Leestijd: 6 minuten

Op Dream River lijkt het wel of Bill Callahan ons een dorp voorspiegelt, ergens in een rivierdelta vlak bij zee, waar op elk nummer een andere hoofdpersoon zijn verhaal vertelt. Stuk voor stuk intrigerend gezongen, met die kenmerkende bariton en scherpe teksten van hem. En als je eenmaal begint aan een bespreking van Dream River, ontkom je er niet aan ook ander mooi werk aan te stippen. Want die plaat staat niet op zichzelf. Een kleine cursus Callahan.

Is life a ride to ride

Or a story to shape and confide

Or chaos neatly denied

Ride my arrow

In mijn blog over de ontwikkeling van playlists schreef ik dat sommige platen zo goed zijn, dat ze een playlist op zichzelf zijn. Zoals Dream River. Tot nu toe is het slechts bij die stelling gebleven, tijd dus voor een bespreking van dit voor mij bijzondere album.

Het is een betrekkelijk korte plaat, uit 2013. Acht nummers die in 40 minuten voorbij glijden in een volkomen logische volgorde. Bij het maken ervan moet op enig moment iets bijzonders zijn gebeurd met Bill Callahan. In Small Plane zingt ie namelijk opeens dat ie een gelukkig man is.

“Danger I never think of danger
I really am a lucky man
Flying this small plane”

Small Plane in een NPR Field Recording.

Dat hebben we nog niet zo vaak meegemaakt, dat Callahan in duidelijke bewoordingen ergens tevreden over is. Tot aan Dream River moesten we het vooral doen met liedjes waarin de mistflarden hoog worden opgetrokken over de ellende in dit leven. Het is niet voor niets dat ie ooit begon onder de naam ‘Smog’. Daar verscheen de eerste plaat van in 1992. Bijna dertig jaar terug, zo lang gaat Callahan dus alweer mee.

Smog

Die eerste paar platen klinken vandaag de dag trouwens dramatisch. Potten-en-pannen-indie. Indertijd misschien baanbrekend, Sebadoh kon er ook wat van, maar dat nu eigenlijk alleen nog aan te horen is als er jeugdherinneringen aan vastkleven. En dat zal niet bij iedereen zo zijn.

Bill Callahan
I Drive a Valence is een boekje met songteksten van onder andere Dream River, Apocalypse en Sometimes I Wish We Were An Eagle. Dan is er voor de liefhebber ook nog iets tastbaars in de kast in deze virtuele tijden van streaming.

The Doctor Came at Dawn (uit 1996) was het eerste album dat er nog steeds mee door kan als je het nu terug hoort. Ook al zingt hij daar of hij een chronische neusverkoudheid heeft.

Pas vanaf Red Apple Falls horen we Callahan as we know him now: met die diepe bariton laag uit het middenrif. Niet toevallig natuurlijk dat die plaat geproduceerd werd door Jim O’Rourke, bekend van onder andere Sonic Youth, Wilco en Stereolab.

De eerste CD die ik zelf van Smog kocht was Knock Knock. Dongs of Sevotion heb ik een jaar later ook nog aangeschaft, maar daarna was de interesse een beetje over. Pas nadat ik Callahan als solo artiest had herontdekt via Dream River, ben ik die twee platen weer terug gaan luisteren. Met als herontdekt pareltje Cold Discovery.

Callahan als solo artiest hervond ik via America!, een nummer van het album Apocalypse. Dat belandde op één van mijn playlists voor in de auto, waar het zelfs de belangstelling trok van de toen 15 jarige zoon. Vlak daarna ontdekte ik Dream River en was ik verkocht.

Dream River

Alleen al hoe hij begint met The Sing. Het liedje start met wat gitaargetingel, al snel gevolgd door een steelguitar die zo’n onheilspellend western movie geluid laat horen. Dan komt er een viool overheen en slaat niet het onheil, maar de eenzaamheid toe.

“The only words I’ve said today are beer and thank you

Beer

Thank you

Beer

Thank you

Beer”

Verderop The Sing verklaart Callahan dat ie limitations heeft, like Marvin Gaye. Een referentie naar de periode dat Gaye in België woonde en zich daar voornamelijk in de kroeg ophield. Beer, thank you.

Op het volgende nummer, Javelin Unlanding, presenteert Callahan een nieuwe verrassing: een fluit. Americana met een fluit, ja het kan. En dan vallen die conga’s die daarna invallen eigenlijk helemaal niet meer op. Zowel die fluit als de conga’s komen vaker terug op Dream River. Het geeft grappig genoeg een spannende laag aan de muziek.

Desondanks is het toch vooral de gitaar van Matt Kinsey die de sfeer bepaalt. Soms subtiel, en dan weer heel dwingend en heftig zoals in Spring, Summer Painter en Seagull. Vooral Summer Painter vind ik een juweel, misschien wel het beste nummer van Callahan ooit.

Tussen 2009 en 2013 maakte Callahan naar mijn mening zijn drie beste platen: Sometimes I Wish We Were an Eagle, Apocalypse en Dream River. Het zijn alle drie avontuurlijke Americana platen waar Callahan zich uitleeft als storyteller. Luister bijvoorbeeld ook eens naar All thoughts are prey to some Beasts.

Waarom is Dream River dan toch het best? Ja, dat is deels natuurlijk een kwestie van smaak. Maar toen ik tijdens het schrijven van dit blog al die platen weer afluisterde, schoot me te binnen wat ik dacht toen ik Dream River voor het eerst hoorde. En dat was dat het lijkt of Callahan de luisteraar voorstelt aan een klein dorpje aan de monding van een rivier, vlak bij zee.

De tijd staat er stil en toch gebeurt er van alles. Er zitten mensen in een hotel lounge en de barroom, ze schilderen namen op schepen, ze vliegen er rond in hun Pipercup, ze vissen op zee, schuilen voor het noodweer en zien de eagle en de seagull hoog in de lucht. En dat allemaal verteld met die hypnotiserende stem van hem. Dream River is een film, het is als Paris Texas maar dan ergens aan de kust. Het geeft de plaat een magie die op de andere albums ontbreekt.

America! was de herontdekking van Bill Callahan voor mij. Lekker voor in de auto.

Zes jaar pauze

Na Dream River werd het zes jaar stil rond Bill. Callahan ging trouwen, kreeg een kind en vestigde zich ergens op het platteland, zich zorgen makend dat al dat geluk zijn creativiteit wel eens zou kunnen gaan beknotten. Gelukkig was dat niet zo en kwam er in 2019 een nieuw album uit: Shepherd in a Sheep Skin Vest.

Ook weer een prachtige plaat en volgens de officiële popjournalistiek zelfs zijn allerbeste. In weer een iets andere stijl: singer songwriter met sobere akoestische begeleiding. Precies daarom vind ik het eigenlijk niet zijn beste werk. Maar nog steeds wel heel goed, we hebben het hier over microscopisch kleine verschillen. Slechte muziek maakt Callahan namelijk niet.

Met de Shepherd was de koek nog niet op. In 2020 is er alweer een nieuwe plaat, Gold Record. Ook een prima album waarop Callahan al zijn creativiteit heeft losgelaten. Met Breakfast als mijn favoriete nummer, want dat had zo op Dream River gekund. En daar was het in dit blog toch om begonnen.


Kijk hier voor andere muziekblogs van Rizoomes.