Wanderings in crisis

De helm van de lector

Leestijd: 4 minuten

Op 1 december 2015 hield de lector Brandweerkunde, Ricardo Weewer, een gloedvol betoog over ‘De Rode Kroonjuwelen’. Met veel kennis van zaken ontkrachtte hij een aantal mythes uit het brandweerveld, zoals het ventileren bij brand om de rook kwijt te raken.

Maar hij was tegelijkertijd realistisch en bescheiden in zijn alternatieven. Dat hangt vaak van de situatie af, zo zei hij, en daarnaast weten we heel veel ook nog niet. Daar is nader onderzoek voor nodig. Toch levert zijn lectorale rede ook al heel wat antwoorden, zo kun je hier lezen.

Lector 2 dec
Tekening Wendy Kiel

Onderzoek

De rest van de vragen wil Ricardo nog gaan uitzoeken in een onderzoeksprogramma, dat in de rede beschreven staat. Het staat voor hem vast dat die zoektocht met het veld moet gaan gebeuren.

“In de praktijk wordt de kennis en ervaring opgedaan, waar wij als onderzoekers een verrijking aan willen geven om het als doctrine te kunnen vastleggen”.

Inmiddels heeft het lectoraat al enkele grote onderzoeksrapporten gepubliceerd, zoals dat naar situationele commandovoering  en naar brandbestrijding in woningen met praktijkproeven in Zutphen, Het kan verkeren’. 

Beide onderzoeken laten zien dat er bij de brandweer nog veel aan kennisontwikkeling gedaan moet worden, maar ze laten ook zien dat praktijkonderzoek met mensen uit het veld goede resultaten opleveren, bovendien met draagvlak.

IMG_3906
De helm van de Lector

Uit eigen ervaring weet ik dat het opzetten van dergelijk onderzoek nog helemaal zo makkelijk niet is. Zelf was ik lector Brandweerkunde van 2006 tot en met 2009 en heb toen ontdekt dat het lectoraat een prachtige betrekking is, maar ook een lastige.

Er zijn veel partijen die wat van je willen, terwijl er tegelijkertijd ook velen zijn die helemaal niet zo veel willen en het maar lastig vinden dat je met wetenschappelijke feiten hun zorgvuldig opgebouwde positionering komt ondermijnen. Dat vraagt om stamina, doorzettingsvermogen en ook om steun in de rug.

Helm

Het leek mij daarom bijzonder gepast om het lectoraat Brandweerkunde te voorzien van een nieuwe traditie: De helm van de lector. De helm staat symbool voor bescherming en wijsheid. In de Ierse heraldiek wordt zelfs gesproken over “security in wisdom and defence”.

We moeten dat natuurlijk niet al te letterlijk nemen in de brandweerpraktijk, maar de symbolische betekenis vond ik zelf zeer toepasselijk. Nog mooier maakt men het symbool van de helm in droomanalyse. Daar staat het voor de noodzaak van het gebruik van common sense in de praktijk en het eerst nadenken alvorens te handelen. Hoe veel mooier kan een onderzoeker het hebben?

IMG_3913
Het binnenwerk van de helm

Ik was dan ook zeer verheugd dat ik deze ‘helm van de lector’ kon overdragen aan Ricardo op 2 december. Ik had hem zelf verkregen tijdens mijn lectoraat in 2007 van iemand die dacht dat ik als lector “vast geïnteresseerd was in oude brandvoorwerpen”.

Toen kon ik nog niet bevroeden dat die gift aan de basis zou staan van een nieuwe traditie.

En om het verhaal compleet te maken, is de helm ook geen eigendom van de lector. De dienstdoende lector mag er op passen, tot er een nieuwe lector wordt benoemd en de helm wordt overgedragen na afloop van de lectorale rede. Net zoals het lectoraat nu op de rode kroonjuwelen past en de kennis die het ontwikkelt niet als eigenaar hanteert, maar als rentmeester: het moet terug ten goede komen aan de gemeenschap.

Met Ricardo als lector Brandweerkunde zal dat zeker voor elkaar komen. Ik wens hem en zijn team veel nadenken toe alvorens er gehandeld wordt.

IMG_3915

Korte update van 30 november 2021

Het team brandweerkunde heeft inmiddels 72 publicaties op zijn naam staan. Dat is een respectabel aantal, gezien de omvang van de onderzoeksgroep. Daaronder zitten een paar essentiële documenten, zoals de basisprincipes brandbestrijding uit 2020 en de dossiers over de brandweerdoctrine en commandovoering.

Sinds een paar jaar ben ik nog maar zijdelings betrokken bij de brandweer en zit ik meer in het crisismanagement en resilience. Toch volg ik de Brandweerkunde nog steeds en het valt me elke keer weer op dat zij zo goed in staat zijn om met onderzoek te komen waar je echt wat aan hebt in de praktijk. Ik hoop dat de brandweer zich deze rijkdom niet laat ontsnappen!


Omdat het NIPV sneller van website indeling verandert dan de schaduw van Lucky Luke heb ik het opgegeven om de linkjes up to date te houden. Dat is helaas onbegonnen werk

2 reacties

  1. Ricarfo

    Mooi blog en dank je wel dat je het lectoraat zo in het zonnetje zet en steunt. Altijd mooier dan het zelf doen,. Dat waardeer ik erg! En vergeet niet de inspirerende input van jou als illustere voorganger ( en dat zeg je ook niet gauw zelf)!

    • Ed

      Het nut van kennis kan niet overschat worden. Belangrijk dat het lectoraat er is.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

© 2024 Rizoomes

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