sky. Voor het multi-interpretabele beeld dat die woorden oproepen en het ingetogen karakter ervan.

I woke up this morning
I could barely breathe
Just an empty impression
In the bed there you used to be
I want a kiss from your lips
I want an eye for an eye
I woke up this morning to an empty sky

Empty sky, empty sky
I woke up this morning to an empty sky
Empty sky, empty sky
I woke up this morning to an empty sky

Blood on the streets
Blood flowin’ down
I hear the blood of my blood
Cryin’ from the ground

Tori Amos – I can’t see New York

Robert Fripp (van King Crimson) zei ooit dat alle muziek er al was, het moest alleen nog maar gehoord worden. En zo had Tori Amos ‘I can’t see New York’ dus al geschreven voor de aanslagen van 9/11.

“I really didn’t understand it until that day,” she says. “I didn’t understand some of the visuals I was getting when I was writing it. And then it started to really become 3-D as I was walking around Fifth Avenue, smelling all that burning. The burning that never goes away in your head.”

I can’t see New York is één van de meest betoverende Disastersongs of 9/11 en het muzikale bewijs van hoe een rizoom werkt door verbindingen te leggen. Zelfs al voordat de gebeurtenis daar is.

From here
no Lines are drawn
From here
no lands are owned
13,000 and Holding
swallowed in the purring
of her Engines
tracking the Beacon here
“is there a Signal
there on the other side”
on the other side?
what do you mean
the side of what things?

and you said
and you did
and you said
you would find me here
and you said
and you would find me
even in Death
and you said
and you said
You’d find me

Melissa Etheridge – Tuesday Morning

Tuesday Morning gaat over Mark Bingham, een passagier aan boord van de United Airlines die neerstortte nabij Pennsylvania. Bingham was één van de vier mannen die probeerden de kapers te overmeesteren, maar omdat hij gay was werd hij in eerste instantie genegeerd als held.

En daarna eigenlijk ook.

Daarover was Etheridge zo kwaad dat ze Tuesday Morning schreef. Ik ben het zo met haar eens dat ik bij wijze van uitzondering de hele tekst hier heb opgenomen in het lijstje Disastersongs of 9/11 .

10:03 on a Tuesday morning
In the fall of an American dream
A man is doing what he knows is right
On flight 93
He loved his mom and he loved his dad
He loved his home and he loved his man
But on that bloody Tuesday morning
He died an American

Now you cannot change this
You can’t erase this
You can’t pretend this is not the truth

Even though he could not marry
Or teach your children in our schools
Because who he wants to love
Is breaking your Gods’ rules
He stood up on a Tuesday morning
In the terror he was brave
And he made his choice
And without a doubt
A hundred lives he must have saved

And the things you might take for granted
Your inalienable rights
Some might chose to deny him
Even though he gave his life
Can you live with yourself in the land of the free
And make him less of a hero than the other three
Well it might begin to change ya
In a field in Pennsylvania

Stand up America
Hear the bell now as it tolls
Wake up America
It’s Tuesday morning
Come on let’s roll

Steve Earle – Ashes to Ashes

Steve Earle zei over 9/11 dat voor één keer 45 minuten lang iedereen in Amerika hetzelfde vond, met hetzelfde bezig was. Maar direct daarna ging het weer net als daarvoor en was het weer ieder voor zich.

“Ashes to Ashes is about the next thing that I started becoming concerned about, and the question I didn’t hear asked, which is what would make someone hate us enough to fly an airplane full of people deliberately into a hundred story building. Ashes to Ashes is about being the most powerful country in the world and it’s the history lesson about what’s happened to every other most powerful country in the world. The deal is, do we have to go the way of the Roman Empire?

