De beginzin. Geen zin zo beladen als de eerste of de openingszin. Die moet je het verhaal in trekken, je aandacht vastketenen aan het boek. Het is de ultieme kennismaking en er is geen tweede kans voor de eerste indruk.
Dat was een goede reden voor Rizoomes Leest om in 2020 een nieuwe rubriek uit eigen boekenkast te starten: de beginzin. Met soms nog een tweede zin erbij, als ie de eerste beter maakt en er ruimte is in het stramien van 280 tekens. Want ze kwamen namelijk ook allemaal voorbij op Twitter. Daarom vind je ze hieronder geordend naar maand, en niet op alfabet.
Als je trouwens de foto van het boek beter wilt zien, klik dan met je rechter muisknip op ‘afbeelding bekijken’. Dan wordt ie groter. Je komt weer terug in de galerij door in de adresbalk op het pijltje naar links te klikken, ‘pagina terug gaan.’
Thema’s
Ik ben in januari vrolijk begonnen om ad random door mijn boekenkast te gaan en willekeurige beginzinnen te noteren. Hoewel de eerste vier ook weer niet helemaal toevallig waren. Ik wilde natuurlijk leuk beginnen en omdat ik als psycholoog weet van het primacy effect, moesten die eerste paar wel goed zijn.
Vanaf Dijkshoorn’s boek ‘Ooit gelukkig’ is het echter lange tijd wel puur toevallig geweest welke beginzin ik uitkoos. Tot ik me bedacht dat het misschien ook wel leuk was om soms een thema toe te passen. En ook die zijn geheel toevallig tot stand gekomen:
- De dikke wandelweek is het eerste thema, gestart op 1 juni
- De tweede week van augustus staat in het teken van het beeldverhaal, de strip
- Eind augustus is er de essay driedaagse
- De Nooteboomweek is midden september, ter ere van de uitreiking van de Premio Formentor De Las Letras op 17 september 2020
- Eind september is de week van het gesneuvelde boek; niet alles wat je koopt is bij nader inzien het bewaren waard
- Half oktober: de Wieringa-week
- Ook in oktober: driedaagses van Gerrit Krol, Geert Mak en K. Schippers
- In november zijn de laatste twee specials: weekje Snijders en weekje Pessoa
Aan het eind van het jaar heb ik alle beginzinnen op een rijtje gezet en heb ik er de beste twintig uit gehaald. Hoe dat ging en welke het zijn lees je in dit blog: Twintig keer de beste beginzin.
Ook leuk: website de boekzin. Elke dag een zin uit een boek.
Januari 2020
In augustus 1992, toen de hondsdagen op hun eind liepen, begon ik aan voettocht door het Oost-Engelse graafschap Suffolk, in de hoop te kunnen ontsnappen aan de leegte die zich in mij uitbreidde nadat ik een tamelijk omvangrijk werkstuk afgerond had. Ik ga steeds minder vaak bij mijn moeder langs. Het zijn bezoekjes waar ik tegen op zie en daar schaam ik mij weer voor. Ofschoon zijn vader hem een briljante toekomst in het leger had toebedacht, was Hervé Joncour uiteindelijk zijn brood gaan verdienen met een ongebruikelijk vak, dat, door een bijzondere speling van het lot, een dusdanig zacht trekje had dat het een enigszins vrouwelijke klank verried.
Vandaag ben ik midden in de nacht wakker geworden van een geluid. Het was niet het gesnurk van Iosif, die, ongewoon voor hem, op dat uur in stilte naast me lag te slapen, half weggezakt in de wol van het matras. De zon is een koude ster. Haar hart, ijsnaalden. Haar licht, meedogenloos. In een plaatsje in La Mancha, waarvan de naam mij niet te binnen wil schieten, leefde niet lang geleden zo’n edelman met een lans in zijn wapenrek, een antiek leren schild, een magere knol en een hazewind.
Het is alsof er sedert eeuwen een substantie uit de menselijke blik vloeit die de wereld beinvloedt en verandert, een lijm die de plekken en de dingen samenbindt. Waldemar was een zwemmer. Nog niet eens vijftien jaar oud, en nu al zwom hij met gemak twintig kilometer langs verlaten plantages en drukke steigers, vanaf Domburg helemaal naar het grote huis van zijn moeder aan de Waterkant. Het gebeurde in februari 1969 in Cambridge, ten noorden van Boston. Ik heb het niet onmiddellijk opgeschreven omdat ik eerst van plan was het te vergeten, om niet gek te worden.
Daar is hij dan, de Montagne Sainte-Victoire. Nu ik hem voor het eerst zie, doet hij mij denken aan de ontmoetingen met twee andere beroemdheden.
Het is niet gezegd dat Kublai Khan alles geloofd wat Marco Polo zegt als hij hem de steden beschrijft die hij op zijn onderzoekingstochten heeft bezocht, maar de Keizer der Tartaren blijft zeker met meer aandacht en nieuwsgierigheid luisteren dan naar enige andere bode.Zonder mijn hand van het linkerhandvat van mijn motorfiets los te laten kan ik op mijn horloge zien dat het half negen ‘s morgens is. De wind is zelfs bij honderddertig kilometer per uur warm en vochtig.
What more glorieus than to open for one’s self a new career, – to appear suddenly before the learned world with a book of discoveries in one’s hand, like an onlooked-for comet blazing in the empyrean! Mijn opa werd aap genoemd. In het Spaans is dat: Momo. Als ik denk aan Nederland, waar denk ik dan aan? Aan de rechte wegen in de Noordoostpolder, aan de pont bij Genemuiden, aan mannen die vissen in de Beulakerwijde.
En toen zag ik de Slinger. Hangend aan het uiteinde van een lang touw dat boven in het koorgewelf was bevestigd, maakte de bol met isochrone statigheid zijn weidse slingerbeweging. Ik ging van huis met het vaste voornemen me niet in rare bochten te zullen wringen. De vriend die het beste met me voorheeft zei dat ik zélf de regie moest zien te behouden. Dus niet inzakken als je zit, réchte rug. Die zondagmorgen liep Van Kempen de bijkeuken in om zijn klompen aan te doen en een kijkje op de dijk te gaan nemen. Maar toen zag hij daar een geweldige kat liggen. Dat is eigenaardig, zei hij bij zichzelf, die was er gisteren nog niet.
I am in my mother’s room. It’s I who live there now. I don’t know how I got there. Perhaps in an ambulance, certainly a vehicle of some kind. I was helped. Ik weet niet waar ik het over zal hebben….Over de dood of de liefde? Of is dat hetzelfde….Wat zal ik vertellen? We liggen negen kilometer achter het front. Gisteren werden we afgelost. Nu hebben we witte bonen en rundvlees gegeten tot we niet meer konden.
Die avond, 27 oktober 1949, staat de Constellation F-BAZN van Air France op de landingsbaan van Orly klaar om zevenendertig passagiers aan boord te verwelkomen en aan zijn vlucht naar de Verenigde Staten te beginnen. De Mississippi is zeker de moeite waard om over te lezen. Het is geen gewone rivier, integendeel; ze is in alle opzichten uitzonderlijk. Het was een fraaie lenteochtend toen de dichter Matsuo Basho vertrok voor deze laatste reis van zijn leven, naar het wilde noorden van Japan. De hemel was nevelig en de maan nog vaag zichtbaar.
Far out in the uncharted backwaters of the unfashionable end of the Western Spiral arm of the Galaxy lies a small unregarded yellow sun. De hoofdkleuren waren grijs, rood en groen, in het centrum gebroken door het wit van de gevellijsten en het bruin van de grachten. Links en rechts kwamen roeststrepen binnen, met daarop snelle, gele, lijnen.
In het stadspark van Triëst, aan de voet van een vrouwenbeeld dat een halfnaakt Italie voorstelt met een dubbelkoppige adelaar op haar schouders – symbool van het Habsburge Oostenrijk, in de Eerste Wereldoorlog neergehaald en een soort kostelijk wildbraad geworden voor in de pan -, ligt een dode vrouwtjesduif. Het wezen, er bestaat misschien zoiets als het wezen van de Westhoek. Misschien is het een geest, een daimon, een genius, die niet bestaat als lichaam maar toch sluipt en heerst in het West-Vlaamse landschap.
Februari 2020
Ons verhaal begint eigenlijk rond het jaar 1000, toen de buurtschap Stathe – een uit houten bouwsels bestaande handelswijk direct naast de bisschoppelijke burcht van Utrecht – werd geplaagd door dichtslibbende toevoerwegen, een ontwikkeling die funest was voor kooplieden en de plaatselijke nijverheid. Hoe meet je de zwaarte van een klap die nooit kwam, zoek je de fiets waar niets mee is, die er nog staat? De brand in een leegstaand schoolgebouw, nooit uitgebroken, laat geen sporen na. Ongeveer twee jaar geleden was ik aan het rondsnuffelen in een van mijn favoriete stoffige oude boekwinkeltjes, een die ik bezoek als ik een willekeurig boek wil vinden.
Tussen de vlakte van het Lammermoer en het slot Bommelstein bevindt zich het land der Zwarte Bergen, een gebied dat in kwade reuk staat. In de diepe kloven en ravijnen huist woest roversvolk, de spelonken worden bevolkt door allerlei levensvormen. die nu niet ter zake doen, en de bergtoppen worden bekroond door bouwsels, die als verblijfplaats voor onzalige gedrochten dienen.
Er is een tijd geweest dat ik vroeg naar bed ging. Soms was mijn kaars nog maar net uit of mijn ogen vielen dicht, zo snel dat ik niet de tijd had om bij mezelf te zeggen: ik val in slaap. De hele ochtend is het alleen maar kust geweest, een bijzonder plezierige, nette kust, een echt stukje natuur met palmen, maar ze wuiven niet. Het vliegenpapier Tangle-foot is ongeveer zesendertig centimeter lang en eenentwintig centimeter breed; het is bestreken met gele, giftige lijm en komt uit Canada.
De man lag, door twee agenten in bedwang gehouden, met zijn buik op perron 2b en riep radeloos: “Wat willen jullie van me!” Ja, wat wilden wij, gegeneerd toekijkende omstanders? Dat hij ons niet, verluisd en verloederd, dronken en agressief, lastig zou vallen. Als u, o lezer, de oude stad M. achter u laat en uw schreden westwaarts richt, dan zult u achter de perspectivisch versmeltende heuvels het onnoembare blauw zien schemeren van de bergen aan de horizon. Dit is de E8, zei mijn vader. Die loopt van Londen naar Moskou. We naderden een afslag. Op het asfalt stond een pijl met daaronder: E8. Ik zag het vanaf de achterbank.
It was a few days after the tenth of August, 1949, when I first saw the Mann Gulch fire and started to become, even then in part consiously, a small part of its story. Om drie uur ‘s nachts word ik wakker van mijn droom en mijn kussen is nat van de tranen. Onmiddellijk na den brand spoedden wij ons naar den brandmeester van Amsterdam, den heer Koperbuik, die ons handenwrijvend in de deuropening tegemoet trad. Dat, riep de heer Koperbuik uit, was weer eens een echte, ouderwetsche, uitslaande brand, nietwaar?”
