De beste muziek van 2023 staat deze keer in een lijstje van 20 nummers, voornamelijk americana en jazz. Het is elk jaar weer even kijken wat logisch is op basis van de groslijst, soms kies ik er iets meer en dan weer iets minder. Daarnaast moet Youtube meewerken natuurlijk. Want ook daar kan het zowel mee- als tegenzitten. En dat zat het dit jaar.
Net als vorig jaar zit achter vrijwel elke notering een goed album. Dat is een hoopvolle ontwikkeling die misschien het good old plaatjes draaien weer terug brengt. Met een mooi boek erbij.
De Top 20 van 2023 staat in willekeurige volgorde opgesteld. Er is geen nummer één of zo en al helemaal geen nummer 20. Als ik dan toch moet kiezen, zou ik Such Ferocious Beauty van de Cowboy Junkies als mijn favoriete album van 2023 aanwijzen.
Prachtige melancholieke americana die van alle kanten schuurt. Veel nummers gaan over verlies, nadat kort achter elkaar hun moeder overlijdt en vader dement wordt. En ja, de Cowboy Junkies zijn familie, twee broers en een zus, samen met een oud klasmaatje. Ruim twintig jaar bij elkaar in dezelfde samenstelling. Als voorheen metalhead vond ik het vroeger te soft, maar nu is het precies goed. Ook hun ouder werk is een aanrader.
Maar nu eerst terug naar de beste muziek van 2023. We beginnen met Alfa Mist. Daar gaat ie.
Alfa Mist – Variables
Alfa Mist verraste in 2017 met het album Antiphon, een bijna meditatieve jazz plaat vol uitgesponnen instrumentale nummers. In 2023 is hij terug met Variables. Wederom veel instrumentaal werk, aangevuld met hip hop en soul. Maar dat kan de pret niet drukken.
De track Variables trapt de lijst met de beste muziek van 2023 af. Hij begint rustig, maar na een minuut of twee mengt gitarist Jamie Leeming zich in de muzikale discussie. Dat houdt ie vrijwel het hele nummer vol, waarop ook de toeters zich nog laten gelden. Want die laten niet graag over zich heen lopen.
Maar het loopt gelukkig goed af.
The Cold Stares – The Joy
The Cold Stares is een rocktrio uit Indiana, dat al sinds 2010 aan de weg timmert. Ze maken muziek op het grensvlak van blues en rock met uitschieters richting hardrock. Daarvan is bij The Joy geen sprake. Eerder doet het denken aan de AOR van REO Speedwagon, niet in het minst door de zang van Chris Tapp.
Lekker voor in de auto met mooi weer, raampje open en niet te hard. Eigenlijk net als The Cold Stares zelf. Let ook op de drums, die mooi naar voren zijn gemixd. Dat geeft het nummer precies de extra pit die het nodig heeft.
Cowboy Junkies – What I Lost
What I lost gaat over de vader van de familie Timmins, die langzaamaan alles vergeet. Het is een vergeten dat verder gaat dan niet onthouden, het gaat over het verdwijnen van jezelf, van je persoonlijkheid.
I woke up this morning, didn’t know who I was
I looked at the room, I didn’t know where I was
Or if I ever was
Zangeres Margot weet dat gevoel met haar melancholieke stemgeluid onverbiddelijk over te brengen. Broer Michael schuurt daar met zijn gitaar strak overheen. Niet alleen op dit nummer trouwens, luister ook maar eens naar Flood. Het is schoonheid die zeer doet, a ferocious beauty.
“Het is geen muziek, het is kunst,” zou Morrison zeggen.
Erik Truffaz – Route de Nuit
Erik Truffaz is een vaste klant in mijn playlisten. Hij zoekt steeds de grenzen van de jazz op; soms richting world, van arabisch tot latin, en dan weer richting de rock. En soms alledrie tegelijk, luister maar eens naar zijn album Saloua uit 2005.
In 2023 bracht hij maar liefst twee albums uit, Clap en Rollin’. Op Rollin’ staan bewerkingen van filmmuziek uit de jaren 60. Route de Nuit is zijn interpretatie van een oude film noir Les Tontons Flingueurs, die ik niet ken. Persuader’s Theme kende ik wel, maar die mag je zelf opzoeken. Ook erg leuk trouwens.
Fantastic Negrito – Oh Betty
Fantastic Negrito is de artiestennaam van Xavier Dphrepaulezz, een zoon van Somalische immigranten. Oh Betty was de grote hit van zijn album White Jesus Black Problems uit 2022. Op de valreep van dat jaar verscheen er een mooie acoustische versie van en omdat het Rizoomes muziekjaar van december tot december loopt kon ie nog mooi mee.
Betty Gallimore was zijn Schotse grootmoeder, die rond 1750 een relatie kreeg met de tot slaaf gemaakte Grandfather Courage. Fantastic Negrito maakte ook een film bij de muziek.