Now, nobody lives forever nothing stands the test of time
Oh, you heard ’em say, “Never say never”
But it’s always best to keep it in mind that every tower ever built tumbles
And no matter how strong, no matter how tall
Someday even great walls will crumble and every idol ever raised falls
Someday even man’s best laid plans will lie twisted and covered in rust
We’ve done all that we can but it slipped through our hands
And it’s ashes to ashes and dust to dust

Prince – Cinnamon Girl

Cinnamon Girl van Prince weet weer een andere snaar te raken in de lijst Disastersongs of 9/11. Zijn liedje gaat over een Arabisch Amerikaans meisje dat na de aanslagen zwaar wordt gediscrimineerd. Ook al deed ze niks verkeerd en kon ze er niks aan doen.

“We live in a real xenophobic place,” Prince explained to the Daily Telegraph. “They talk about all these terrorists. But I didn’t feel no terror until the media told me to feel it. Who am I supposed to be feeling terrified of?”

As war drums beat in Babylon
Cinnamon Girl starts to pray
I never heard a prayer like this one
Never before that day

Tearful words of love for people she had never met before
Asking God to grant them mercy in this face of a holy war

Cinnamon Girl
Cinnamon Girl

Cinnamon Girl of mixed heritage
Never knew the meaning of color lines
911 turned that all around
When she got accused of this crime

So began the mass illusion, war on terror alibi
What’s the use when the god of confusion
Keeps on telling the same lie?

Craig Finn – Newmyer’s Roof

Van de Disastersongs of 9/11 heeft Craig Finn wel zo’n apart verhaal dat ik hem gewoon volledig citeer van deze website. Mooier dan dit kan ik het niet samenvatten.

I moved to NYC on September 15, 2000.

Just less than a year later came the terrible events of September 11, 2001. I was working at an office in Union Square and my friend and boss Chris Newmyer suggested we come to his apartment on 2nd Avenue in the East Village. We could see the towers from the roof he said.

We went up there and saw the towers burn and then collapse. At some point he suggested we get some beer. I didn’t know what to feel that day, most of us had no emotion to access. So we got some beer, and drank them while watching the World Trade Center go down. It sounds detached now, but at the time it made sense on a day when nothing else made sense. I spent some years after that in darkness.

There was a girl in the 33rd floor of one of the towers that was a receptionist at an investment bank. She went to work that day and when the plane hit they asked her to stay where she was. They said it was safest. She decided against that and walked out of the towers and, like the rest of us, did her best to get on with her life.

Some years later I went to a birthday party. I talked to this girl. We talked all night. We fell in love and are still together. I came out of the darkness. I’m glad she didn’t do what they told her to do.

“Newmyer’s Roof” isn’t about this exactly. It’s a song about believing that something better is coming. It’s a song about light after darkness. It’s about Faith in the Future.

James – Hey Ma

Misschien is Hey Ma wel het eerste nummer dat ik ken waar een Black Swan in wordt genoemd. Het venijn zit hem deze keer in de explanatie achteraf, zingt James. Want uiteindelijk verklaart de regering de aanslag als een oorlogsdaad die gewroken moet worden. Dus ja, impact, en ja, zeldzaam, maar de wens tot oorlog was er altijd al; want dat is gewoon business. Het leed van de één is het geld voor de ander.

Now, the towers have fallen
So much dust in the air
It affected your vision
Couldn’t see yourself clear

From the fall came such choices
Even worse than the fall
There’s this chain of consequences
Within, without

Action, cause and reaction
Never follows to plan
Black swans on your picnic table
Knocking over the jam

Please don’t preach me forgiveness
You’re hardwired for revenge
War is just about business
Within, without

Updated Spotify Playlist Disastersongs of 9/11

Hieronder vind je de link naar de volledige lijst disastersongs of 9/11. In eerste instantie stonden er 65 nummers op, maar na de publicatie kreeg ik nog diverse tips waarna ik de lijst heb aangevuld tot 99 rampliederen. Vandaar updated. Deze lijst is nog lang niet compleet en gaat dat ook niet worden.

Sowieso zijn een aantal volledige albums aan 9/11 gewijd, zoals The Rising van Bruce Springsteen. Daarvan heb ik niet alles overgenomen. Maar daarnaast zijn sommige teksten zo complotterig dat ik die ook niet in de lijst heb gezet. Kritiek is terecht, maar nepnieuws en desinformatie wil ik hier niet verspreiden.