Kort voor mijn eenenvijftigste verjaardag, in december 2005, tekende mijn vriend Carlo een ingewikkeld patroon van buisjes en ballonnen op een hoek van de krant. We zaten in een bar in een zuidelijke buitenwijk van Milaan. Gabčík is zijn naam en hij is een personage dat echt heeft bestaan. Heeft hij in zijn eentje achter de gesloten blinden van een in duisternis gehulde flat op het smalle ijzeren bed liggen luisteren, en buiten het zo herkenbare knarsen van de Praagse trams gehoord? In de maand mei 189… zag men ‘s middags om twee uur het volgende gebeuren, wat wellicht een merkwaardige indruk maakte.
There are these two young fish swimming along and they happen to meet an older fish swimming the other way, who nods at them and says: Morning boys. How’s the water?
And the two young fish swim on for a bit and then eventually one of them looks over at the other and goes, What the hell is water?
Dierbare, achtergelaten vrienden…..Vanuit de veilige beslotenheid uwer armen reisde ik aldus mijn ondergang tegemoet. Aangezien ik te stom ben om alles zelf te bedenken, lees ik veel over dingen die anderen hebben bedacht. En zo las ik ergens iets over een vondst van Guy Kawasaki. Wat doe ik hier? Ik lig plat op mijn rug in een fondsziekenhuis, hopend en biddend dat de rillingen en koortsen die me nu al drie maanden kwellen toch symptomen van malaria blijken te zijn-hoewel ze na ettelijke bloedonderzoeken nog geen enkele parasiet hebben gevonden.
Oh God, how I am frightened. Now that I am alone I don’t have to hide it; I don’t have to hide anything any longer. #beginzin. Intrigerend boek met tien korte verhalen over piloten uit WOII van de meester himself. “Onder vriend en vijand verspreidde zich de bespottelijke mare dat ik een nieuwe versie van het verhaal over de baring der bergen kende.” #beginzin 27 verhalen in de stijl van Borges, in een mooie vertaling door Guy Posson voor @UitgeverOevers “Eindelijk is de schuldige gevonden. Het was de ezel. Hij is krijgsgevangen gemaakt, de foto toont hoe hij naar de executieplaats wordt geleid.” #beginzin uit een boek vol verrassende associaties bij foto’s. Alleen nog antiquarisch verkrijgbaar.
“Ik ben onder de bar geboren. Zo heet dat als je van jongs af in een café bent opgegroeid.” #beginzin van Midas’ lofzang op de kroeg, waar “je niet voor je lol heen gaat maar voor het leven.” Laten we hopen dat de deugmaffia niet ook dat nog gaat verpesten. “…denk ik opeens aan mijn moeder. Ik denk nooit aan mijn moeder, die al decennia dood is.” #beginzin die eigenlijk één lange zin is. Brouwer doet Becket met Busken. Mooi vormgegeven door @AtlasContact “Aangezien De Dikke Man besloten had tot de aanschaf van een eierprikker, verliet hij welgemoed zijn woning.” Dat is de #beginzin van ‘Eierprikker’, een van de 150 stukkies uit deze besties bundel. Gek idee dat ik inmiddels ouder ben dan Ischa toen hij dit schreef.
“April 27th, 1992. Greetings from Fairbanks. This is the last you shall hear from me Wayne. (..) If this adventure proves fatal and you don’t ever hear from me again I want you to know you’re a great man. I now walk into the wild.” “Alles, alles wat die lekkere natuur doet, zelfs in de zachte hersenen, moet Waarheid heten, is de werkelijkheid.” #beginzin uit een ver verleden. Staat zo lang als ik me herinner in de boekenkast, het is een onderdeel van mijn geschiedenis. En zal daarom ook altijd meeverhuizen.
Maart
“Hellendoorn had mij weer eens een kwartier lang laten rijden op een regeltje Sanskriet, en zo was ik bij het uitgaan van het college vol opgekropte ergernis over mezelf, die zich uiten moest, natuurlijk in de verkeerde richting.” #beginzin uit 1919 “Gedurende mijn hele carrière heb ik één ambitie gehad: ooit in de schaduw te kunnen staan van de kleine teen van de Amerikaanse auteur Kurt Vonnegut Jr. (1922-2007).” #beginzin van een mooie bundel met 36 stukken over het schrijversleven, waaronder een fanbrief aan Nick Cave. “Aan de overkant van de straat valt niets bijzonders te zien en ik heb hem nog nooit mee naar buiten genomen. Daar is mijn verrekijker te mooi voor.” #beginzin van één van de weinige #boekenweek geschenken die mijn boekenkast wel gehaald hebben.
“De reis begon toen mijn vriendin me verliet. Er waren, in de woorden van Joni Mitchell, geen ‘petty wars / that shell shock love away’ maar ze had goede redenen. Ik was afwezig.” #beginzin van een zeer onderhoudend reisverslag, maar met een draak van een CD. “Als ik mijn grootvader vraag of ik de auto mag lenen zegt hij: alleen met de chauffeur. Hij is streng en toegevend tegelijk, hij weet dat ik een rijbewijs heb, hij weet dat ik van Haydn, Beethoven en Mozart houd.” #beginzin van Snijders, steeds het leven vangend op één bladzijde “De eerste die ik sinds lange tijd sprak, afgezien van de weinige afgemeten woorden die ik aan het begin en het einde van de rit had gewisseld met mijn norse taxichauffeur, was een magere, donkere jongen in het nostalgisch rode uniform van een piccolo.”
“Wat gaat er door het hoofd van een man die weet dat hij binnen enkele tellen van dichtbij doodgeschoten kan worden?” #beginzin uit het #boekenweekgeschenk van de #boekenweek2020, een “lief verhaal uit wrede tijden.” “Op een dinsdag in april rijd ik met de auto naar Hoek van Holland. Naast zit mijn dochter, die anderhalve week later – het is 2008 – vier zal worden.” #beginzin van een korte reis achter Sebald aan, die vooral uitnodigt Sebald zelf weer eens te lezen.
“rivierein, langs de Eva en Adam, van zwier van strand naar bocht van baai, brengt ons via een commodius vicus van recirculatie terug naar Howth Kasteel en Immelanden.” #beginzin van een onleesbaar meesterwerk. Joyce schreef er 17 jaar over, evenlang staat hij hier al in de kast.
“Ik herinner me de lucht die onder de jurk van oma vandaan kwam. Het was op mijn verjaardag. Ik was vijf of zes geworden. Van een tante had ik een houten speelgoedauto gekregen. Op mijn knieën kroop ik met het cadeau het huis door.” #beginzin van een wat luchtiger boek dan gister “In het begin lijkt de kunst van het puzzelen een kortstondige kunst, een onbeduidende kunst, geheel vervat in een vluchtige samenvatting van de gestalttheorie (..) #beginzin die 28 regels doorgaat maar ik toch wilde noemen omdat de beginzin van gisteren opgedragen was aan Perec. “Mijn vriendin, mevrouw Agathe Willemse, heeft mij op haar sterfbed opdracht gegeven het levensverhaal van haar broer, het wonderbaarlijke heerschap Thomas Wereldje, te publiceren.
“Ik ontmoette een man. Het klikte en we werden goede vrienden. We studeerden samen, tekenden poppetjes, aten soms bij hem en soms bij mij.” #Beginzin uit een boekje vol ZKV’s, waar zo’n beetje alle emoties die je je kunt voorstellen bij een ontmoeting voorbij komen. “Ofschoon verbonden aan een vooruitstrevende krant vraag ik me soms af of ik van nature geen conservatief zou zijn. Men begrijpe mij niet verkeerd. Ik bedoel het niet in de politieke betekenis van het woord.” #beginzin van een boek over zaken die het verstand te boven gaan Toen ik vijftien was, zei ik op een dag tegen mijn moeder: Ik weet nu wat mijn talent is. Ik wil schrijver worden. Maar jongen toch, antwoordde zij met een droevige blik in haar ogen, je vader is ingenieur, een verstandige, logisch denkende man met een realistische blik op de wereld. Heb je wel een idee wat dat inhoudt, schrijver worden?
Dear Sirs,
How are you and How is the weather?
Thank you very much
-for sending me some informations
-the other day.
Please give my best regards –
to all members.
Yours faithfully
mr. Kaor
Nederland
#beginzin van de dagelijkse brief van Mr. Kaor Yamamoto, ontroerend mooi verhaal
Een levenslot dat de Engelsen naar de Duitsers voert, is al vreemd: maar een dat voert van Epsom naar Pennsylvania, en vandaar naar het heuvelland dat Altamont omsluit boven de trotse koralen kreet van de haan en de zachte stenen glimlach van een engel, is aangeraakt door die duistere wonderbaarlijkheid van het toeval waardoor nieuwe magie ontstaat in een stoffige wereld. Een paar weken geleden, toen ik me op mijn terrein tussen de laaghangende takken van een jonge eik ophield om wat door de novemberstorm geknakte twijgen te verwijderen, was het ineens of de goden mij vanuit het herfstig zwerk met fijnzinnige shuttles bekogelden. Scarlet Johansson moest in de speelfilm ‘Girl with a Pearl Earring’ iets bovenmenselijks presteren: tot leven komen als het meisje van Vermeer. Ik noem dit bovenmenselijk, omdat Vermeers ‘Meisje met de Parel’ zelf al bovenmenselijks en onaards te noemen is.
Sommige lezers zullen ons ervan verdenken echte smulpapen te zijn, maar niets is minder waar. Veel en veel te veel eten moet je niet, en wat je eet mag en moet steeds zo simpel en eenvoudig mogelijk zijn. Een eerste keer, er is altijd een eerste keer. Het is 1964, een oude rammelende trein uit communistisch Joegoslavië, eindstation Venetië. Naast mij een jonge vrouw, Amerikaans.” #beginzin over Venetië, nu we er niet meer heen kunnen hebben we in ieder geval het boek nog.
Dag Marianne, ik ben gelukkig weer thuis, nu onder invloed van alcohol schrijf ik dit lieve epistel. Morgenavond na tien uur ben ik nog mans en indien geen guusje ons zal storen zal een mogelijkheid van meer dan één glas bereikbaar zijn.” #beginzin uit 195
Om mijn boek niet op de tafel in mijn kamer te laten liggen, waar het bevingerd zou kunnen worden door de vermoedelijk niet al te schone handen der hotelbedienden, trok ik, met enige moeite, de tafella open en legde het daarin, waarbij ik het naar achteren duwde. We vertrokken vandaag in alle vroegte naar Frankrijk, departement Drôme, in het gezelschap van een oude man genaamd Gerard Reve, bekend van radio en televisie. De voorbereiding voor de trip had nogal wat voeten in de aarde.” #beginzin van een licht ontluisterend weekje logeren. He was an old man who fished alone in a skiff in the Gulf Stream and he had gone eighty-four days now without taking a fish. In the first forty days a boy had been with him.” #beginzin van een klassieker uit de literatuur die door zijn geringe omvang voor iedereen leesbaar is.