In the movie, there’s a scene where she meets him in the forest and gives him cornbread from the house. When you think about the garbage that enslaved people were fed back then, the taste of that sweet cornbread must have been the taste of love. And for Grandma, sneaking that food to him was an act of true love, as well. So it’s a song of love and longing, but also doubt and fear.”
GoGo Penguin – Ascent
GoGo Penguin maakt al enkele jaren atmosferische jazz met melodieuze thema’s, die zich steeds op een andere manier herhalen. Heerlijke nietsaandehandmuziek.
In 2020 stonden ze ook al in de jaarlijst, net als hun vrienden van Mammal Hands en Foehn Trio. Eigenlijk is er geen jaarlijst compleet zonder één van die bands in het rijtje.
Deze live uitvoering van Ascent die ik vond op Youtube, is een illustratie van dat het soms mee zat. Er is toch weinig mooier dan echte live muziek, waar het nog draait om de muziek zelf in plaats van overdadige licht- en verkleedshows. Mooi om te zien hoe goed deze mannen hun instrumenten beheersen.
Gov’t Mule – Made my Peace
Gov’t Mule werd in 1994 bij elkaar gesprokkeld uit de resten van The Allman Brothers Band. De invloed van southern rock is dan ook niet ver te zoeken. Maar de band is meer dan dat. Net zo makkelijk mengen ze blues en psychedelisch door hun albums. Die verschillen daardoor nog wel eens van geluid, niet in het minst omdat ze veel samenwerken met anderen, variërend van Neil Young tot Black Sabbath.
Jammen maar.
Made my Peace doet denken aan Pink Floyd en dat is niet zo gek. Die band is hun grote voorbeeld en in 2014 brachten ze onder Dark Side of the Mule zelfs een heel cover album uit. Die perzische tapijtjes liggen er niet voor niets.
Graveyard – Bright Lights
Graveyard is een rockband uit Zweden. Ze zijn sterk beïnvloed door Black Sabbath en Cream, maar schuiven onderhand steeds meer naar de pop en bluesrock met seventies feeling. Niet in het minst door het fladderende Hammond orgeltje op de achtergrond. Bright Lights is een sferisch nummer dat goed past bij deze donkere dagen onder en in de kerstboom. Opzouten met die arreslee, wij willen rock.
Ida Mae – My whispers are Wildfire
Ida Mae is een duo uit Norfolk dat ik toevallig leerde kennen doordat ze een paar nummers hadden opgenomen met Marcus King, waaronder When Eden was my girl. Daar viel vooral het dissonante gitaargeluid mij op. Ook hun nieuwste album, Thunder above you, kent dat gruizige geluid waar ze in de Delta Blues het patent op hebben. My Whispers are Wildfire is voor hun doen een vrolijk liedje dat sterk doet denken aan The Kills.
Jason Isbell – Miles
Jason Isbell werd bekend als frontman van de Drive by Truckers. In 2007 stapte hij daar uit om voor zichzelf te beginnen. Sindsdien leverde hij negen albums af, die allemaal goed ontvangen werden. Isbell groeide uit tot een voorvechter van de rootsmuziek met een southern randje eromheen, zoals in dit nummer Miles van het laatste album Weathervanes. De geluidskwaliteit van het filmpje is niet optimaal, maar zo krijg je wel een goed beeld van de band. Met inderdaad twee drummers, daar houden ze van in zuidelijk Amerika.
Little Hurricane – Mary’s Lamb
Little Hurricane is net als Ida Mae een echtpaar dat samen muziek maakt met een nadrukkelijk Delta Blues geluid. Hun laatste album staat vol met bewerkingen van kinderliedjes. Zoals Mary’s Lamb, wat trouwens ook door Steve Ray Vaughn op de plaat werd gezet. Maar dan wel heel anders.
Het is trouwens een heel slim lam, dat van Mary. Het kan zelfs dansen en trompet spelen. Volgens zanger Anthony Catalano zelfs de ‘saddest trumpet you’ll ever hear’. Waarna hij al papapa-end voorgaat en er zowaar nog een echte trompet aansluit ook.
London Brew – Miles chases new Voodoo
In vorige jaarlijstjes was ik ook al enthousiast over de London Music Scene, zoals de verzameling jonge jazzmuzikanten daar wordt genoemd. Denk aan Tom Misch, Alfa Mist en Nubija Garcia en dan weet je ongeveer waar het over gaat.
Nubija deed ook mee in dit project van London Brew, dat ter ere van 50 jaar Bitches Brew van Miles Davis een volledig nieuwe interpretatie kreeg. En wat voor één. Miles chases new Voodoo is een korte funkexplosie van knallende drums, een tuba als bas, dubbele sax en een gitaar die komt en gaat wanneer het hem belieft.
Ceramic Dog – Order of Protection
Marc Ribot is één van mijn favoriete gitaristen. Ik zag hem eens live op North Sea Jazz en heb het hele concert met open mond zitten kijken. Voor degenen die hem niet gelijk herkennen: Ribot heeft veel gespeeld voor Tom Waits en David Bowie. Zijn geluid is uit duizenden herkenbaar.
