Leestijd: 4 minuten

Tinderbox werd gerealeased in 1986 en is het zevende studioalbum van Siouxie and the Banshees. Ik was er 35 jaar geleden al helemaal weg van en nog steeds vind ik het een topplaat. Genoeg reden om er weer eens wat aandacht aan te besteden. Inclusief een paar nieuwe ontdekkingen.

Siouxie was tijdens mijn studietijd al een fenomeen. Met haar grote zwarte haardos en donkere make-up zag ze er toen al uit zoals Inez Weski nu nog steeds rondloopt. Ik checkte het voor alle zekerheid nog even, maar de gothic strafpleitster is uit 1955. Siouxie is twee jaar jonger. We mogen dus niet uitsluiten dat Siouxie het van Inez heeft.

Voordat Tinderbox verscheen was ik trouwens niet eens een hele grote fan van Siouxie. Ik kende de muziek natuurlijk wel, maar vond het te kaal en klinisch klinken voor de grote galm van Siouxie. Die mocht naar mijn bescheiden mening wel een stevig moppie muziek als onderlegger hebben.

Nocturne bracht de eerste stappen in die richting. Op die live plaat uit 1983 klinken de Banshees als echte goth-rock, niet in het minst door het glinsterend gitaarspel van Robert Smith. Ja inderdaad, die van de Cure.

Tinderbox

Op Tinderbox kozen de Banshees ervoor om nog een stap verder te zetten. Dichterbij dan hardrock klonken ze op een studioplaat nooit en zouden ze ook nooit meer klinken. In die zin is Tinderbox een pareltje op eenzame hoogte, strak geproduceerd en ook via Spotify nog steeds van prima geluidskwaliteit.

Het album knalt er gelijk enthousiast op los met Candyman en Sweetest Chill. Up tempo nummers met opvallend aanwezige drumpartijen, een soepel glijdende bas en continu voortgierende gitaarlijnen. Bij The Banshees staan alle instrumenten ten dienste van het nummer. Solo’s zijn er niet, hooguit houdt Siouxie af en toe in en is de muziek even louter instrumenteel.

Het succes van Tinderbox begon met Cities in Dust als single, een grote hit die grappig genoeg eigenlijk niet eens voor het album bedoeld was. Bassist Steven Severin kwam tijdens de opnames onverwachts met een drumloop en een marimba op de proppen en in zes uur hadden ze het omgebouwd tot een volledige song. Op de alternatieve dansvloer was het nummer niet meer weg te denken en er verschenen diverse 12” en extended versies. Maar zo goed als het origineel waren die nooit.

Na Cities in Dust neemt Tinderbox twee nummers gas terug. Met Cannons en daarna Party’s Fall wordt het nog bijna gezellig ook. Daarna is het tijd voor de finale en volgt het meest intrigerende nummer van Tinderbox, 92 Degrees. Dat begint met een fragment uit een oude film, It came from outer space.

Did you know, Putnam, that more murders are committed at 92 Fahrenheit than any other temperature? I read an article once. Lower temperatures, people are easygoing. Over 92, it’s too hot to move. But just 92, people get irritable”

It came from outer space (1953)

Quetelet

Het artikel waar hier naar verwezen wordt is hoogstwaarschijnlijk afkomstig van Adolphe Quetelet, een Belgische wetenschapper uit het eind van de 19e eeuw die veel statistisch onderzoek verrichtte in het inmiddels vrijwel vergane domein van de sociale fysica.

Volgens Quetelet worden mensen agressiever tijdens hitte. Hij beschreef het als een thermische wet van de misdaad. Bij temperaturen van 33 graden celsius (92 Fahrenheit) ervaren mensen volgens Quetelet zoveel ongemak dat ze sneller onrust gaan stoken. We zijn benieuwd hoe de advocaat Inez Weski daar over denkt.

Overigens is mijnheer Quetelet bekender van zijn overgewicht index. Hij was namelijk ook de uitvinder van het BMI.

Shaky lines on the horizon
Snakey thoughts invade each person
Not 91 or 93, but 92 Fahrenheit degrees

Siouxie and the Banshees schreven met 92 Degrees een haast cinematografisch muziekstuk. Vanaf het begin voel je het desolate landschap met de verzengende hitte mee. Naarmate het nummer vordert wordt steeds duidelijker dat het er vandaag niet veel beter op zal worden. Het is bloedheet en dat zal het blijven ook.

Na aanvankelijke weerstand (Siouxie galmt als vanouds) slaat op 4 minuut 20 de lijdzaamheid toe. De gitaren snerpen niet meer en bewegen zich ritmisch richting de uitgang, voortgestuwd door de drums van Budgie die rustig doorbeukt als een oude houthakker. Na 6 minuten gaat 92 Degrees naadloos over in Lands End. Eindelijk rust en regen, “Take a walk with me down to the sea.”

John Valentine Carruthers

Wat maakt Tinderbox tot zo’n unieke plaat in het oeuvre van Siouxie? Na ettelijke keren afspelen ontdekte ik dat het wel de gitarist moest zijn. John Valentine Carruthers kwam in 1985 de gelederen van The Banshees versterken. Na Tinderbox deed hij ook nog mee op Through the Looking Glass, een prima cover album. Maar als je goed luistert hoor je dat zijn snerpende gitaarlijnen al helemaal op de achtergrond verdwenen waren.

Hier was ik me 35 jaar geleden overigens allemaal niet bewust van. Des te verrassender vond ik het dat Carruthers ook de gitarist was bij Clock DVA. Hun onvolprezen album Advantage is helaas onvindbaar op Spotify en mijn hardcopy heb ik in een vlaag van overdreven Kondoisme weggedaan, maar dan hebben we altijd Youtube nog. Luister eens naar Beautiful Losers en volg de gitaarlijntjes. Dan hoor je waar Tinderbox de mosterd vandaan haalde.

Al met al is Tinderbox een werkstuk dat na 35 jaar nog steeds staat als een huis. Wat mij betreft is het een klassieker en die moeten we niet vergeten.


Op deze pagina van Boek & Plaat vind je nog meer muziek recensies