Eerst ben je jong. Er vindt nog geen periodisering plaats, 1976 of 1981 zijn geen gemarkeerde jaartallen, het is allemaal onbepaalde vloeiende tijd, er gebeuren dingen die je onthoudt en dingen die je vergeet, de tijdsbalk is voor later. #beginzin voor lekker reizen uit je stoel. ‘Het lijkt een dooddoener: Mais ce qui n’est pas encore, n’est pas (maar wat er nog niet is, is er niet). Toch is het een hele mooie omschrijving van de illusie en die is het geluk van het niet-weten, de enige mogelijkheid tot geluk.’ #beginzin van een nodig te herlezen boek Om het prachtigste landschap van de wereld te zien moet je naar de bovenste verdieping van de Toren van de Overwinning in Chittaurgarh klimmen. Daar bevindt zich een rond terras vanwaar je de hele horizon beheerst.” #beginzin uit één van die vele verhaaljuwelen van Borges
“Het was onvermijdelijk: de geur van bittere amandelen deed hem altijd denken aan het lot van gedwarsboomde liefdes.” #Beginzin van Liefde in tijden van Cholera roept de vraag op of heden ten dage de gele vlag al gehesen is. Een dienstreis definieert de Dikke Van Dale als een ‘ambtshalve gemaakte reis, reis in opdracht of t.b.v. een openbaar lichaam’. Hier rijst de vraag of een uitgeverij een openbaar lichaam genoemd mag worden. #beginzin uit Dienstreizen van een thuisblijver, een toepasselijke titel “We stonden tegenover elkaar, mijn moeder en ik. Zij aan de ene kant van de kist, ik aan de andere. We rukten aan de hengsels. Zij droeg sloffen, ik schoenen. Ze gleed weg en ik zette haar klem. Gewonnen. #beginzin die meer een miniverhaaltje is.
April
Wat zegt u daarvan?
Een mens hoort er van op:
Opgehouden met roken, ben ik, acht en dertig jaar oud,
Begonnen gedichten te schrijven.
Zuipen en de rest net als vroeger.
“Aan de voet van het standbeeld van Flaubert speelden zes Noordafrikanen jeu de boules. Harde knallen klonken boven het gebrom van de files uit. Met een laatste ironische streling van de vingertoppen wierp een bruine hand een zilveren kogel.” “Sinds vier maanden woon ik in Wormer, gemeente Wormerland (zes dorpen en twee buurtschappen met in totaal ongeveer vijftienduizend inwoners).” #beginzin van de tweede reportage van @MvanRoosmalen
want die uit de eerste was te lang voor de tweet 🙂“Keizer Wilhelm van Duitsland deed troonsafstand op 9 november 1918 en in de straten van Parijs werd feestgevierd. ‘A mort Guillaume!’ riepen ze. ‘A bas Guillaume!’. Dood aan Wilhelm. Weg met Wilhelm.” #beginzin van een voor deze tijd toepasselijk boek over de Spaanse griep.
Alweer een dag lang niets gedaan
Een dag alleen geleefd
Een dag alleen niet doodgegaan
Een dag lang al mijn tijd verdaan
Alweer een dag lang niets gedaan (..)
Alweer een dag lang niets gedaan
En morgen breekt er weer een aan
#beginzin van een profetisch gedicht #COVID19NLOnmogelijk zou zijn: iemand die zichzelf aan zijn haren van de grond verheft.
Onmogelijk zou zijn: een computer met emoties. Onmogelijk zou zijn: een varken dat grapjes maakt met soortgenoten.
Onmogelijk zou zijn: iemand die in een tastbaar verleden leeft.
“In het begin liet ik soms boodschappen achter op straat. Er woont iemand in het Louvre, stond er soms. Of in de National Gallery. Dat stond er natuurlijk alleen maar als ik in Parijs of London was.” #beginzin van een vrouw die beweert de laatste mens op aarde te zijn. Het begon allemaal met zo’n telefoontje waar ik echt niet op zat te wachten. ‘Spreek ik met P.F. Thomése, de beroemde schrijver?’ Op zo’n toon van o o o wat zijn we weer interessant. (als ze zo beginnen, hoeft het voor mij eigenlijk al niet meer) #beginzin, verderop frikandellen Februari 1933. Sinds ik met Jane in Meudon woon, heeft Parijs voor mij het karakter aangenomen van het stationsplein waar trams en autobussen rekening schijnen te houden met onze stappen, omdat wij er niet meer als vreemdelingen wonen
Op mijn knieën voor de wc-pot probeer ik over te geven zonder geluid te makern. Maar dat gaat niet; door het braken, waarbij mijn maagspieren zich samentrekken, moet ik kreunen. Het braaksel spat geel tegen de witporseleinen wanden “De foto’s die me het diepst raken zie ik niet. Niet als foto tenminste. Ik zie wat erop staat en zonder dat ik besef dat ik naar een foto kijk, vraag ik me af: wat gebeurt daar?” #beginzin uit ‘De fotodetective’ van @hansaarsman
moet natuurlijk gepaard gaan met een speurfoto“Er bestaat een vorm van beschouwen, waarin subject en object samenvallen in een voor het intellect oncontroleerbaar ‘niets’. Zij schijnen beide verzonken in een leegte, die hun nochtans hun uiterlijke vorm laat behouden. #beginzen
‘Laten we gaan zeilen’, zegt ze. ‘Nee, ik ga niet zeilen’. Ik kan het trouwens niet. Wat moet ik urenlang in een ongemakkelijke zeilboot? Ik zie de sport niet van het op en neer kruisen op een plas water. ‘Dan gaan we naar het strand’, houdt ze aan Als ik na een paar uur in het Prado naar buiten kom, staat daar niet de vreeswekkende rij die op andere dagen als een menselijke kluwen om het strenge gebouw heen gewonden is. Het was een maandag, ik had de tentoonstelling vrijwel zonder anderen mogen zien (..). Wat moeten we nog halen? Brood? Koffiefilters? Bananen? Nee, lezer, een bronzen borstbeeld van W.A. Mozartje. Ik had het ding ontdekt op Marktplaats, de foto’s zagen er goed uit, z’n pruik zat als gegoten, er waren nog geen biedingen, vraagprijs: vijfendertig euro
Vriend nummer één (die op een terras onder de bomen aan de rand van het water een cognac met sodawater drinkt): Mijn vriend, laten we in deze zomerse hitte die de geest afstompt even uitrusten van de serieuze bestudering van de menselijke realiteit Het was een wat druilerige dag. Grauw, af en toe regen. De lucht was wit noch grijs, maar iets er tussenin. Wanneer je niet zou weten welk jaargetijde het was, zou je het ook niet raden. Zo’n dag dus.”#beginzin uit mooie bundel van @NicoleMontagne
, mijn voormalig schrijflerares“Onder de wortels van de bomen begint het verleden, en dat geldt ook voor de stad die ooit aan het IJ opkwam, ten onder ging en toch weer herrees. De meeste mensen die deze geschiedenis hebben meegemaakt zijn verdwenen in de tijd.” Toepasselijke #beginzin voor 25 jaar Motorkade
Hij ziet er tien op een ezel! riep mijn vader vaak smalend over een of andere zotte gast. In het Berbers, natuurlijk: itwara aachra xouriyour! Op de tweede dag ben ik ze namen gaan geven. Ik zat te werken – of deed alsof – aan de grote houten eettafel in de woonkamer van het vakantiehuisje in De Knipe. Ik had uitzicht over het land. As a kid I was the youngest member of my family, and the youngest child in any family is always a jokemaker; because a joke is the only way he can enter into an adult conversation.
Jaren geleden trof ik in New York een taxichauffeur met een moeilijk ontcijferbare naam; hij legde mij uit dat hij een Pakistaan was. Hij vroeg waar ik vandaan kwam en ik antwoordde: uit Italië Ik ben een mens. Tenminste, in de zin dat mijn beide ouders van de menselijke soort waren. Dat heeft bepaalde consequenties. Zo kan ik bijvoorbeeld geen kinderen krijgen met een vos. Met die realiteit heb ik te leven. Een kamerplant heeft mij tot massamoordenaar gemaakt, en dit is als volgt te werk gegaan.” #beginzin uit een bloemlezing ‘overpeinzingen’, een soort hedendaagse mini-geschiedenis van Nederland in het laatste stukje van de vorige eeuw
Hou het stevig vast, zegt mijn vader. Met beide handen. Ik omklem het stokje. Vader loopt langzaam achterwaarts, de haspel met vliegertouw afwindend. Bij elke stap voel ik een klein rukje. Ik zet me schrap.” #beginzin van een #bloemmijmerboek vol met prachtige illustraties Het is de eerste seconde van het jaar 1913. Een schot weerklinkt door de donkere nacht. Een korte klik is hoorbaar, de vingers aan de trekker spannen zich, dan volgt een tweede, dof schot. De gealarmeerde politie komt toegesneld en arresteert de schutter ter plekke Van dichtbij heeft de branding een heel eigen geluid. Op de achtergrond het onmiskenbare gebulder, daarbovenuit het ruisen van de brekende golf en dan de zuigende klank van het terugstromende water.
Hoe wij een brief schrijven die wel ongewoon was maar een antwoord verdiende, dat niet kwam, en hoe de expditieleden met het oog hierop besloten een dergelijk stijlloos gedrag te negeren en datgene tot een goed einde te brengen wat in die brief stond uiteengezet Nog steeds herinner ik me de ochtend dat mijn vader me voor het eerst meenam naar het Kerkhof der Vergeten Boeken.” #beginzin van één van de dikste boeken uit de #antilibrary van Rizoomes.
Mei
Het is soms een kleinigheid die je leven bestuurt. Zo zat ik jaren geleden ‘s bij de kapper. Ik werd geknipt door een meisje, een leuk meisje en ik herinner me, wanneer dat zo te pas komt, altijd weer met genoegen het gesprekje dat we hadden. In een dicht woud stond een kasteel dat onderdak bood aan eenieder die op reis door de nacht verrast werd: ridders en edelvrouwen, koningen met hun gevolg, en eenvoudige reizigers.