Wat eigenlijk ook een interessant thema is: nepnieuws via disastersongs. Misschien later, in een ander blog.


Zie ook het blog over 9/11 en de ruiters van de apocalyps. Met enkele filmpjes en links naar meer informatie

Songs about Shootings

Leestijd: 8 minuten

Shootings zijn tot nu toe een typisch Amerikaans fenomeen. De impact op de samenleving daar is enorm. Alleen al in 2021 waren er 691 geregistreerde ‘acts of gunviolence’. Dat laat ook vele artiesten niet onberoerd en die maken daarom regelmatig liedjes over shootings. Elk met een eigen creatieve invalshoek, die samen het verhaal van shootings vertellen.

Eerst even naar mijn eigen werk. Meer dan tien jaar geleden sprak ik een security collega van JFK Airport. Ze was speciaal naar Schiphol gekomen om uit te zoeken hoe wij omgingen met crises. Op veel onderwerpen kon ik haar goed op weg helpen met onze ervaring, maar op één vlak totaal niet; die van de shootings.

Indertijd was onze voorbereiding daarop niet veel meer dan de Koninklijke Marechaussee (KMar) te bellen. Inmiddels heeft de KMar al diverse keren moeten optreden, al waren dat altijd kwesties met messen.

Dat was op JFK totaal anders, zoals dat overigens in veel instellingen in de VS het geval was, volgens mijn Amerikaanse collega. Ze vertelde over de lagere school van haar dochter en dat ze daar op zeer jonge leeftijd al leren hoe te handelen bij een active shooter scenario. Lockdown Drills heten de oefeningen daar: Locks, Lights, Out of Sight.

Songs about shootings
Op 4 maart 1970 schoot The National Guard vier ongewapende studenten dood tijdens een demonstratie. CSNY schreven daar één van de bekendste protestnummers ooit over, Ohio. Foto Wikipedia

Voor volwassenen hebben ze een vergelijkbaar triplet: Run, Hide, Fight. Heel belangrijk is daarom om niet het ontruimingssignaal af te laten gaan, leerde ik, want dan wordt het vrij schieten. Vluchten (Run) kun je pas doen als het relatief veilig is.

Eigenlijk zou je dus twee alarmen moeten hebben: eentje om te ontruimen en eentje om in dekking te gaan. Maar voor wie ergens eenmalig op bezoek is, is het onderscheid nauwelijks te maken. Wat overblijft is zelfredzaamheid.

In Nederland komen shootings vrijwel niet voor, waarbij de twee belangrijkste voorbeelden overigens van recente datum zijn: De Ridderhof in 2011 en de Tramschutter in 2019. Schoolshootings zijn er in Nederland gelukkig nog niet geweest, ook weer in grote tegenstelling met Amerika, dat al decennia lang geteisterd wordt door schietpartijen op school.

De eerste geregistreerde schoolshooting staat bekend als de Pontiac Rebellion School massacre in 1764, toen vier Lenape indianen het vuur openden in een klas en de leraar met tien kinderen ombrachten, tijdens de French Indian war.

De tweede shooting op een school was ruim 80 jaar later, in 1840, toen een gefrustreerde student zijn hoogleraar Rechten neerschoot. Daarna werd het allengs meer en meer, zoals onderstaande grafiek laat zien.

Schoolshootings in Amerika

Er is veel discussie over de reden van al die shootings in Amerika. Duidelijk is dat de vrije beschikbaarheid van vuurwapens er mee te maken heeft. Onoda zegt daar in ‘Het schemeren van de wereld’ iets interessants over.

“Soms”, zegt Onoda, “denk ik dat deze wapens iets aangeborens hebben dat door mensen niet meer te beinvloeden is. Hebben ze een eigen leven zodra ze bedacht zijn?”