Ook op zijn Ceramic Dog project leeft ie zich lekker uit, Order of Protection is een solo van 10 minuten. Helaas zat het hier met Youtube niet mee en kon ik geen bewegend beeld vinden van dit nummer. Nou ja, het is toch muziek voor met de ogen dicht.
Mick Flannery – Goodtime Charlie
De Ierse Mick Flannery is een intrigerende muzikant. Dat begint al met die bijzondere stem van hem. Maar ook zijn muzikale keuzes zijn interessant. Op het album I own You klonk hij bij vlagen als Gavin Friday die zijn verstand kwijt was, om daarna weer te zingen als een troubadour die bij Joe Henry de mosterd haalt. Zijn nieuwste album Goodtime Charlie is na enkele hele introspectieve platen weer lekker expressief. Eén van de beste albums van 2023.
Pony Bradshaw – A free, roving Mind
Van Pony Bradshaw had ik voor A Free Roving Mind nog nooit gehoord. En da’s jammer. Want North Georgia Rounder is een mooi americana album en mijnheer Slagharen, zoals ik hem flauw grappend noem, heeft een geweldige stem. Zijn nummers zijn kleine verhalen waar de emoties vanaf druipen. In Amerika kennen ze hem trouwens wel heel goed. Het nummer Van Gogh werd zo’n 26 miljoen keer gestreamd. Nou deze nog.
Robert Connely Farr – Must’ve been the Devil
Ook Robert Connely Farr leerde ik pas dit jaar kennen, terwijl hij toch al enige tijd aan de weg bleek te timmeren. Country Supper uit 2020 is een prachtig album vol dampende Delta Blues uit de Bentonia School, net als de Pandora Sessions die vorige maand verscheen. Daarover zegt Farr:
These sessions were modeled after our time down in Bentonia playing with Jimmy “Duck” Holmes and RL Boyce — you set up, start playing and the songs come. Sure, there’s covers and traditionals, but the magical part of those nights are the grooves that show up that weren’t written yet.
Tony Holiday – Get By
Ook van Tony Holiday had ik voor 2023 nog nooit gehoord. Motel Mississipi is zijn tweede album, op het grensvlak van Delta Blues en Memphis Soul. Met Hammond en Harmonica. En daar dan een hele plaat vol van. Wie weet gaan we daar nog veel van horen en zo niet, dan is daar altijd dit Motel nog.
The Van Pelt – Image of Health
Midden in de grunge golf van de jaren 90 ontpopten er hier en daar ook bands onder de noemer emocore. Een soort anti-venn diagram van geen punk, geen noise, geen rock en geen new wave. Met bandjes als The Silver Jews, Lungfish en The Van Pelt.
Ik was groot fan van hun album Sultans of Sentiment uit 1997 en ik was ook niet de enige. Door het succes zat de schrik er zo hard in dat de mannen van Pelt er mee stopten. Tot ze een jaar of wat geleden weer bij elkaar kwamen, wat dan anno 2023 zelfs leidde tot een nieuwe plaat, Artisans and Merchants. Daarvan Image of Health, dat met gemak beter is dan elk nummer van de laatste dEUS plaat.
All Structures Align – Hopes are Quartered
Na de emocore van The Van Pelt komen we bij de slowcore van All Structures Align. Hier weet ik niet veel meer van dat ze uit Engeland komen en dit hun tweede album is. Het deed me gelijk denken aan Slint, de grondleggers van de postrock. Repeterende thema’s, geheimzinnige spraakzang en spaarzame uitbarstingen. Voor mij de perfecte achtergrondmuziek.
Cat Power – Like a Rolling Stone
Cat Power is een enorme Bob Dylan fan. En dan echt heel enorm. Huge. Al eerder zette ze covers van hem op haar platen, zoals Paths of Victory en I believe in you. Nu is er dan de heilige graal: een integrale heropname (anders kan ik het niet noemen) van het legendarische Royal Albert Hall concert uit 1966. Die dus origineel niet uit de Royal Albert kwam, in tegenstelling tot Cat’s concert.
Onderdeel van de legende is het gemopper van het publiek over de electrisch versterkte nummers, waarvan één van de bezoekers in Ballad of a Thin Man een reprise deed door opnieuw Judas te schreeuwen. Wat Cat beantwoordde met Jesus. Want men moet wel weten over wie het hier gaat.
Het rijtje met de beste muziek van 2023 laat zien dat het een jaar was met veel goede platen. Er had nog veel meer in gekund, maar ergens moet men ook een streep trekken, nietwaar.
En die staat hier.
De beste muziek van 2023 is de zesde best-of jaarlijst. Eerdere lijstjes vind je hier: 2022, 2021, 2020, 2019, 2018.
Voor de liefhebber is er ook nog de Spotify playlist Roaring Twenties. Dat is de verzamelde groslijst van de afgelopen zes jaar met 708 nummers.