Wie als Jood en vervolgde midden in Europa op de vlucht geleefd en overleefd heeft, krijgt terugblikkend als achtergrond van zijn bestaan slechts één enkele doorlopende continuiteit te zien: die van de kalender met zijn eentonig terugkerende cijfers van weken en maanden In december 1940, toen ik door Portugal reisde om naar de Verenigde Staten te gaan, maakte Lissabon op mij de indruk van een lumineuze en tegelijk droevige haven. In die tijd werd er veel gesproken over een op handen zijnde invasie. De North King doorklieft het modderige water van de rivier. De passagiers zijn aan dek gekomen, ze turen al sinds het ochtendgloren naar de horizon, en nu de hijskranen van de scheepswerven en de rode lijn van de havenpakhuizen door de mist breken, heffen Duitsers een strijdlied aan, Italianen slaan een kruis, Joden bidden en ondanks de motregen omhelzen echtparen elkaar: na een overtocht van drie weken arriveert het passagiersschip in Buenos Aires
Van kindsbeen af had Andrej maar één droom gehad. Vliegen. Hij sportte niet voor de lol, hij sportte om een lijf te krijgen dat pastte bij piloten. Uithoudingsvermogen stond voorop. Pompen, tot hij door zijn magere armen zakte. Het was op een heldere en volkomen windstille aprildag nu zeven jaar geleden dat ik een voor mij onbekend eiland genaamd Ganges ontdekte op een wereldbol van de kaartenafdeling in de Staatsbibliothek in Berlijn Ik bezocht het stadje waarin ik ben geboren. Ik beklom de steile dijktrap, liep langs Molen De Hoop, langs het huis van de dokter, langs de Rioolbemaling. Ik begaf mij naar de bakkerswinkel waar ik destijds gereformeeerd vloerbruin had gehaald.
Niet lang nadat ik had besloten een boek met dagboekaantekeningen uit te brengen vond ik een biljet van 5 pond. Hoewel bij onze voorstelling van een geslaagde reis stiptheid normaal gesproken centraal staat, heb ik vaak gewenst dat mijn vliegtuig vertraging had, zodat ik gedwongen zou zijn wat meer tijd op de luchthaven door te brengen.
In de zomer van 2008 wordt in Trouw Louis Tas geinterviewd. Over zijn ouders zegt de dan achtentachtigjarige psychiater: Weet je wat het is? Ik weet dat het onredelijk is, maar ik betrap mezelf op de gedachte dat het zo langzamerhand te lang begint te duren: ze mogen nu eindelijk wel weer eens terugkomen.”
Herkenbare #beginzin speciaal voor moederdag
Ik voel de hand van een oude vriend op mijn schouder. Ik heb hem jaren niet meer gezien. Vroeger toen we allebei rechten studeerden deelden we ideeën over de wereld. Vooral over goede en verkeerde gaatjesschoenen. Tien jaar geleden las ik een verhaal dat ik gisteren bij toeval weer onder ogen kreeg. Ik was nieuwsgierig naar de stand van zaken in mijn hoofd en begon gretig te lezen.” #beginzin van de meester van de ZKV. Eind 2017-tevens het einde van mijn veertigste levensjaar- vertrok ik met een paar vrienden naar de regio Dolpo, een hoogvlakte in het noordwesten van Nepal, waar we ongeveer een maand te voet over meer dan 5000 meter hoge passen langs de grens met Tibet zouden trekken
Het is eind mei en ik zit in mijn overhemd op een bankje aan de Herengracht. Colbert uit, koffie, versgeperst sinaasappelsap, zonneschijn. Morgen gaat het regenen. Met heel gewone gesprekken op de trein naar Brussel en bij de eerste koffie op kantoor. In de herenhoekjes over koers en voetbal. De Giro is net begonnen – de eerste grote ronde van Eddy Merckx (21) – en twee andere jonge goden, Paul van Himst (23) en Jan Mulder (22) zijn kampioen geworden met Anderlecht. Lieve Herman, Ik zie het zo; we staan op het dek van de pont Vlissingen – Breskens die beroemd was vanwege zijn gevulde koeken en vette krorketten. Het is kerst 1970. ik ben vijftien en jij zeventien.
Het jaar 1961. Herfst vermoedelijk of begin winter. Samuel Beckett zit. Al tien jaar is hij koning – iets minder of iets meer dan tien jaar: acht jaar sinds de premiere van Godot, elf jaar sinds de samengebalde publicatie van de grote romans door Jerome Lindon. Wij hebben de l’anti-oedipe met z’n tweeën geschreven. Omdat ieder van ons uit meerderen bestond, maakte dat al veel uit. In dit werk hebben wij alles gebruikt wat ons aansprak, dat wat ons het meest nabij was en dat wat het verst van ons afstond. In de loop der jaren ben ik meermalen geportretteerd, want in het kunstwereldje heerst veel inteelt, en schilders beelden graag dichters af, zoals er dichters zijn (ik overigens niet) die graag over schilderijen schrijven.
Hij zou blind zijn en daarom Homerus heten, een naam waarvan de mensen zeiden dat die ‘hij die niet ziet’ betekent. Maar het kan ook zij dat Homerus, om de gebeurtenissen beter voor zich te zien, zijn ogen sloot als hij vertelde In januari 1979 namen mijn man en ik officieel bezit van ons huis in Frankrijk. Wat acht maanden tevoren nog een met een vlaggetje aangeduid perceel was geweest op een maquette, bleek plotseling tastbare werkelijkheid: een woning op 1200 vierkante meter eigen grond Ik zou met Lily Briscoe kunnen beginnen. Lili Briscoe – met haar Chinese oogjes en haar zorgelijke gezicht – is een van de hoofdpersonages in Virginia Woolfs roman ‘Naar de vuurtoren.
Alles wat de moeite waard is, is onder de grond begonnen. Als je in Wenen over de Graben loopt – de naam zegt het al – dan hoef je daar maar een trapje af te dalen om op de fundamenten van het Romeinse Vindabona te stuiten. Met Parijs is het niet veel beter gesteld. De ingang van de benedenwereld is de gespleten stam van een oude es.” #beginzin van een prachtig boek; reisverhaal, literatuur en geschiedenis in één. De geschiedenis van de Melkweg is tamelijk warrig geworden en dat heeft verschillende redenen: deels omdat degenen die de ontwikkelingen trachten te volgen zelf wat warrig zijn geworden, maar deels ook omdat er toch een aantal zeer verwarrende dingen zijn gebeurd
Beste Kees, Er is een moment. Momenten zijn er altijd. We vullen ons leven ermee. Elk moment is anders. Op een bepaald moment doen we iets. Kiezen wij dat moment of kiest het moment ons? De Trotta’s waren een jong geslacht. Hun stamvader was na de Slag bij Solferino in de adelstand verheven. Hij was Sloveen. Sipolje – de naam van het dorp waar hij vandaan kwam – werd zijn adellijke titel. #beginzin van allernieuwste aanwinst met mooie illustraties van Jan Vanriet Geachte mevrouw Davis, Wij hebben elkaar nimmer ontmoet en die situatie moeten we vooral handhaven. Er is al ellende genoeg in de wereld
Mijn vader schonk mijn broer en mij stripboeken van Asterix, zodat hij ze zelf kon lezen. Zijn enthousiasme ontstak het mijne en sinds mijn vroege jeugd ben ik een groot fan. Als je thuis bent waar je je koffer uitpakt, dan moet ik concluderen dat mijn appartement in New York voor mij thuis is. Nergens anders pak ik mijn koffer helemaal uit, daar wel Als we gaan ontbijten heeft roshi zijn Yankee-pet op en hij zet hem zelfs niet af als we aan tafel zitten. Hij heeft een grote collectie hoofddeksels, maar sinds ik deze pet vorige week in het Yankee stadion voor hem heb gekocht, zet hij geen andere meer op.
Juni
De eerste week van juni is de dikke wandelweek: negen boeken over lopen
Op 1 januari 1999 begon Doris Haddock, 89 jaar oud en beter bekend als Granny D, aan een wandeltocht dwars door de Verenigde Staten om herziening te eisen van de wijze waarop verkiezingscampagnes gefinancieerd werden, ze arriveerde veertien maanden en vijfduizend kilometer later in de hoofdstad Een van de dingen die je meemaakt als je ouder wordt, is dat je een heleboel nieuwe manieren vindt om je te bezeren In het Vondelpark. De eerste hardlopers, de eerste fietsers, de eerste hondenuitlaters. Ik ben niet dol op het Vondelpark maar dat heeft niets met het park zelf te maken, wel met de eigenschap van mensen om, net als kolonievogels, op een kluitje te gaan zitten
Het uiterlijk van de archetypische geleerde is negentiende-eeuws: een wetenschapper met baard en bril, gemodelleerd naar eerbiedwaardige grijsaards als Darwin, Freud en Einstein. #beginzin uit tof boek voor iedereen die van zijn ouders geen #strips mocht lezen maar het wel deed Ik sta op de oever van de Chandalar in de Brooks Range in het noorden van Alaska en probeer moed op te vatten om naar de overkant te zwemmen. Mijn echtgenoot Pat staat naast me. We zijn met zijn tweeën, zoals de afgelopen vijf maanden bijna steeds het geval is geweest. Op Mistaken Point, op het zuidoostelijke puntje van New Foundland aan de rand van de Atlantische Oceaan, bevindt zich een spoor. Het is 1 centimeter breed, 18 centimeter lang en 565 miljoen jaar oud
Een visserijtafereel op glas in posterformaat, glimmend van het goud. Het was een van de vele stukken die werden ingebracht bij het tv-programma Tussen Kunst en Kitsch, ergens in de jaren negentig. Nadat ik met veel moeite mijn rugzak met een hemd, twee paar kousen, een das, muts en andere noodzakelijkheden volgepropt had, ging ik mijn vriend Van Hogendorp afhalen, die in het Rondeel logeerde. Ik was vijf en het was even voor zessen. Ik liep de slaapkamer van mijn ouders in en porde in de vorm aan de rechterkant van het bed. Mijn vaders hoofd kwam tevoorschijn.
Ik heb een beetje drocht: watervis.” #beginzin uit Waantaal van Nico, schitterend boekje dat veel vragen over taal optoept. Meer erover aan het eind van dit blog Op het overzicht met foto’s van Philip Mechanicus in het Joods Historisch Museum hing ook een foto van de dichter Jan Hanlo, in maart 1964 gemaakt op de Stromarkt 5, bij het Singel.”#beginzin van zo’n typische K. Schippers bundel waar de nostalgische herinnering nooit ver weg is Vorige week liep ik in het centrum van Arezzo waar ik dringend moest zijn om niets te doen. Uit de openstaande deur van een winkel die gespecialiseerd was in overbodigheden klonk ineens dat lieflijk pompende orgeltje van Ray Manzanarek. #Beginzin over het verliefdste popliedje
De voorzitter van de Nescio Leesclub, dr. H.T.M. Zwartkruis, zenuwarts nodigde me uit voor zijn clubje een praatje te houden. Voordattik ernaartoe ging, schreef ik een briefje aan zijn vrouw, die ik niet kende, nooit had ontmoet en van wie ik zelfs niet wist dat ze Marie heette Laatst ben ik voor de zekerheid even poolshoogte wezen nemen op het kerkhofje van mijn woonplaats Bennekom. Zag er heel goed uit. Heel comfortabel. Veel beenderruimte.