De NRA beweert keer op keer dat het niet de wapens zijn die schieten, maar de mensen die de trekker overhalen. Wat Onoda daarentegen suggereert is dat vuurwapens zo’n invloed hebben op mensen dat die zich irrationeel gaan gedragen. Die kunnen daar helemaal niet proportioneel mee omgaan. Dat is ook de strekking van een nummer van Eminem, Darkness. Luister maar.

Eminem – Darkness

Eminem koos een thema uit het liedje ‘The sound of Silence’ van Paul Simon en verwerkte er ook de bekende regel van dat nummer in: “Hello darkness, my old friend.”

Het resultaat is beklemmend en leverde gemengde gevoelens op in Amerika, ook bij overlevers van shootings. Maar hij zet het in ieder geval wel op de agenda, zeiden ze. En dat is een belangrijke functie van disastersongs.

Buddy Guy – Gunsmoke Blues

Gunsmoke blues van Buddy Guy en Jason Isbell was de directe aanleiding voor dit blog. Ik vond het nummer in de Release Radar van Spotify en was ervan onder de indruk. Tijd voor een klein onderzoekje, zo dacht ik, en het resultaat was dit deel in de serie Disastersongs. Met tien nummers over shootings, vanuit verschillende invalshoeken en met als belangrijk kenmerk dat ze muzikaal ook OK zijn.

Buddy Guy doet in zijn liedje hetzelfde als Eminem. Hij stelt het geweld aan de kaak. Zonder oplossing. Want die vind je, zoals bij elk wicked problem, alleen maar met alle partijen samen. En zover is het nog lang niet.

Some folks blame the shooter
Other folks blame the gun
But that don’t stop the bullets
And more bloodshed to come
A million thoughts and prayers
Won’t bring back anyone

buddy guy

CSNY – Ohio

Al zoekend kwam ik ook terecht bij één van de eerste grote protestsongs tegen wapengeweld. Die van CSNY met het nummer Ohio uit 1970. Dit nummer klaagt onnodig grof geweld door overheidsdiensten aan. Ook dat is een hardnekking probleem in de Amerikaanse samenleving en onderwerp van veel songs about shootings, zeker nu weer met de black lives matter protesten.

Chevelle – Take out the Gunman

In Take out the Gunman veroordeelt Chevelle luidkeels de grote hoeveelheid mass shootings in Amerika. Tegelijkertijd opperen ze dat de grote hoeveelheid media aandacht misschien ook wel een self fulfilling prophecy in het leven heeft geroepen die niet meer te stoppen is. Een griezelige gedachte die impliceert dat het alleen maar erger gaat worden. Want waar is de stopregel?

Mudhoney – Please Mr. Gunman

Mudhoney baseerde Please Mr. Gunman op een radio uitzending van Fox News. In 2017 werden er 26 mensen doodgeschoten in een kerk in Sutherland Springs. Volgens Fox was het weliswaar een tragedie, maar de slachtoffers waren tenminste in een kerk van hun leven beroofd. Dat kan niet iedereen zeggen. Het geeft ook maar weer aan hoe moeilijk een samenleving met dit soort verschrikkelijke incidenten omgaat. Het is niet alleen de shooting zelf die een gat achterlaat, maar de reactie van de samenleving levert soms ook diepe kloven op.

The Beatles – Happiness is a warm gun

Happiness is a warm gun komt van het White Album van The Beatles. Lennon haalde de titel uit een artikel van de National Rifle Association (NRA) waarin de schrijver vertelde hoe gelukkig hij was toen hij met zijn zeven jaar jonge zoontje was gaan schieten en daarna het warme wapen voelde. Over gekheid gesproken, dit is precies wat Onoda bedoelde over het eigen leven van vuurwapens.

The Disastersong Playlist op Spotify bevat wel de uitvoering van The Beatles, maar deze uitvoering van Marc Ribot vind ik zo mooi dat ik die in het blog heb gezet. Een rustpuntje in het geweld.

