Cindu

Leestijd: 5 minuten

Deze pagina over de Cindu is een combinatieblog uit the Museum of Accidents. Het begint met een kort essay over de betekenis die het incident voor mij heeft. Dat is voor dit incident vreemd genoeg een andere brand, namelijk die bij Elf Atochem van de dag ervoor. Daarna volgt een feitelijke omschrijving van de gebeurtenissen bij Cindu, met aansluitend foto’s die een goed beeld geven van de situatie ter plekke. Het blog wordt afgesloten met links naar andere informatiebronnen en een twitterdraadje van een omwonende: fragment van een beleving.

Elf Atochem

De dag voor de brand bij Cindu liep ik een dag mee met de Officier van Dienst van brandweer Rotterdam, als onderdeel van mijn bevelvoerdersstage van de dertigste officiersopleiding. We hadden de hele dag in de haven georiënteerd en net toen we terugreden naar de kazerne op de Laanslootse weg, kwam het uitrukbericht binnen van een brand bij Elf Atochem. Grote brand met gevaarlijke stoffen. Ik mocht mee. (Yes! Dat gevoel dat je naar je eerste grote klus gaat is iets wat elk brandweermens kent en wat nooit meer weg gaat).

Toen we aankwamen was de brandbestrijding al in volle gang. Er stonden meerdere kwispelkanonnen opgesteld. Van alle mogelijke plekken waren er stralen op het dak van de opslagloods gezet, toen opeens met donderend geraas het gebouw instortte.

Een grote rook wolk spoot omhoog en mengde zich met de waterstralen, waardoor er opeens een hele vieze zure regen naar beneden kwam. Alles begon te prikken en te branden, iedereen liet alles vallen en rende met de handen voor het gezicht naar de voertuigen om snel ademlucht om te doen. Het omschrijven als een benauwd ogenblikje is een understatement.

Vanwege de gevaarlijke stoffen in het bluswater moest de riolering worden afgesloten, om milieuvervuiling te beperken. Het effect was dat na enkele uren iedereen tot de knieën in het bluswater stond. Tot grote ontsteltenis van de directeur ter plekke, die vond dat het allemaal zo gevaarlijk niet was. Om dat te illustreren nam hij slokjes van het bluswater, daarin hoofdschuddend toegeslagen door de OVD.

Het belangrijkste product van Elf Atochem was mercaptaan. Dat is de geurstof die aan aardgas wordt toegevoegd. Iedereen rook naar zwavel en moest na de inzet ‘ontsmet’ worden: in je blote onderbroek onder een HD (Hoge Druk) en daarna in de overall. Nog een geluk dat het in juli was.

Het was een spannende dag, met momenten waarop ik me behoorlijk onveilig heb gevoeld. Dat gevoel werd versterkt toen de dag erna bij Cindu drie brandweermensen om het leven kwamen. Voor het eerst kwam toen het besef op dat brandweerwerk echt gevaarlijk kan zijn; niet vanuit kennis, door er over te lezen, maar vanuit ervaring, door het mee te maken. Je komt er pas echter als je er voor staat.

Het verschil tussen geluk en ongeluk is een millimeter dik op de thin red line, weet ik sinds die dag. Daarom denk ik op de verjaardag van de brand bij Cindu altijd ook weer even aan mijn eigen engel op de lat bij Elf Atochem.

Korte omschrijving incident Cindu

Datum	8 juli 1992
Locatie en type object	Polymeer fabriek Nevcin (dochter van Cindu) in Uithoorn
Type incident	Een reactorketel raakt oververhit, terwijl de bedrijfsbrandweer deze probeert te koelen explodeert de ketel.
Bijzonderheden	In de nacht van 8 juli 1992 begint een procesoperator met het vullen van de HP-1 reactorketel voor het maken van een harspolymeer. Het vullen vindt plaats aan de hand van een recept, waarop de hoeveelheden en de tanknummers van de grondstoffen zijn ingevuld. De grondstoffen worden uit de opslagtanks in de ketel gepompt. Het recept van de ketel bevatte een verkeerd tanknummer waardoor de temperatuur in de ketel te snel op liep. De bedrijfsbrandweer wordt opgeroepen om de ketel verder af te koelen. Om 9.35 uur is die ter plaatse om water de ketel in pompen. Deze procedure werd vaker toegepast. Ondanks de extra koeling escaleerde het proces. Ondanks dat de proceswaarden druk en temperatuur snel opliepen tot boven de schaal concludeerde men niet dat er mogelijk een explosie dreigde. Om 9.53 kookte de ketel over, gevolgd door een zware explosie. 3 bedrijfsbrandwachten kwamen om het leven, 11 andere Cindu medewerkers raakten gewond. De tankdelen werden over grote afstand weggeslingerd en daardoor ontstonden op het terrein zware branden. Pas tegen 23.00 was de brand onder controle.

Meer informatie

• Amsterdam Amstelland
• Journaal
• Zwaailichten.org
• Digibron
  

Foto & Film

Voor brandweer Amsterdam zou 1992 nog een heftig vervolg gaan krijgen met de Bijlmerramp op 4 oktober.

Fragment van een beleving uit de buurt

Op 8 juli 2020 bracht ik dit blog over de Cindu via Twitter onder de aandacht. Er kwam een draadje van Ante Wessels als reactie. Ik vond dat zo’n mooie anekdote vanuit de beleving van een omwonende dat ik het hier (met goedkeuring) opgenomen heb. Soms geeft een fragment beter een gevoel weer dan een heel boek, zoals ik heb beoogd met dit blog over de Bijlmerramp in een wandelgang. Ook dat fragment kwam als een verrassing voorbij en zette mij aan het denken over het verschil in beleving tussen hen die het incident ondergaan en hen die het bestrijden.

Dit blog is onderdeel van the Museum of Accidents . De laatste update is van 1 juni 2020