Afkomst was iets heerlijks voor mijn vader. Hij beweerde dat we vrijwel van adel waren geweest. Er was eens een koninkrijk dat Engeland heette en waar het schrijven van literaire fictie een vage, onschuldige bezigheid was. Literaire fictie stond hoger aangeschreven dan egelenkunde, dat wel, en ook hoger dan de studie van fosforescende schimmels De ene dag is er leven. Een man bijvoorbeeld, in goede gezondheid, niet eens zo oud, zonder ziektegeschiedenis. Alles is zoals het was, zoals het altijd zal zijn.
Zijn ogen zijn zachtblauw. Een onvoorstelbaar bleke tint blauw is het. Een blauw dat je alleen bij heel jonge kinderen ziet.” De #beginzin van dit fascinerende boek over de mediastrategie van Hitler is een citaat uit een interview dat hij gaf in 1938 voor L’Illustration. Lange tijd heb ik het tegendeel geloofd, maar Mahlers voorliefde voor Amsterdam had weinig met de stad zelf te maken. Ik had de kolder in mijn kop. Ik wilde de stad uit, verkassen naar het platteland. Ik wilde rust, reinheid en regelmaat.” #beginzin van verder ook nogal saai boek, binnenkort ergens in een buurtbieb terug te vinden #strandstoellectuur
Veel krantelezers beschouwen het feuilleton als het hoekje voor een minder soort mensen, zij zien het als een vetvlek op hun kracht en degenen die, alleen om zich in ‘t feuilleton te storten, een dagblad opnemen, laden daarmee diepe minachting op zich. Seeing comes before words. The child looks and recognizes before it can speak.” #beginzin van intrigerend boek over hoe achterliggende assumpties bepalen wat je ziet en waarom je er van vindt wat je er van vindt Op 4 mei 1958, ik was toen dertien, heb ik op driehonderd meter voor de kust van Zandvoort het verdrinkingsproces zo goed als geheel ondergaan.
Het is 1960, en in de Britse slaapstad Bromley, ten zuidoosten van London, verveelt de tiener Davy Jones zich stierlijk.’ #beginzin over David Bowie om ‘All things American’ te introduceren; het onderwerp van dit lijvig werk. Opnieuw trotseer ik, op verzoek van een oude vriend en belangrijk auteur, de risico’s en de onaangename ervaringen die schrijvers van voorwoorden nu eenmaal altijd met grote hardnekkigheid bedreigen.” #beginzin v.e. satire waarin een verzonnen auteur verzonnen kunst recenseert
Juli
In juni 1885 arriveerden er drie Fransen in Londen. De ene was een prins, de andere een graaf en de derde een gewone burger met een Italiaanse achternaam. De graaf omschreef het doel van hun bezoek later als intellectueel en decoratief winkelen. Voor mekaar, mevrouw’, zei de sleutelmaker, ‘dat is één vijfenzeventig’. Hij grijnsde. Een vlegel van voor in de twintig, dirty mind, ik ergerde me. Agaath betaalde, glimlachend. Maar ze glimlachte bijna altijd, tegen iedereen. Alles moest geheim blijven. Simon loog tegen familie en vrienden. Hij kon niemand vertellen waar en hoe hij Lizzie Rosenfeld had ontmoet.
Het volgende gebeurde afgelopen november, op Allerzielen, toen in de Koningszaal in Artis een paar van mijn vrienden hun vijftigste verjaardag vierden. Hoe ontstaat een gedachte, wat is inzicht? Een mens verricht zijn werk, hij staat op de tram te wachten of hij zit voor het vuur en leest de krant en opeens heeft hij een inzicht. Hij ziet verband tussen dingen die daarvoor nog in het duister lagen. De herinnering overviel hem op straat, van de supermarkt op weg naar huis, een roltas met wat boodschappen voor het weekend in zijn rechterhand.
Al heel lang heb ik een vaste wandeling door mijn woonplaats Amsterdam. Daar begin ik de dag altijd mee, weer of geen weer en ongeacht verdere plannen. De onnoembare. Ik spreek zijn naam liever niet uit. Hij zou al onder ons kunnen zijn…Hij verbergt zich namelijk waar hij maar kan.
The history of civilization’, zo heeft Geoffrey Scott opgemerkt, ‘leaves in architecture its truest, because its most unconscious, record.’ Als dat waar is, geldt het nog sterker voor de automobiel; het inzicht dat onder die naam in de laatste jaren van de negentiende eeuw en in de eerste helft van de twintigste een aantal werkelijke kunstwerken is ontstaan wint langzaam terrein Een huis zonder boeken is als een lichaam zonder ziel, wordt wel gezegd. En het is waar. Als ik voor het eerst bij iemand kom, dan kijk ik graag even in de boekenkast om me een idee te vormen wie ik voor me heb en wat hem of haar bezighoudt en bezielt
Well, I haven’t had much leisure time in the last fifteen years, and when I get any, I’m usually so tired I just go somewhere and lay around, you know, for two weeks. If I can get two weeks. And most of the time my mind is still on music. Ik zou in een vliegtuig kunnen stappen en naar Sjanghai vliegen, ik zou scheep kunnen gaan en naar Port Churchill in de Hudsonbaai varen, ik zou in een auto kunnen stappen en naar Parijs rijden. Geld heb ik immers genoeg? Waarvoor stroomt mijn bloed in godsnaam door mijn aderen’, verzuchtte Eugene van Sonswyck terwijl hij, gemakkelijk gestrekt en met een boek op zijn schoot, een luie stoel bezwaarde. ‘Waarom ben ik er? Waarom is alles er? Waarom lees ik eigenlijk?
Was het hem? Was het hem niet? Vanmorgen, op dat stampvolle perron 12b van Amsterdam-Centraal had ik even dat sterke gevoel dat ik Stan van Leer zag. In 1991 had ik van een Japanse stichting een studiebeurs voor twee jaar gekregen. Het idee was om zeven jonge Engelsen uit verschillende vakgebieden – techniek, journalistiek, bedrijfsleven, keramiek – een basiscursus Japans te geven aan een Engelse universiteit Er zijn meer mensen naar Rome gefietst en nog heel veel verder. Ze hebben het sneller en heldhaftiger gedaan dan wij, en onder ongetwijfeld epische omstandigheden. Wij gaan gewoon een stukje fietsen, daar is weinig bijzonders aan.
Grote loodgrijze wagons achter een veelkleurige locomotief op een kaal station; een wit en hemelskleurig gebouw met een roestig naambord, een stationsklok en enkele spoorrails, veel meer is het niet Ik ben Ruben Ivanovitsj Katz, verwekt en geboren in het roemruchte, in de zwarte mistflarden van de geschiedenis ten onder gegane Sovjetrijk. Let, Rus, Jood – in de loop der jaren hebben ze me van alles genoemd, mijn dierbare landgenoten Dit vroeg de man in de wintertuin zich af, het einde van het einde, wat kon dat zijn?
De dag waarna in het leven van Raimund Gregorius niets meer zou zijn als ervoor, begon als talloze andere dagen This autumn the quetsch plum trees are overburdened with fruit. Some have branches that have snapped under the weight. I can’t recall another year when there were so many plums.’ #beginzin uit een interessant project waarin de schrijver tekent zoals Spinoza zou hebben gedaan. Ik ben de schaduw van mijzelf, op zoek naar datgene waarvan hij de schaduw is. Soms blijf ik naast mijzelf stilstaan en vraag me af of ik gewoon een idioot ben of misschien een buitengewoon mysterieus mysterie.
De man die niet wist wat hij met zijn leven moest, eindigde midden in de Eerste Wereldoorlog als de auteur van een kersverse beststeller in een soldatengraf dat nooit werd teruggevonden. A man – a very big man beside whom you feel very small – invites you to meet his daughters with an eye to choosing one to marry. There are four of them, their names al beginning with A; your name begins with Z. The first time I got drunk was on Elijah’s wine. I was eight or so. It was Passover, the feast that celebrates the flight from Egypt and invites the prophet into the house.
De makelaar is een vrouw in een korte broek. Ik schat haar een jaar of dertig. Haar benen komen goed uit in de afgeknipte pijpen. Bij ons in de Corrèze, een van de armste streken van Frankrijk, draagt geen enkele vrouw of meisje boven de zestien een korte broek. Acht jaar geleden achtte men het voor de eerste maal dienstig mij naar een gekkenhuis te brengen. Ik werd ondergebracht in ‘Mannen E’. Tegenwoordig ‘Heren E’. #beginzin van een groot schrijver; #biesheuvel is niet meer.
Augustus
Wanneer je ‘s morgens vroeg met tegenzin opstaat, heb dan deze gedachte bij de hand: ik sta op om de taak van een mens te verrichten. Moet ik dan zeuren, als ik dat ga doen waarvoor ik geboren ben en terwille waarvan ik op de wereld ben gezet?’ #beginzin boek vijf Then there was the bad weather. It would come in one day when the fall was over. You would have to shut the windows in the night against the rain and the cold wind would strip the leaves from the trees in the Place Contrescarpe Volgens een oud verhaal over het Paasincident op Golgotha gingen zwaluwen er met de spijkers vandoor om de kruisiging van Christus te verhinderen. De executie kon pas doorgang vinden toen de spijkers door de mussen werden teruggebracht. Laster waarschijnlijk.
God knows how long the radio had sat in the rain or where it had come from. My father, a man of few words, admitted it might not work, but we would never know unless we tried. Beste Tacitus, graag wil ik je goede raad opvolgen, maar er is hier een groot tekort aan everzwijnen. Minerva en Diana, die we van jou in combinatie moeten vereren, komen er hier samen niet uit. Mijn dienst kan dus enkel aan Minerva zijn, maar dan op mijn dooie gemak, het is vakantie, het is zomer. Ik werd op een dag journalist uit wanhoop over het volslagen onvermogen van alle beroepen mij te bevredigen. Ik behoorde niet tot de generatie van mensen die hun puberteit beginnen en eindigen met het schrijven van poëzie.
De tweede week van augustus 2020 staat in het teken van het beeldverhaal
De jassen gaan aan ze betalen hun bier de groeten zijn gedaan
De echo van je naam in de lach van de meeuwen
December in duizend kleuren grijs
#beginzin van Oostende door @spinvis, prachtig lied en ook zo mooi getekend door @HancoKolk
Het beeld is de bron voor de taal. Ze zijn onafscheidelijk verbonden. Het zichtbare, herkenbare beeld ondersteunt de abstractie van de taal of de taal geeft uitleg of een extra betekenis aan het beeld. Beide bezitten echter tevens een grote autonomie. Doorgaans wordt aangenomen dat de razend populaire reeks ‘Storm’ de eerste en enige sf-reeks is van de schepper van ‘Agent 327’, Martin Lodewijk. Niets is minder waar. Het was een regenachtige ochtend naast het station van Leuven, waar zich een van de grootste depots van oude locomotieven en wagons van de NMBS bevond.
uit Chaos van Moebius, beter bekend als Jean Giraud, en de beste stripmaker ever (jazeker). Dit voorwoord wordt uiteindelijk een grote chaos over het schrijven van voorwoorden
Lang geleden liep ik met mijn opa in het bos. Ik had een boekje bij me, met daarin alle vogels van Nederland. Ik zocht naar de Appelvink. Ik wist dat hij ongeveer het volgende geluid maakte: Pzik of Zizik.’ #beginzin van @dijkshoorn
over het @krollermuller.