Sheryl Crow – Love is a good Thing

“Watch our children as they kill each other with a gun they bought at the Wal-Mart discount stores.” Met deze zin haalde Sheryl Crow de woede op haar hals van Walmart, die de CD waarop ‘Love is a good Thing’ staat gelijk boycotte. Een controverse was geboren. Het liedje gaat over het gemak waarmee wapens aangeschaft kunnen worden en hoe hypocriet daar over gedaan wordt.

David Bowie – Valentine’s Day

Valentine’s Day van David Bowie gaat vooral over de mentale gesteldheid van schutters en niet zozeer over een direct voorval. Desondanks wordt de 1929 Saint Valentine’s Day Massacre aan het nummer gelinkt. Een ander haakje is een vergadering van de Nazi’s op 14 februari 1926, waarin ze bekend maakten dat als Hitler de verkiezingen zou winnen dat het einde van de democratie zou betekenen. Het tekent wel de kracht van Bowie dat hij in zijn teksten veel diepe lagen weet te leggen die voor veel interpretaties vatbaar zijn.

Metallica – Ronnie

Ronnie is een nummer van Metallica dat duidelijk een aanklacht is tegen mass shootings. Het is onduidelijk of het om een concreet voorval gaat, maar naar alle waarschijnlijkheid wilde James Hetfield vooral waarschuwen tegen wapengeweld door jongeren zonder uitzicht die met een shooting geschiedenis willen schrijven.

Boomtown Rats – I don’t like Mondays

Op 29 januari 1979 liep de zestienjarige Brenda Spencer naar school met een geweer dat ze van haar vader had gekregen, schoot twee leraren dood, verwondde negen kinderen en liep weer terug naar huis. “I just started shooting, that’s it. (..) I just don’t like Mondays, I just did it because it’s a way to cheer the day up. Nobody likes Mondays.” Dat was haar verklaring. The Boomtown Rats maakten er dit nummer over dat iedereen wel kent.

Chris Stapleton – Watch You Burn

Op 1 oktober schoot Stephen Paddock zestig bezoekers van het Route 91 Harvest Festival in Las Vegas dood vanuit zijn hotelkamer, enkele honderden raakten gewond. Voordat de politie hem te pakken had pleegde hij zelfmoord. Chris Stapleton richt zich in dit nummer tot Paddock.

Only a coward would pick up a gun

And shoot up a crowd trying to have fun

Stapleton speelde zelf ook op dat festival, toevallig dat jaar niet. Toch moest hij wat doen, vond hij, dus schreef hij dit nummer. “It’s a self-therapy session sometimes. Sometimes that’s all [a song’s] for.” Een mooie aanvulling op de lijst, toegevoegd dankzij een tip van Richard van de Bosch via Twitter.

Norah Jones – Flipside

“If we’re all free, then why does it seem we can’t just be?” In Flipside beschrijft Norah Jones haar interpretatie van de VUCA (Volatile, Uncertain, Complex and Ambiguous) wereld. Alles wordt steeds gekker en woester, reageert op elkaar en wordt steeds minder beheersbaar, lichtte ze toe in een krantenartikel.

Als we in een vrije wereld leven, waarom voelt het dan niet zo?

norah jones

Op driekwart van het nummer komt de aap uit de mouw: “Put the guns away, or we’ll all gonna lose.” Ook dit nummer gaat op een subtiele wijze over shootings en het eigen leven dat vuurwapens lijken te leiden in een samenleving die steeds verder fragmenteert. Een visie op songs about shootings die nog ontbrak en dankzij een tip van Gabor Vida nu in de lijst is opgenomen.

Wat nog komen kan

Wat de songs about shootings laten zien is dat wapengeweld een onlosmakelijk onderdeel van de Amerikaanse samenleving is geworden. Vanaf de eerste shooting in 1764 tot aan de Tweede Wereldoorlog neemt het mondjesmaat toe, om dan vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw een enorme groei te laten zien. Dat is verontrustend, want hoe gaat dit eindigen? Helemaal als je de stelling van Chevelle erop betrekt; waar is de stopregel?

