Captain Beefheart wordt algemeen beschouwd als een vernieuwer van de experimentele popmuziek. Zijn belangrijkste werk, Trout Mask Replica, staat bekend als een album dat iedereen in zijn kast heeft doch slechts eenmaal afgespeeld is. Met Bluejeans & Moonbeams is dat wel anders, ontdekte ik, terwijl die plaat bij verschijnen in 1974 juist als één van zijn slechtste werd gezien. Over een vergeten album van het Bloemterras.
De rode draad in veel liefhebberijen is dat de beoefenaars ervan de neiging hebben er steeds extremer in te worden. Het begint met een overzichtelijke verzameling of zo, maar alras wordt de kast, of nog erger, het huis, volgesleept met vondsten.
Prooi.
Net zo lang tot je een grens bereikt, je OK-plateau. Daarna is het klaar, bij de meesten althans. Want de vraag blijft wat er aan de andere kant van die grens ligt. Die wenkt, voor sommigen, als een sirene. Ja, die uit de Griekse mythologie.
Niet van de politieauto.
Hard
Zo had ik ooit een Audi A4, waar naar mijn bescheiden mening nog wel wat meer pit in mocht. Ik had ook kunnen kiezen voor de meest geriefelijke zetel, als autoliefhebber, lekker comfortabel zitten. Maar ik koos voor power en liet hem chippen naar 200 PK.
Alleen wist ik toen niet meer hoe hard ie echt kon. Dat moest ik een keertje uitproberen dus. Tijdens een vakantie in Duitsland zag ik mijn kans schoon. Op een rustig stukje snelweg, driebaans, ging ik in het midden rijden en gaf gas.
Zoemend liep de snelheid op.
180; 200; 220…
De wereld trok als een sliert aan me voorbij. Het pedaal kon nog steeds verder, inmiddels zat ik op 240, iets minder op mijn gemak. Bij 250 km/u werd ik ingehaald en vroeg me af wat er zou gebeuren als ik nu een lekke band zou krijgen. Toen wist ik ook wat er aan de andere kant van de grens lonkt: chaos, precies zoals Cynefin laat zien.
En zo gaat het ongeveer ook met de muziek van Captain Beefheart.
Bloemterras
Het was vriend Gabor, medecurator van onze gezamenlijke playlist Het Bloemterras en groot Zappafan, die me ooit liet kennismaken met Beefheart. Vermoedelijk is dat geweest via Bongo Fury, een album uit 1975 waar beide heren samen op speelden. Maar zeker weten doe ik dat niet.
Wat ik wel zeker wist, was dat het nog wel een stukje extremer mocht. Want ik was tenslotte liefhebber. Dus kocht ik Trout Mask Replica, wat over het algemeen gezien wordt als het meesterwerk van Beefheart en liet me meevoeren op zijn georganiseerde chaos. Niet lang daarna begaf ik me ook op het pad van John Zorn met avantgardistische werkjes als Lacrosse, Hockey en Pool.
Het kon me niet extreem genoeg.
Maar net als met hardrijden hield ik dat niet heel lang vol.
Been there, done that. Klaar.
Wanneer het begint te schuren tussen interessant en leuk, weet je dat je op een grens zit. Een liefhebberij moet energie geven, niet kosten. Dus zakte ik in mijn muzieksmaak terug van chaos naar complex, om het maar in Cynefin termen te houden.
The camel wore a nightie
Jarenlang was Captain Beefheart niet meer dan een herinnering, tot Gabor Big Eyed Beans from Venus op het Bloemterras zette. Dat was veel minder chaotisch dan ik had onthouden. Waarop ik onderdook in het oeuvre van Beefheart en er weer uitkwam met Bluejeans and Moonbeams.
Een vergeten album van het Bloemterras.
Muziek archeologie.
Opzetten maar.
The camel wore a nightie. Met die kameel in nachtpon trapt Bluejeans and Moonbeams af, in Party Of Special Things To Do. Een funky blues die zomaar uitgevoerd had kunnen worden door Dr. John.
Het tweede nummer is een cover van J.J. Cale, Same Old Blues. Overduidelijk Beefheart, maar knap genoeg wel met de sfeer van Cale.
Observatory Crest is het hoogtepunt van het album. Een melancholisch stemmend nummer waarover op Captain Beefheart Radar Station, een fansite, het volgende commentaar werd gegeven:
Observatory Crest is actually a spot where people would “make out” and stuff. Kinda one of those spots from high school where people would take their high school sweethearts and the like out in Antelope Valley where Don lived for a time. Before smog overtook the valley, you could see all the way to Bishop. Wonderful place.
Don slaat op Don van Vliet, de echte naam van Captain Beefheart.
Pompadour Swamp vervolgens is weer wat experimenteler. Er lopen verschillende ritmes door elkaar en dat deed mij bij tijd en wijle denken aan King Crimson.
Captains Holiday is dan weer een instrumentaaltje met een schmierend refreintje dat een glimlach op het gezicht tovert. Voor dit nummer bestond de band uit muzikanten die ook voor Leon Russel speelden. Dat verklaart een hoop.
Rock’N Roll’s Evil Doll lijkt ook weer wat op een bluesy Dr. John nummer en bij Twist ah Luck denk je gelijk aan de Rolling Stones. Allemaal prima muziek.
Alleen bij de laatste twee liedjes moest ik even slikken. Dat zijn ballads waar Captain & Tennille nooit ver weg lijken te zijn.
Trivialia
Maar goed, Bluejeans and Moonbeams is dan ook uit 1974. Het is eerder wonderlijk dat de rest van de nummers nog zo bijdetijds klinkt, dan dat die ballads zo seventies aanvoelen. Beefheart zelf was er indertijd overigens absoluut niet tevreden over en ook All Music komt niet verder dan twee sterren, net als de meeste fans van het eerste uur.
Die zitten er anno 2025 dus allemaal naast. Met de kennis van nu is dit namelijk een prima album. Nog een paar funfacts, want die zijn er ook.
- De muzikanten uit deze versie van The Magic Band werden al heel gauw The Tragic Band genoemd
- Grappig genoeg staat het album in de top 10 van Kate Bush
- The White Stripes maakten in 2001 een cover van Party Of Special Things To Do
- Observatory Crest werd gecovered door Mercury Rev, Whipped Cream en The Married Monk
Ikzelf vind dat Bluejeans and Moonbeams van alle Beefheart albums de tand des tijds het best heeft doorstaan. Alhoewel Clear Spot ook nog best een goede plaat is. Alleen zit die net iets minder lekker, niet zo geriefelijk.
En tegenwoordig gaan we wel voor die comfortabele stoel. De tijd van oerend hard met Captain Beefheart is voorbij. Wat kwaliteit is in een mensenleven, ontwikkelt zichzelf gelukkig ook. En soms ten goede, zoals Bluejeans & Moonbeams laat zien.
Dit is het derde blog in de serie Vergeten albums van het Bloemterras. B.B. King en Dr. John gingen aan Beefheart vooraf.
Geef een reactie