Omdat ik er net wasTerwijl Achilles ten prooi aan ongenadige wrok in zijn tent blijft zitten, eigent Patrokles zich diens wapens toe, treedt in het strijdperk tegen Hektor en wordt door hem vermoord, waarna zijn wapens (dat wil zeggen: die van Achilles) overgaan in handen v.d. overwinnaar De 1. Het heeft even geduurd voor ik die helemaal gelopen had. Eerst vond ik het te ver, toen liep ik hem met twee vriendinnen die het eveneens te ver – en te koud – vonden en een derde keer raakte ik de weg kwijt en ten slotte ontdekte ik dat het verdomd moeilijk was om hem uberhaupt te kunnen volgen vanwege gebrekkige markeringen. Schildchen, in het Duits. Ze houden in de Eifel erg van bomen omzagen en als er op de bewuste boom een plaatje zit, verdwijnt het plaatje ook
‘If you look at zero, you see nothing; but look through it and you will see the world. For zero brings into focus the great, organic sprawl of mathematics, and mathematics in turn the complex nature of things.’ #beginzin over nul en dat is niet niks, alleen #mu is niets #beginzen ‘Dreux leerde ik kennen op een ochtend in de herfst; het hert op de kop af vijf jaar later. Die eerste ochtend was ik met stralende zon thuis vertrokken en begon het ineens, uit het niets, te regenen. De verwondering die ik voelde toen ik het Boek der Vissen ontdekte is me altijd bijgebleven, even helder als het fosforescerende marmerpatroon waar die merkwaardige ochtend mijn blik op viel, even schitterend als die mysterieuze wervelingen die mijn geest kleurden en mijn ziel betoverden – wat onmiddellijk de rafeling van mijn hart in gang zette, en erger nog, van mijn leven, tot er slechts deze armzalige warrige streng draden van over was, namelijk het verhaal dat u nu gaat lezen.
We kennen allemaal die volmaakte momenten, waarop de dingen op een bijna ongelooflijke manier samenkomen, waarop gebeurtenissen die je nooit had kunnen voorspellen, laat staan sturen, je op merkwaardige wijze leiden op je pad. #beginzin van misschien wel het beste managementboek ooit Wat zijn moeder hiervan zou hebben gevonden? Otto weet het niet, van Rie kon je alles verwachten. Misschien had ze hem voor gek verklaard, had ze hem gevraagd waar hij in hemelsnaam mee bezig was. Maar zoon Otto doet wat hij van plan was We haalden de waadbroeken uit onze rugzak. Het was behoorlijk fris en we hadden het koud, maar ik wist dat het beneden in het riool warmer was, dus trok ik mijn wollen trui uit voor ik mijn waadbroek aantrok. Ik wilde van de aardbodem verdwijnen.
Toch heb ik niet gedroomd. Op straat betrap ik me er soms op dat ik die zin hardop uitspreek, alsof ik de stem van iemand anders hoor. Een toonloze stem Tweeëntwintig jaar geleden bevond ik mij in deze ruimte, en als het niet dezelfde ruimte is, dan toch misschien wel hetzelfde paleis
This book attempts to put forward and interpret a tradition: the personal essay. Though long spoken of as a subcategory of the essay, the personal essay has rarely been isolated and studied as such. Dit boek, lezer, is er een te goeder trouw. Het waarschuwt u meteen al dat ik er slechts persoonlijke en privé doeleinden mee heb nagestreefd. The essay? Met die vragende uitroep opende de Amerikaanse schrijfster Elisabeth Hardwick in 1980 het essayjaarboek dat zij had samengesteld. #beginzin van een redenatie die concludeert dat niemand precies weet wat een essay is
September
Ik kende de broer van mijn oma alleen uit verhalen, want hij was lang voor mijn geboorte overleden, nog voordat de nazi’s zich aandienden. Langs mijn huis loopt een eigen weg. Ik kan er ook niets aan doen, het bordje stond er al toen ik hier kwam wonen, vijftig jaar geleden.’ #beginzin van @ALSnijders
uit mooi gemaakt boekje met tekeningen van Ted Struwer, uitgegeven door Hof van Jan‘Zijn linkerbeen komt onder de dekens vandaan en staat met de voet op de grond. De ex-topvoetballer slaapt nog. Het is half elf in de ochtend. De telefoon gaat’. #beginzin uit intrigerend boekje met columns, schilderijen en tekeningen van Jan Mulder
‘In het eerste hoofdstuk van Wenn wir Tiere wären, de tot dusver laatste roman van Wilhelm Genazino, staat een slapende eend op slechts één poot midden in het stadsgewoel.’ #Beginzin van @NicoleMontagne
uit haar prachtig boekje met essays over één v.d. grootste genoegens: kijken‘Onophoudelijk jankt de wereld aan het raam van de taal, en hunkerend drukken de woorden neus en mond tegen hun eigen glas. Het woord wil wereld worden, lichaam zijn.’ #beginzin uit een mooi bundeltje over schrijven en taal. Ik kom per post tot u. De fax is nog altijd kapot. Na de reparatie van de Primafoon-winkel deden de 5 en de 6 het niet meer. Ik bracht de fax dus weer terug en ging hem, volgens afspraak, zaterdag ophalen. Hij was er niet.’
Het begon allemaal bij de zee, waar het wit van de katoenpluizen helder afstak tegen het blauw van de oceaan en de zwarte armen die ze plukten. Hier werd in 1836 een meisje geboren. Daar had je dat geluid weer. Dat kille, snerpende, verticale geluid, dat hij al zo goed kende, maar dat hem nu scherp en pijnlijk trof alsof hij het van het ene op het andere moment was ontwend.’ #beginzin van het verhaal ‘De derde berusting …en hier als hij uit het veen komt na drie jaar als een mol in een hol na drie jaar bijna zwart nee bruin als een verse paardenkeutel hij glanst in de mei-zon als de zon op zijn huid schijnt glimt hij als paardenstront als een versgepolitoerd buffet
Zoals de naam al doet vermoeden, zijn comic books of comics van oorsprong humoristische tijdschriften.’ #beginzin van essay ‘Reddende engelen? De crisis van de superheld’ uit een bundel over de neerslag van 9/11 in kunst en cultuur. In juli 1975 kwam een graatmagere en zwaar aan de cocaïne verslaafde David Bowie in New Mexico aan voor de opnamen van The Man Who Fell to Earth. Een plaquette in de gevel van hotel Gabrielli Sandwirth in Venetie vermeldt dat Franz Kafka hier in september 1913 logeerde en er liefdesbrieven aan zijn verloofde Felice Bauer schreef. Hoe kort hij ook is, de tekst bevat drie onjuistheden.’ #beginzin is zelf al Kafkaesk
‘1986. Het was aan het begin van mijn reis naar Santiago dat Borges stierf. Dat was vreemd, want je had het vreemde idee dat hij nooit kon sterven, of dat hij al lang dood was, dat kon ook. Op een relief uit de vijfde eeuw voor Christus die jou verdrongen heeft, maar die wij gebruiken om de oneindige tijd in tweeën te splijten, staan de Olympische goden in een lange rij.
Volgens Roland Barthes kan geen enkele herinnering getrouw worden weergegeven, er zit ons altijd van alles in de weg, wij vervormen onze herinneringen, rekken ze uit, liegen zonder het te weten, manipuleren wat we voor ons geheugen aanzien, schrijven een waarheid die nooit bestaan heeft, en leven daarmee verder. Ik sta op het stationsplein van Leuven, en ik heb er niets te zoeken. Het is nacht, misschien komt er nog een trein aan, misschien niet. De oude heer Buylers kwam naar buiten. Hij was ontzaglijk moe en oud, dat kon je zo wel zien. In de taxi en bij de douane hield hij zich nog keurig maar eenmaal in het vliegtuig liet hij zich als een vormeloos oud ding in zijn stoel zakken en viel in slaap
De bloemen van cactussen zijn onvergelijkbaar met andere bloemen. Ze zien eruit alsof ze een overwinning behaald hebben, en, vreemd genoeg, alsof ze het liefst vandaag nog gaan trouwen, maar met wie is niet duidelijk. Hoe begint een avontuur? Ik zit op een zeer stille, hoge kamer van de bibliotheek van het Rijksmuseum in Amsterdam.’
Beste! Wethouder Maurizio Cecconi van Venetië heeft ons in verband met het bijgevoegde project voorgesteld een tentoonstelling te organiseren over het onderwerp ‘De architectuur van de reis: geschiedenis en utopie van het hotelwezen.’ Te houden in Venetië. Er zijn veel mensen in Nederland, maar er zijn toch altijd nog veel meer bomen. Ik kan me hier eigenlijk maar twee plekken voor de geest halen waar ik dagenlang zonder bomen heb gezeten: Griend en Engelsmanplaat, midden in de Waddenzee.
De week van het gesneuvelde boek; zes keer weg ermee, bij nader inzien
In de wereld van de natuurlijke getallen bevind je je in een aftelbaar oneindige ruimte: op welk punt je ook staat, altijd kan je een stap verder zetten. Net als bij het eeuwige leven waar je na ieder jaar nog een jaar vooruit kunt. Als je daarentegen de andere kant op gaat, van de grote naar de kleinere getallen, dan stuit je bij het cijfer één op een absolute grens: daarachter bevind zich het duizelingwekkende niets Ik weet best dat het nogal ongebruikelijk is om je hond mee te nemen naar het theater, maar er was een cd-presentatie in de foyer van Carré en ik had geen oppas voor Droef, dus ik dacht: ik waag het er op, ik neem dat beest mee. Kort voor vijf uur ‘s ochtends liep een groep van achttien personen – voor het grootste deel officieren van het Franse leger – de trap op naar de tweede verdieping van het Saint-Lazare, de vrouwengevangenis van Parijs.
De poes moest naar een feestje en ging naar de baviaan om zich mooi te laten maken. ‘Wat voor feestje is het,’ vroeg de baviaan, terwijl ze de nek van de poes masseerde om haar te ontspannen, wat ze bij al haar klanten deed. Don Juan placht me, als dat ter zake was, korte verhalen te vertellen over de tovenaars van zijn lijn, vooral over zijn leermeester, de nagual Julian. Het waren eigenlijk geen echte verhalen, maar meer beschrijvingen van bepaalde facetten van hun persoonlijkheid en de manier waarop ze te werk gingen. Het grote verbaast zich over het kleine. Over een vlo die honderdmaal zichzelf omhoog kan springen en nog tijd overhoudt voor het verspreiden van de pest.