In dat kader citeer ik ook Arnon Grunberg maar eens, die op 10 augustus 2022 dit in een column schreef:

Daarnaast is Nederland, zoals ik onlangs een vriend schreef, cultureel gezien een provincie van Amerika, een soort Puerto Rico. Vandaar dat Amerikaanse ideeën op Nederlandse bodem uitstekend gedijen. München is er cultureel gezien verder weg dan Boston.

arnon grunberg

Het leek mij iets om over na te denken. Wat staat ons nog te wachten?

Dit is de Spotify Playlist met Disastersongs. Daar staan nu 14 nummers op, maar er gaan er nog meer volgen.

Dit is het tweede deel van de serie over disastersongs. De rest vind je hier. (Nu nog maar eentje, natuurlijk, maar er komen er meer)

Songs of Disaster

Leestijd: 3 minuten

Songs of Disaster is een pagina over muziek en rampen; rampliederen, zeggen sommigen.

Hoe belangrijk muziek is bij de verwerking van rampen en heftige gebeurtenissen wordt mooi beschreven door Oliver Sacks, de psychiater die bekend werd door ‘The man who mistook his wife for a hat’. In zijn boek Musicophilia schrijft hij over een fietstocht door Battery Park in New York, precies 5 jaar na 9/11:

On my morning bike ride to Battery Park, I heard music as I approached the tip of Manhattan, and then saw and joined a silent crowd who sat gazing out to see and listening to a young man playing Bach’s Chaconne in D on his violin. When the music ended and the crowd quietly dispersed, it was clear that the music had brought them some profound consolation, in a way that no words could ever have done.

Music, uniquely among the arts, is both completely abstract and profoundly emotional. It has no power to represent anything particular or external, but it has a unique power to express inner states or feelings. Music can pierce the heart directly; it needs no mediation. One does not have to know anything about Dido and Aeneas to be moved by her lament for him; anyone who has ever lost someone knows what Dido is expressing. And there is, finally, a deep and mysterious paradox here, for while such music makes one experience pain and grief more intensely, it brings solace and consolation at the same time.

Oliver Sacks

Naast deze psychologische invalshoek kennen disastersongs ook een belangrijk sociologisch aspect. Het laat zien hoe bepaalde groepen in een samenleving tegen heftige gebeurtenissen aankijken. Het is een manier om te protesteren, te troosten of te verbeteren. Om hoe dan ook van je te laten horen.

Er staan zowel liedjes op Songs of Disaster over rampen zelf als over incidenten tijdens muziekconcerten. Rampzalige muziek derhalve, maar wel een beetje modern. Dus geen middeleeuwse barden of early twentieth century folkmusic. Want als de ramp van zichzelf al zo groot is, laat de muziek dan alstublieft een beetje om aan te horen zijn. Dat is de derde invalshoek: esthetiek.

Alhoewel smaken natuurlijk kunnen verschillen.

De Songs of Disaster galerij

Songs of Disaster is het beeld & geluid van het Museum of Accidents. De nieuwste bijdrage staat altijd bovenaan de lijst.

Songs of Disaster
Smoke on the Water is waarschijnlijk het bekendste nummer over een brand tijdens een concert.

Disastersongs of 9/11

Disastersongs of 9/11 is een lijst van 11 nummers die allemaal gaan over de aanslagen van 11 september 2001. Het is de tweede serie liedjes over ongevallen en rampen in het Museum of Accidents.


Songs about Shootings

Shootings zijn tot nu toe een typisch Amerikaans fenomeen. De impact op de samenleving daar is enorm. Alleen al in 2021 waren er 691 geregistreerde ‘acts of gunviolence’. Dat laat ook vele artiesten niet onberoerd en die maken regelmatig liedjes over shootings. Deel twee van de disastersongs serie


Station Nightclub Fire – Great White

De Station Nightclub Fire vond plaats op 20 februari 2003. Great White, een Amerikaanse glamrock band, begon hun concert met veel vuurwerk. Het podium vloog daardoor in brand en in een mum van tijd was de ruimte gevuld met dikke zwarte rook. Honderd mensen kwamen om, waaronder de gitarist van de band.


© 2024 Rizoomes

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