Het lezen van ‘Het licht aan het einde van de loop’ duurt ongeveer net zo lang als twee keer naar het nieuwe album van Seth Walker luisteren, I hope I Know. Die muziek past uitstekend bij dit boek van Martin Michael Driessen. Het boek gaat over een kogel die vertelt wat ie allemaal meemaakt, een tamelijk uniek gezichtspunt in de literatuur. Waarom niet veel meer mensen dat geprobeerd hebben is na lezing wel duidelijk. Hardleers als we zijn vroegen we het boek zelf ook naar zijn ervaringen.
“Ik zag hem voor het eerst bij boekhandel Voorhoeve, in Hilversum. Een grijzende man met een baardje. Hij pakte me op van de stapel, keek naar me en zei toen, vooral tegen zichzelf: “Kijk nou wat geinig, er zit echt een gat in ‘Het licht aan het einde van de loop’. Driessen, was die niet ook van Rivieren?”
Daarna bladerde hij wat, las hier en daar een stukje, mompelde iets wat klonk als OK en perste me tussen twee andere boeken in. Als ik me goed herinner waren dat de verzamelde brieven van Rainer Maria Rilke en een vertaalde essaybundel van Fran Leibowitz. Hooghartig geteisem, als je het mij vraagt, er kon geen groet van af. Ken je dat, de hele weg terug in zo’n linnen tas en niemand die wat zegt? Terwijl ze allemaal tot hun nok toe vol met woorden zitten?
Bij hem thuis legde hij me bovenop Des Duivels Woordenboek, van Ambrose Bierce. Dat boek is echt knettergek. Deed niets anders dan de hele tijd ongevraagd woorden uitleggen. Riep ie opeens: “Hel. Zelfstandig naamwoord. De woonstee van wijlen dr. Noah Webster, woordenboekmaker.” Ja, zo gek was ie. Ik ging er gewoon slecht van slapen.
Achteraf heb ik er niet eens zo lang gelegen, een week of twee denk ik. Dus dat viel reuze mee. Sommige boeken stonden er al meer dan twintig jaar, zeiden ze, en waren nog nooit gelezen. Dat is de antibibliotheek, zei hij dan. “De boeken die je niet gelezen hebt zijn waardevoller dan die je wel hebt gelezen.” Mooi verhaal, maar ‘Dromen, sprookjes en Mythen’ van Erich Fromm staat nu al sinds 1995 te verstoffen en het arme ding wordt er helemaal depressief van. Die vorige eigenaar, A. Lemmens, had haar nooit weg moeten geven. Maar goed, soms is het niet anders. Als het buiten je invloed ligt, moet je het accepteren.
Ben jij wel eens voor de eerste keer gelezen? Toen het eenmaal zover was werd ik er toch nog zenuwachtig van. Dat bleek helemaal niet nodig. Hij sloeg mijn bladzijden keurig om en deed geen enge dingen, zoals ruggetjes breken om makkelijker te lezen. Ik zag zijn rode leesbril en daarachter die blauwgrijze ogen heen en weer gaan. Af en toe glimlachte hij, maar hij keek ook behoorlijk kritisch. Soms sloeg ie zelfs zuchtend een stukje over. Daar werd ik dan wel weer onzeker van.
Een paar keer schreef ie wat in me, met een potlood. Ken je dat gevoel? Het kriebelt heel erg, best wel lekker eigenlijk. Dat soort zinnen vond ie leuke vondsten, voor een boek over kogels in oude Colt. Zoals deze vier.
Je moet gelukkig zien te worden met wie je krijgt.
Je eindigt liever in het hoofd van Hitler dan in een boomstam.
Ik begin hoop te koesteren dat er een wereld bestaat die mij niet meer nodig heeft.
Elk bestaan komt tot een einde, maar zolang het duurt schijnt het nooit voltooid te zijn.
Wat ie ook grappig vond was een stukje over de laatste verblijfplaats van de kogels en de Colt. Achter Moby Dick in de boekenkast, van Herman Melville. Zegt die kogel: “Ik overweeg mezelf een naam te geven, Ishmael misschien.” Nou goed, het was misschien geen geschater, maar grinniken deed ie wel. Dus echt slecht vond ie het niet.
Maar hij was ook niet laaiend enthousiast over het licht aan het einde van de loop. “Een gekunsteld onderwerp leidt tot een gekunsteld boek,” mompelde hij toen hij me sloot. “Maar wel leuk voor op het strand, of in de trein. En laat het daar dan liggen, voor iemand die het toevallig zal vinden, lezen en weer doorgeven. Net zoals de kogels steeds weer ergens terecht komen en niet weten hoe het eindigt.”
Geef een reactie