Het beestje is perfect gevormd. Een mirakel van nanotechnologie, klaar voor zijn kortstondig bezoek aan deze wereld. Ragfijne vleugels, nog niet gerafeld, liggen netjes opgevouwen over het beheerst ademende achterlichaam Ooit gold de vagebond als een licht crimineel figuur omdat hij ongrijpbaar was en op je zuurverdiende centen uit. In de Romantiek werd hij door kunstenaars en denkers opgewaardeerd tot een vrije, verlichte geest
Oktober
‘Mijn eerste herinnering aan een piano is geen herinnering, maar een foto, een uit dat handjevol kiekjes waarop mijn vroege kinderbestaan is vastgelegd zonder dat ik mij er ook maar iets van kan herinneren. ‘Alles leek zo eenvoudig, die eerste weken op pianoles. Het klavier bestond uit achtentachtig toetsen, zwarte en witte; de bladmuziek gaf aan welke toetsen er ingedrukt moesten worden. Lichaam en geest zijn één. Het beste bewijs ben ik zelf. Zonder te lopen kan ik niet goed denken. Ik moet ijsberen. Mijn hoofd heeft mijn benen nodig’. #beginzin van ZKV ‘De Uil’, uit ‘Alle Beesten’ van Midas Dekkers, want het is #dierendag #guidinganimal
Op een late oktoberochtend in het jaar 1988 vroeg een heerschap uit Leiden mij of ik in staat was een kleine zevenduizend bijbels af te leveren in de Sovjet-Unie. Hoe hij mij gevonden heeft weet ik nog steeds niet.’ #beginzin van @WaterdrinkerP
is al een miniverhaaltje op zichSchrijver ben je, of je wilt of niet, maar je wordt het pas als je literaire vader je, op zeker moment in de tijd, bij de hand neemt en je als een jager meevoert naar de eeuwige jachtvelden der vergetelheid, alwaar hijzelf vervolgens als een schim verdwijnt en je aan je lot overlaat’, schreef ik in een recente publicatie over W.F. Hermans. ‘Liefste in de verte, was je maar hier. Het is vijf, zes graden als ik deze bladstille ochtend mijn bos uit rijd
Charlie Parker, het is nu veertig jaar geleden dat u op 12 maart 1955 in New York overleed. Een van uw biografen heeft uw verscheiden, in de suite van barones Pannonica de Koenigswarter in Hotel Stanhope op Fifth Avenua, tot in de details beschreven… De gedachten die u hier vindt, werden geformuleerd door een man van middelbare leeftijd, die eens een jongen was bij wie de grote begeertes van het leven lang in slaap bleven, terwijl ze bij leeftijdsgenoten al in volle bloei waren.
Het is tijdverdrijf waarmee mannen en vrouwen elkaar tijdens etentjes vermaken, echtparen die elkaar nog niet zo goed kennen. De vraag: hoe hebben jullie elkaar eigenlijk ontmoet? Het is eind februari, het is koud in Wenen. Ik ben in het Belvedere, voor me hangt het portret van een man, olieverf op doek. In 1918 vervaardigde Egon Schiele dit portret van Victor Ritter von Bauer. De ambtenaar burgerzaken zit in een glazen hok. Haar lichaam is onzichtbaar achter gerookt glas, dat twintig centimeter boven de vloer opeens doorzichtig wordt, zodat ik, als ik me vooroverbuig, haar schoeisel kan zien.
Pontus Beg was niet de oude man geworden die hij zich had voorgesteld. Er ontbrak iets aan. Er ontbrak zelfs tamelijk veel aan. Ooit bezat ik het volmaakte ei. Het was ongeveer zo groot als dat van een merel en had als bijzondere eigenschap dat het leeg was – niets dan een schaal rondom eivormige lucht. Paul Krüzen spuwde in zijn handen, greep de steel vast en hief de bijl boven zijn hoofd. De stronk op het hakblok spleet maar barstte niet uit elkaar.
Allemachtig, wat gaat er veel kapot in de jaren waarover de werkjournalen van Co Westerik verslag doen. Auto’s houden ermee op, internet valt uit, camera’s vallen te pletter, er zijn overstromingen en verzakkingen in de toegangsweg naar het Franse huis. Ze leek ook een beetje op Jean Rhys, zag ik later, met een foto van de schrijfster als vergelijkingsmateriaal, zo’n niet helemaal scherpe zwart-witfoto die iemand niet mooier maakt maar wel intrigerender. Ik hoor het vuurwerk – het is nu een half uur in het nieuwe jaar – en ik haat het oude jaar en heb direct al een hekel aan het nieuwe. Het afgelopen jaar is er een geweest van een niet aflatende somberheid en een schrijfblokkade van ongekende hevigheid.
Toen ik in 1975 voor het eerst van mijn leven in Leningrad verbleef, was het nog maar negen jaar geleden dat Anna Achmatova de laatste adem had uitgeblazen.’ #beginzin van een prachtige bundel observaties die ook nog eens mooi geillustreerd is. Ik ben al behoorlijk op leeftijd’. #beginzin bijna net zo sterk als ‘call me Ishmael’
‘Zitten of staan, zegt m’n nichtje Bente. Ze is een scriptie aan het maken voor wat op school beeldende vorming heet en nu heeft ze bij een vriendin thuis gezien wat er op een schilderij gebeurt.’ De etalage van de toverwinkel aan de 4th Avenue is niet eens zo groot. Binnen wordt de zaak meteen breder. Maskers, mantels, punthoeden en daar ligt de toverstaf, niet alleen in het klassieke zwart-wit, in allerlei kleuren’ We rijden naar Straatsburg om in de Aubette een pas opgeknapte zaal van Theo van Doesburg te bekijken. Het brede gebouw aan het plein was eerst een kazerne en daarna een amusementspaleis, waarvan de zalen in 1927 door Van Doesburg hoofs en vrolijk werden ontworpen
Geuren. Teer en touw, dat moeten bijna zeker de eerste geuren zijn geweest die mijn vader rook. Vers, nieuw touw, zeildoek en teer. Niemand weet meer precies waar de droom ontstond, de droom die uiteindelijk steen zou worden en die nu alweer driehonderdvijftig jaar op de Amsterdamse Dam het hart van Nederland regeert. Ik doe een gok. Eerst is er het ambacht. De immense eiken zolderbalken, met houten pennen aan elkaar verbonden. Het dakbeschot, getimmerd als een omgekeerd schip, met een zwevende kielbalk en spanten die duizenden stormen weerstaan
De bomen buigen. Het zijn langwerpige bladervrachten die wapperen zoals de wind het aangeeft. De wolken zeilen eroverheen, genoeg verlangens op zo’n dag, maar als je het beleeft weet je er geen raad mee.’ Voor zover ik mezelf bekijken kan, zie ik een lange, dertigjarige man die met grote verende passen door de stad gaat. Verend – zoals je wel ‘s mensen ziet lopen die niet al te helder van verstand zijn. Het was nog geen twaalf uur, maar George had om stilte gevraagd. En waarom wilde hij dat ze stil waren? Nou, zei hij, en nam zijn pijp uit de mond, we slaan elkaar straks om de oren met de beste wensen, maar waar ik nieuwsgierig naar ben is: wat wensen we onszelf toe
Het hotel was gebouwd op de oude vestingwal, op de stadsplattegrond met krachtiger lijnen aangegeven dan de werkelijkheid te zien gaf. Er was een gracht, een middeleeuwse poort en een terras dat uitzicht gaf over de velden. De bus stopte er niet meer. Achter het beslagen glas zat de man die ik Jan Klomp noemde omdat mijn verhalen in die tijd in de derde persoon geschreven waren. Ik deed dat omdat ik dacht dat ik veel fantasie had.’
November
Nel Benschop is gestorven. De journaallezer zegt dat er een miljoen dichtbundels van haar verkocht zijn. Hij geeft als verklaring: haar gedichten bieden troost. Gerrit Kouwenaar zegt in Sleutel:
gedichten moeten niet troosten,
zeg ik toch maar weer eens in wat nu echt af en toe op een volwassen stilstand gaat lijken.Ik zoek een beeld voor het nieuwe jaar. Het wordt een trein, een locomotief met losse wagons en een klein landelijk station. Ik sta op het perron, een kwartier voor middernacht, ik zoek een plaats, we rijden het nieuwe jaar in, ik weet niet waar de trein me zal brengen. 18 september heb ik Ekkel in Spanje met mijn 45 jaar oude Parker-vulpen een brief geschreven. Het vulmechaniek doet het niet meer, ik moet de pen bijstaan met een potje Parker-inkt, het is een indooppen geworden.
Boris Vierhand uit Haarlem ontmoette Julia Schwob nooit, hoewel hij het jaren probeerde. Hij was verliefd op haar geraakt in een verborgen dal in de Pyreneëen, waar hij de vlaggen had gezien. Honderdachtennegentig strenge vlaggen zonder context ‘Ik ben 12 jaar idealist geweest, tussen 1957 en 1969. Ik meende dat de mens goed was, dwz zelfstandig en redelijk, dwz zonder behoefte aan gezag. Toen las ik The Blank Slate van Steven Pinker.’
Het wonder van deze foto is de zorgeloosheid. Daarom doet dit tafereel zich voor als idyllisch – een scene uit het paradijs, uit een droomwereld waarin geen teleurstellingen bestaan. Mooi en lelijk zijn arbitraire begrippen, maar de esthetiek van machines is bijna bewijsbaar. Het is ongetwijfeld geen toeval dat een lelijke machine altijd meer lawaai maakt, of meer warmte ontwikkelt, of meer brandstof verbruikt dan een mooie. Al sedert jaren ben ik mij ervan bewust dat mijn privé-indeling van het koninkrijk der dieren in verschillende opzichten verschilt van de gangbare
‘Ik ben geboren in een tijd dat de meeste jongeren het geloof in God hadden verloren, om dezelfde reden als de ouderen het hadden gehad – zonder te weten waarom.’ Over zeven heuvels, die evenzovele uitkijkposten zijn waar men kan genieten van de prachtigste vergezichten, strekt zich de grote, onregelmatige en bonte verzameling huizen van Lissabon uit’ We waren klaar met eten. Tegenover mij zat mijn vriend, de bankier, groot zakenman en monopolist van importantie, te roken als wie niet denkt. Het gesprek, dat gaandeweg was uitgedoofd, lag levenloos tussen ons.’
Ik stel mij voor het probleem te onderzoeken van beroemdheid, zowel de incidentele als de blijvende, na te gaan in welke omstandigheden elk van beide soorten zich bij mensen heeft voorgedaan, en te voorzien zover als mogelijk, in welke omstandigheden elk van beide soorten zich vermoedelijk zal voordoen in de toekomst. Ofschoon Fernando Antonio Nogueira Pessoa 47 jaar oud werd, duurt zijn biografie in feite slechts de eerste twintig jaar. Hij werd geboren in Lissabon op 13 juni 1888. Zijn vader, Joaquim de Seabra Pessoa, muziekcriticus van Diario de Noticias, sterft in 1893 aan tbc
Ze stapten uit bij het eindpunt, en toen ze bij de straathoek kwam, zag ze tot haar verbazing dat ze in de straat was waar ze woonde, op een paar passen van haar huis. Ze bleef staan Wanneer men, na mijn dood, mijn biografie zou willen schrijven, is niets eenvoudiger dan dat. Zij bevat slechts twee data: de dag van mijn geboorte en de dag van mijn dood. Daartussenin zijn alle dagen van mij.
Beste dokter Yalom, ik wil graag een consult. Ik heb uw roman ‘Nietzches tranen’ gelezen en vraag me af of u bereid bent een collega-schrijver te ontvangen die een schrijfblokkade heeft. Paul Andrews. Rechts van me staat een vlekkerig grenen boekenkastje. Het bevat onder meer mijn jeugd.’ We zaten in een kring op Vlieland, een man of acht, en iemand stelde voor om het over momenten van levensgevaar te hebben. Of misschien was ik het zelf wel die dat voorstelde
Bij het heffen van de glazen – iemand die me herkende en zei: hé, ben jij het? Dat overviel me een beetje, want inderdaad, ik was het, maar ik was het de hele tijd al en gisteren was ik het ook, en vorige week, en verleden jaar Enkele jaren lang baatte ik een weeshuis voor verlaten verhalen uit. Dat kwam zo: ooit werd ik journaliste omdat ik tot het heldere inzicht was gekomen dat ik weliswaar bol stond van de boekenwijsheid, maar geen barst van het echte leven begreep Wat wil de kunstenaar?
Iedere keer dat ik via de Zeeweg Bergen aan Zee binnenkom, glijd ik mijn eerste arbeidsjaren in. Ik was vijftien toen ik werd aangenomen bij de familie S. teneinde vier van de zes vakantieweken in de zomer te werken in het dichtst aan zee gelegen restaurant-met-snackbar Hij had zijn rode jas niet aan
Want bloed en wijn zijn rood
En bloed en wijn zat overal
Toen men hem in de boeien sloot
Bij de vrouw die hij had liefgehad
en in haar bed gedoodOoit liep ik door de Duitse havenstad Kiel. Ik stond stil bij een standaard met ansichtkaarten, draaide hem rond en opeens zag ik tussen al die zo voorspelbare kaarten voor toeristen een beeld dat me trof
Sluit de gelederen, zeggen ze als er iets broeit, en dat deden de witte mensen. Maar wij hoorden niet in hun gelederen. De dames van Jamaica hadden nooit veel op gehad met mijn moeder, ‘omdat ze mooi is voor twee,’ zei Christophine Enkele maanden geleden werd ik pijnlijk getroffen door het bericht in mijn krant dat de Portugees Abilio Quaresma was overleden in New York, waar hij zich op doorreis bevond. Patatje Joppie. Daar is het allemaal mee begonnen.
Gelukkig kwam ze op haar rug terecht toen het gebeurde en kon ze haar mond boven water houden. Twee weken voor haar zestiende verjaardag raakt Nathalie C. uit Retie met haar lange paardenstaart verstrikt in het afzuigsysteem van het peuterbad Zoo ooit een luchtschipper onder gunstige omstandigheden opgestegen is, mag dit voordeel zeker wel donderdag den Franschman zijn ten deel gevallen. Gerrie Hondius ken ik doordat zij mij ooit tekende terwijl ik een publiek toesprak. Ik denk dat ze daardoor op het idee is gekomen mij te vragen haar tentoonstelling te openen.
December
Het gaat goed met Wim, maar zijn been moet eraf, sprak orthopedisch chirurg Rietveld, ongeveer twee jaar voor Wim Aaij zou sterven, in de maand mei van het jaar 1968. Ik was toen drieëntwintig, hij twee jaar jonger.
When, in December 1940, I crossed Portugal on my way to the USA, Lisbon appeared to me as a vivid and sad paradise. At that time there was much talk of an imminent invasion, and Portugal clung to her elusive happiness. Een messenwerper met een scheef toupet, een acrobaat in gouden maillot, twee dansende schimmels en een rij halfblote dames die hun been opgooien… niks treuriger dan nachtclubvermaak Wanneer de schrijvers in dit boek al lang zullen zijn vergeten, zal het werk van Paul van der Steen nog bestudeerd worden. #beginzin van een prachtig boek met 90 literaire tekeningen, uitgegeven door #HofvanJan. Ik heb nr 173
Een kleine karavaan is stil
en grijs aan mij voorbij gegaan
De ezel droeg een last zo voorzichtig
alsof het niet zwaar
maar zeer breekbaar was
Toen zij over de pas
het landschap binnen gingen
begon het vrouwtje schor te zingen
Er wordt driftig geld geboden voor de vrijkaartjes waarmee ik zwaai. Ik sta tussen honderden fanatiekelingen in een rij die zich door de gangen en over de trappen van het Amsterdamse Marriott Hotel kronkelt. #beginzin uit een gloednieuw boek over boeken. Toen mijn vader een klein houten huis had gekocht aan de Nieuwkoopse Plassen, werden wij vissers. #beginzin uit een fijne bibliografie van A.L. Snijders, een boek over boeken. Veertig ben ik heden en een zwerfhond geworden.
Becker sloeg de hoek om en kwam zo bij de versperring. De soldaten hingen wat verveeld rond in de middagzon en rookten sigaretten k heb er allang over gedacht de geschiedenis van het begin af op te schrijven, maar tot nu toe is er niets van gekomen Omdat mijn vader in dienst was bij de Gemeentewerken kon hij niet toetreden tot het korps van de Maasluise vrijwillige brandweer. #beginzin van Maarten ‘t Hart uit een boekje ter ere van 75 jaar Koninklijke Brandweer Vereniging, 1991. Ik heb de heruitgave van 2016.
Op een zonnige, windstille septemberdag stoven wij naar een groeve in Groningen. Jarenlang had mijn moeder daar met mijn stiefvader in Baflo gewoond. #beginzin mag best over het weer gaan De wereld is een boek, wist Augustinus van Hippo al, en wie niet reist heeft slechts een pagina gelezen. Ik zou tegelijkertijd het omgekeerde willen beweren: boeken omvatten de wereld, en wie niet leest heeft maar weinig plekken bezocht Laten we allereerst een paar definities voorstellen. 1. Klassieken zijn boeken waarover je gewoonlijk hoort zeggen: ‘ik ben … aan het herlezen’, en nooit ‘Ik ben … aan het lezen.’ Dat gebeurt tenminste onder mensen van wie wordt verondersteld dat ze belezen zijn.
Zij hebben samen het meer gezocht
de hinden en de bloemen.
Kort was onze nutteloze tocht
die eindde in verdoemen.
Wij wachtten blij op elk nieuw vuur
vol zon en helle zangen.
Nu zijn de dagen weer lauw en zuur
zonder het oude verlangen.
Het was 15 juni 1767 toen mijn broer Cosimo Piovasco van Rondo voor de laatste maal bij ons aan tafel zat. Ik weet het nog als de dag van gisteren. ….dus Grant zei gewoon, ga mee naar een gaaf feest, en ja, zo simpel was het dus. Ik vond het echt een briljant idee om ze mee te nemen, misschien brengen zij in godsnaam dan een beetje leven in de brouwerij Hoe gaat het leven voorbij? Bijna ongemerkt vloeit de ene dag over in de andere. Dag, nacht, licht, donker en alweer een lichte dag. Dat lijkt altijd zo door te gaan, tot je beseft dat je laatste dagen naderen.
Het is dinsdagavond 23 augustus 2005 en ik kijk naar de televisie. Op Nederland 2 loopt een politieagent langs de IJssel, ter hoogte van het dorp Wijhe. ‘Anderhalve maand eerder’, zegt de politieagent, ‘dreef hier een been in de IJssel.’ Aan het begin van het artikel dat hij in 1926 in de Magdeburgische Zeitung schreef naar aanleiding van de honderste sterfdag van Johann Peter Hebel, zegt Walter Benjamin dat de negentiende eeuw zich het inzicht heeft laten ontfutselen dat men in het Schatzkastlein des Rheinischen Hausfreunds een van de zuiverste werken van de Duitse literatuur bezat. In september van het afgelopen jaar, tijdens een vakantie van twee weken op het eiland Corsica, ben ik op een keer met de blauwe lijnbus langs de westkust naar Ajaccio gegaan om wat rond te kijken in die stad, waarvan ik niets wist behalve dat keizer Napoleon er ter wereld is gekomen
men
men kan
men kan geen
men kan geen woord
men kan geen woord zeggen
men kan geen woord
men kan geen
men kan niet
men kan
men
niet zeggen
en
ook
ik niet
In 1886 werd de auto uitgevonden door Carl Benz. Hij vroeg nog hetzelfde jaar patent aan op zijn Benz Patent-Motorwagen. Dat de auto in 1886 is uitgevonden, is eigenlijk een nogal arbitrair historisch besluit Dus zo voelt het om dood te gaan. Niet. Ik had het kunnen weten: vorig jaar is een vriend zowat in mijn armen gestorven. Mijn Kleinste Buurman heeft een fiets waarop hij samen met zijn vrouwtje rijdt, zij achterop. Een kinderzitje tilt haar boven hem uit. Ze hebben samen één fiets, een damesmodel. Hij stuurt, altijd.
Op een dag houd je op met ‘naar huis’ te gaan. Je blijft het wel zeggen, maar je bedoelt er inmiddels iets anders mee, iets feitelijks. Het wordt de mededeling dat je je naar de plek begeeft waar je op dat moment toevallig blijkt te wonen. Een paar jaar voor de oorlog verwisselde ik het scheppingsverhaal naar Genesis voor dat naar Edgar Rice Burroughs. De kerk voor de bioscoop. De zoon van God voor de zoon van Lord Greystroke.
Toen Salvatore De Matteis, de oudste van de vijf kinderen van Vincenzo, twaalf jaar oud was en in de vierde klas van de lagere school zat, werd hij onverhoeds het hoofd van het gezin omdat zijn vader, veldwachter in dienst van het eerste socialistische gemeentebestuur van San Severo, werd doodgeschoten door een ‘privé’-veldwachter, dat wil zeggen een die werkte voor een van de twee grote families die elkaar sinds mensenheugenis de macht in San Severo betwistten. Het was 1905. Min of meer toevallig ben ik in een vroegere Duitse kazerne terechtgekomen, op negenhonderd meter van de Franse grens. De gebouwen uit de eerste jaren van de vorige eeuw zijn opgetrokken met veel rood zandsteen.
Geef een reactie